*

  • motivasyonel faktörler. başarı, tanınma, takdir edilme, yapılan işin niteliği, yetki ve sorumluluk sahibi olma, ilerleme ve yükselme imkanlarının olması vs. motivasyonel faktörler arasında sayılabilir. bu faktörlerin olması durumunda bireylerin çalışma istek ve arzuları artar. bu faktörlerin bulunmaması halinde ise bireylerin çalışma arzu ve istekleri yavaşlayabilir.
    hijyen faktörler. işletme politikası ve yönetimi, çalışma koşulları, ücret düzeyi, özel yaşamdaki mutluluk düzeyi, organizasyonda alt-üst arasındaki ilişkiler vs. unsurlar “hijyen faktörler” olarak adlandırılır. hijyen faktörler mevcut olduğunda iş tatmini gerçekleşir ve bireyleri çalışmaya motive edebilir. hijyen faktörlerin negatif olması durumunda ise (örneğin, çalışma koşullarının çok iyi olmaması, aile yaşamının çok düzenli olmaması) motivasyonel etki ortadan kalkar. herzberg’ e göre hijyen faktörler pozitif ise bu sadece çalışanlar tarafından kabul görür, motive edici olabileceği gibi motive edici etki göstermeyebilir.
    (bkz: motivasyon teorileri)
  • "insanlarin altı kuru olmazsa şikayet ederler, kuru olursa fazladan mutlu olmazlar çünkü olması gereken budur. çalışanların altı yaş bırakılmamalı ki motive olsunlar. kuru tutacak kadar masraf yapılmalıdır sıcak hava üfleyecek sisteme para yatırmanın anlamı yoktur" tadında bir teoridir.
  • (bkz: http://www.1bilen.com/…?title=çift_faktör_yaklaşımı)
  • http://www.sph.ukma.kiev.ua/…ployees (herzberg).pdf
    adresinden teoriye dair frederick herzberg'in makalesi okunabilir. (linkin çalışması için herzberg'in ilk harfi yani h harfini büyük yazmanız gerekiyor... saçma ama öyle)
  • yalnızca iş hayatı için değil, özellikle insan ilişkileri bakımından da oldukça geçerli olan bir teoridir. mesela sevgilisine yemek yapan, ev işlerinde yardım eden, düşünceli davranan, sürprizlerle sevindiren bir erkek, iş temposu / yorgunluk / can sıkıntısı vb. herhangi bir sebeple bunları yapmayı bir an olsun ihmal ettiğinde "sen artık beni sevmiyorsun" moduna geçmektedir çoğu kadın. sizin o diğer hemcinslerinizin çoğuna göre "sıra dışı" olan tüm özellikleriniz, yalnızca yokluğunda anlaşılan bir hijyen faktöre dönmüştür. sizin onu mutlu etmek için yüksek tuttuğunuz standartlara alışan bir kadını, normal hayatınızdaki davranışlarınızla daha fazla tatmin edemezsiniz ki. zamanla sizden sıkılacaktır ve kendisine öküz gibi davranan, ama kırk yılın başında iki çiçek aldı diye onu "heyecanlandıran" biri ile sizi aldatması muhtemel hale gelecektir.

    bu sebeple kadınlara her zaman değil arada sırada iyi davranmalıyız ki hijyen faktöre dönmeyelim! (yazar burada şaka yapıyor vurmayın lan!)
  • herzberg’in iki etmen kuramı;
    ? doyum sağlayan motivatör etmenler (başarı, tanınma, işin doğası, sorumluluk,
    ilerleme)
    ? hoşnutsuzluk önleyici hijyen etmenler (politikalar, yönetim, gözetim, insanlar arası
    ilişkiler, çalışma koşulları, ücret, statü, güvenlik)
  • ezbere gerek olmadan, şöyle açıklanabilecek teori;

    motivasyonel faktörler - olması durumunda motivasyona pozitif etki yapan, olmaması durumunda ise negatif etkiye dönüşmeyen faktörler,

    hijyen faktörler - olması durumunda motivasyona pozitif etki yapmayan, olmaması durumunda ise negatif etkiye dönüşen faktörler,

    olarak tanımlanabilir. insan doğası gereği değişken psikolojiye sahip olduğundan, her bireyin motivasyonal ve hijyen faktörleri birbirinden farklı olabilir. ya da aralarında geçişmeler yaşanabilir. populasyonun tamamına bakıldığında istatistiksel olarak kesin sınırlarla ayrılamaz.

