• olimpiyatlara katılan ilk türk kadını, kendi halinde bir eskrim sporcusu.
  • büyük türk arkeolog. yillarini karatepe'ye adami$ özverili insan.
  • turkiye’nin en onemli bilim kadinlarindan biridir. dunya arkeoloji cevrelerinde yakindan taninmakta, saygiyla karsilanmaktadir. prehistorya anabilim dali’ni kurmus, karatepe’nin gun isigina cikarilmasini saglamis, 50 yildan fazla bir sure arkeolojiyle bilfiil ilgilenmis ve bircok basarili genc arkeolog yetistirmistir. seksenini gecmisken bile orta yastaymis gibi gozuken, hayati basarilarla dolu bir insandir. o kadar ki olimpiyat oyunlarina katilan ilk turk kadin sporcudur kendisi (yil 1936, yer berlin, dal eskrim).

    halet cambel, 27 agustos 1916 yilinda, babasinin askeri ataselik gorevi dolayisiyla bulunduklari berlin’de dunyaya gelir. cesitli nedenlerle 8 yasina kadar almanya, isvicre, avusturya’da yasar. arnavutkoy kiz koleji’ni bitirdikten sonra, o zamanlar gecmek gereken devlet olgunluk sinavi’ni verir (1935) ve fransiz hukumeti’nden aldigi bursla, sorbonne universitesi’nde arkeoloji okumaya gider. (cocuklugunda fizikle ilgilenmek isteyen cambel’in bu alakasi daha sonralari arkeolojiye kaymistir.) burada hititce ve eski ibranice de ogrenir. babasinin turk tarih kurumu baskanligi’na atanmasi ve dr. kurt bittel’in onun arkeoloji okudugunu ogrenmesiyle, kendisini bogazkoy kazisinda stajyer olarak bulur. 1938-1939 yillarinda sorbonne’da doktora yapmaya baslar. 1939 yilinin yaz aylarinda istanbul fransiz arkeoloji enstitusu’nun, dr. emilie haspels baskanliginda yuruttugu yazilikaya / midas sehri kazisina katilir. ikinci dunya savasi baslayinca, kazi calismalari durdurulur. savas nedeniyle fransa’ya da donemeyen cambel, istanbul univeristesi’ne asistan olarak girer. anadolu’nun cesitli bolgelerine yapilan arastirma gezileri ve gun isigina cikarilan bircok anadolu uygarligi eserleri de bu doneme denk gelir. bu arada sair, gazeteci ve amator (fahri) mimar-muhendis nail cakirhan ile evlenir (1940). turkiye’nin savasa girmemesinin yol actigi ekonomik sorunlardan cok etkilenir. universitede kadro olmadigindan bir sure lisede fransizca ogretmenligi yapar. 1943’te kirsehir hashoyuk’teki kontrol kazisini gerceklestirir. bir yandan da prof. dr. helmuth theodor bossert’le birlikte anadolu’daki arastirma gezilerine cikar.

    en onemli kesfi, karatepe’nin oykusune gelince: 1946 yilinda prof. dr. bossert’in baskanliginda, kucuk bir arastirma ekibiyle kayseri’ye giderler. amac kayseri ile adana arasinda kalan bolgede, hitit eserlerini izlemektir. gezi sirasinda araclari bozulur, mahsur kalirlar. herkes hastalanir. bu arada yorenin cobanlarindan guneydeki kadirli’nin dogusunda, tastan yapilmis bir aslan heykeli oldugunu ogrenip, kozan’a gecerler. cambel, 39° atesine ragmen, kalintiya gider ve iyi ki de gider. 1947’de turk tarih kurumu ve istanbul universitesi adina prof. dr. bossert ve dr. bahadir alkim’la kaziya baslanir. muzeler ve anitlar genel mudurlugu’nun parasal destegi de alinir. bulunan kalintilar hititler’in son donemine aittir. bolgede yol olmamasi eserlerin tasinmasini olanaksiz kilmaktadir. cevre kosullari da olduklari yerde birakilmasina imkan vermez. dolayisiyla hemen toparlanip, onarilmasi gerekmektedir. ama o donemde turkiye’de bunu yapacak restorator yoktur. bunca gucluge ragmen, halet cambel restorasyon isine al atar ve italya’daki “roma merkezi restorasyon enstitusu”nun muduru’nun de yardimlariyla bolgeye bir restorator getirtip, buluntularin onarimina baslatir (1952). boylece bir yandan restorasyon surerken, bir yandan da turk restoratorler yetismektedir. bir sure sonra eserlerin acikta kaldikca bozuldugu farkedilir. halet cambel, restore edilen eserleri yerlestirmek icin, esi ve turgut cansever’le birlikte bolgede bir acik hava muzesi kurulmasina on ayak olur.

