fin-ugor dilleri

• ural altay dil ailesinin avrupa'da kalan koludur. fince, macarca bu kategoridedir.
• sami dilleri biraz daha ayrık olmak üzere şu halkların konuştuğu dillerden oluşan dil ailesidir;
  
  - macarlar ^*
  - finler ^*
  --- meänkieli ya da tornedalen
  --- kven
  - karelya halkı
  --- farklı karelya aksanları;
  ------- olonet ya da aunus
  ------- lude
  - estonlar ^*
  --- güney estonya diyalektleri;
  ------- seto ya da setoq
  ------- võru
  ------- tartu
  ------- mulgi
  - burtaslar ya da bortaslar
  - kven
  - mordvin
  --- arzya
  --- moksha
  - livler
  - ingria halkı ya da izhorianlar
  - samiler\laponlar ^*
  - komi-zyrian
  - komi-permyak
  - udmurt halkı (ruslar'ın deyişi ile votyak, tatarlar'ın deyişi ile ar)
  - besermyan\beserman (udmurt dilinin şivesi olarak da kabul edilirler)
  - mari (ruslar'ın deyişi ile cheremi, tatarlar'ın deyiş ile çirmeş)
  - ruslar'ın deyişi ve daha çok kullanılan isimleri ile merya, kendi dillerinde meri
  - meshchera (ruslar'ın deyişi ile meshchyora)
  - muromia
  - narova
  - vepler ya da vepsialılar\vepsia halkı (ruslar'ın deyişi ile ves)
  - vote ya da votia halkı, kendi dillerinde vadjalain ya da çoğulu ile vadjalaizõt
  - mansi (khanty halkı ile beraber de anılırlar)
  - khanty (mansi halkı ile beraber de anılırlar)
• ural-altay dil ailesinin ural kolunu olusturan uc dil gurubundan birisidir, kuzeydogu avrupa’dan (estonya, macaristan, finlandiya, komi,khanti, mansy, nentsi) ural daglari civar (meri, muroma,cheremis, meshera, mordva, livi,chud,yam,ves,perm,yugra,pechora,) ve sibirya bolgesine kadar olan bir cografyada konusulur. ayrica (bkz: fin ugor kavimleri)
• ural altay üzerinden gidersek, japonca, moğolca, korece asyatik altay iken ural kolunu aryan fince, macarca, estonyoca oluşturur, aryanlar ve doğu asyalıların etkileşimlerinin çok önceye dayandığını gösterebilir bu durum, tarihsel süreçte ortaya çıkacak kimi veriler üzerinden bu iki grubun birbirine zamanında yakın olduklarını da doğrulayabilir ki orta asya asyanın belirli bir kısmı asyatik ve aryanların karışımı tarihsel süreçte de buna dair izler bulunmakta, bilimin ışığında fin-ugorlar indoeuropeanların bir kolu olarak ele alınıyor ki yine de doğu asyalı gibi zeki bir halkın aryanlarla etkileşim içerisinde olduğuna dair asyatik izler barındırmaktadır dilleri, bu doğu asya (moğolistan, çin, kore, japonya) ve indoeuropean bağlarına ve kardeşliğine dair önemli bir durum ki en az aryanlar kadar zeki ve üretkenler
• "bir ansiklopediyi ve sonra bir tarih atlasını inceliyorsun ve polonya'nın bu durumla ilgisi olmadığını saptıyorsun; bu bölge iki dünya savaşı arasında bağımsız bir devletmiş: kimmerya adlı bu ülkenin başkenti örkko, ulusal dili botno-ugrik dil ailesine bağlı olan kimmer diliymiş." italo calvino - bir kış gecesi eğer bir yolcu