    örnek:

    belli bir iş pozisyonunda çalışan iki farklı birey, aynı pozisyonda "sorumluluk verilmesi, inisiyatif kullanma özgürlüğü" değerlerini farklı yorumlayabilir. kendi işini kendi görmeyi seven çalışan, bunu pozisyonun bir gereği olarak yorumlayıp hijyen faktör olarak tanımlar ve dolayısıyla sorumluluk alması ve inisiyatif kullanması bu kişinin üzerinde motivasyonel bir etki yaratmaz. diğer taraftan bunu işin bir gereği olarak tanımlamayan ikinci çalışan (yapacağı her işin birileri tarafından sınırlandırılması gerektiğini, sınırlarını bilmesi gerektiğini düşünüyor olabilir) bu noktada kendisine sorumluluk verilmesi durumunda bunu pozitif motivasyona dönüştürebilir ve bu durumda da değer, motivasyonel faktör sınıfına girmiş olur.

    ancak burada ikinci çalışanın aynı durumun diğer tarafını (yani görevinin kesin çizgilerle tanımlanmış, sınırlandırılmış olması) kendisine bir hijyen faktörü olarak belirlemiş olma ihtimali vardır. işin doğasında bu sınırları tanımlı beklediğinden, sınırları kendisinin çizmesi istendiğinde (yani sorumluluk ve inisiyatif verildiğinde) hijyen faktörünün ihlal edildiği ya da ortadan kalktığı şeklinde yorum yapıp demotive olması da olasıdır. bu da, herzberg'in tanımladığı motivasyonel ve hijyen faktörlerin kişinin çevresini anlama, psikolojik durumu ve olguya yaklaşımı ile doğrudan ilintili olduğunu ve kişiden kişiye algının ve dolayısıyla faktör tanımlarının nasıl değişebileceğini gösterir.
  • herzberg'e göre iş tatminine yol açan faktörler iş tatminsizliğine yol açan faktörlerden ayrıdır. hijyen faktörler (fizyolojik, güvence ve güvenlik, sosyal, işletme politikası, çalışma koşulları, maaş vs. ) uygun olduğunda insanlar tatminsiz olmayacak ancak tatmin de olmayacaklardır; eğer insanları işlerinde güdülemek istiyorsak başarma, tanınma, işin kendisi, sorumluluk, gelişme vs. yani motive edici faktörler üzerinde durmalıyız. maslow'a * göre karşılaştıracak olursak , şu çıkarımı yapabiliriz : aşağıdan yukarıya fizyolojik, güvence ve güvenlik ve sosyal'e kadar olan ihtiyaç düzeyleri zaten olmalı, bunun üzerine neler ekleyebilirim ?
  • alanyazında çift faktör teorisi olarak geçer. asıl esprisi mevcut olması halinde başlangıçta motive edici olup zaman içinde motive edici olma özelliğini kaybetmeleri olan faktörlerdir. en bilinen örneği maaştır. temiz tuvaletlerden tutun, kibar yönetici davranışlarına kadar çeşitli örnekler sunulabilir. başlangıçta dışsal motivasyon kaynağı olan bu faktörler içsel motivasyonla desteklenmediği hallerde zamanla motivasyon kaynağı olmaktan çıkarlar. işyerine ilk başladığında maaş aldıkça mutlu olup zaman içinde maaşlarının azlığından şikayet etmeye başlayan çalışanlarla sıklıkla karşılaşmamız bundandır.
  • şuvideoda çok güzel şekilde anlatılmış teoridir.
hesabın var mı? giriş yap