fonon

• elektromanyetik alan (yani bildigin isik) nasil ki fotonlarla kuantize olmussa, bir ortamdaki titresim de (yani bildigin ses) fononlarla kuantize olmustur. yani fononlar "ses parcaciklari" dir! sesimi yeteri kadar alcaltirsam ve kulaginiz yeteri kadar hassas ise sesimi donk donk donk diye duyarsiniz fononlar kulak zariniza carparken.
• 0 k de atomlar minimum enerjiye sahiptir ve sıcaklık arttıkça titreşim başlar. bu titreşimlere fonon denir. malzeme fonon kazanarak veya kaybederek ısı kazanır veya kaybeder.
• (bkz: frantz fanon)
• katı içindeki titreşimlerin kuantaları.
• parçacık değildir, bir durumu anlatmak için kullanılır. fonon, bir kristal örgüsünde bulunan atomların ortak titreşimlerinin nicesidir. fiziksel olarak bir parçacık olmadığı için genellikle paçacığımsı (veya sanki parçacık) olarak adlandırılır.
• atomları kristal şeklinde bir dizilime sahip olan katı maddelerde ortaya çıkan bir çeşit kuantum titreşimi.
  
  buradan sonrası başka bir yerdeki kendi yazımdan alıntı:
  
  elektronik aletlerde ısı, kontrol edilmesi gereken bir enerji transferi türüdür çünkü aletlerin çok çabuk bozulmasına neden olur. ısının bu aletlerde nasıl yayıldığını anlamak için, materyallerin atomlarındaki titreşim hareketlerini incelemek gerekir. atomların titreşim frekansıyla bağlantılı olan bu hareketlerin neden olduğu enerji, fonon olarak adlandırılır. bazı kaynaklarda fononların, bu titreşim hareketlerine aracılık eden bir çeşit sanal parçacık olduğu söylense de bu tam olarak doğru sayılmaz.
  
  kristal katılardaki düşük frekanslı titreşimler sese karşılık gelir. bu duruma akustik fonon adı verilir. titreşen atomların titreşim doğrultusu, fazı ve genliği hemen hemen aynıdır.
  
  yüksek frekanslı titreşimler ise optik fonon olarak adlandırılır. bu durumda titreşim fazı zıt yönlüdür ve genlik daha yüksektir. bu tür yüksek frekanslı titreşimler, ısı ile bağlantılıdır.
  
  fonon kavramı sık sık foton ile karıştırılır. foton elektromanyetik dalgalarda taşıyıcı parçacıktır ve enerjinin bir formudur. boşlukta ışık hızıyla, bazı ortamların içerisinde bundan azıcık daha düşük bir hızla hareket eder. fonon ise bir çeşit dalgalanma hareketidir ve ses hızıyla hareket eder. boşlukta değil, madde içerisinde rastlanan bir harekettir.