    1948-49 yillarinda, fransiz arkeoloji enstitusu’yle birlikte yazilikaya/midas sehri kazisini yurutmeye devam eder. 1960 ihtilali ile 147’lik olan (bkz: 147 ler) cambel, bu “mecburi izin”i karatepe’de ve davetli olarak gittigi saarbrucken universitesi’nde gecirir. 1965-66 yillari arasinda da adana’daki sivil mimari ve arkeolojik degerlerin saptanmasini, belgelenmesini ve koruma altina alinmasini saglar. bunu hatay ve icel’deki eski eser taramasi izler (1966-1971). 1963’te, chicago universitesi dogu bilimleri enstitusu’den (oriental institute) prof. braidwood ile bir isbirligine giren cambel’in cabalariyla olusturulan “istanbul-chicago universiteleri guneydogu anadolu tarihoncesi arastirma karma projesi” cercevesinde, bu bolgede genis kapsamli bir yuzey arastirmasi yapilir.

    halet cambel 1964’te ergani-cayonu kazisina baslar, anadolu’da yasamis tarihoncesi insan topluluklarinin ilk defa tarim ve hayvanciliga gecisini arastirir. bir yandan da keban baraji’nin yapimiyla su altinda kalacak alanin taranmasini yapar. bu tarama iki onemli projeye on calisma olur: birincisi, odtu ile girisilen odtu keban bolgesi tarihi eserleri kurtarma ve degerlendirme projesi (1967), ikincisi; asagi firat projesidir (1974). halet cambel, 1976’da, cagdas arkeometri yontemlerinin ulkemizde de uygulanmasini saglamak amaciyla cukurova, hacettepe, istanbul, istanbul teknik, bogazici ve ortadogu teknik universitelerinin katilimlariyla tubitak’a bagli bir “arkeometri unitesi”nin kurulmasinda da onemli katkilarda bulunur. 1984 yilinda emekli olmasina ragmen, karatepe’deki ve ergani-cayonu’ndeki calismalara devam eder.

    ataturkcu dusunceyle yetismis bir kusagin, en onemli temsilcilerinden biri, ogretmen ve yurttas olarak sorumluluklarinin tumunu, hatta fazlasini yerine getiren bir cumhuriyet kadini olan halet cambel, turk arkeolojisi ve sanat tarihi icin de yeri doldurulmaz calismalar yapmis bir bilim insanidir.

    mina urgan’in oz yasamoykusu diye nitelendirilebilecek bir dinozorun anilari adli kitabinda adi en cok gecen isimlerdendir ve urgan’in en yakin dostudur.

    yararlanilan kaynak ve ayrintilar icin http://www.arkeolog.netteyim.net/…o/haletcambel.htm
  • elini siktiginizda bir efsaneyle karsikarsiya oldugunuzu hissettiren insan, meslegini hakkiyla icra etmis arkeolog.
  • ruhi su nun ilk 45 lik plaklarının çıkarılmasında maddi ve manevi desteği vardır.
  • nail çakırhanın eşidir kendisi.
  • hollanda kraliyet ailesi'nce her yıl verilen prens claus ödülü'ne layık görülmüş arkeolog.
  • osmaniye valiliği üstün hizmet ödülü (2003); truva kültür sanat ödülleri, truva özel ödülü (2003); adana rotary kulübü hizmet ödülü (2 kez); kültür bakanlığı ödülleri ve hollanda kraliyeti prens claus ödülü (2005) sahibidir.

    alman arkeoloji enstitüsü (berlin) asli üyesi; american philosophical society for the advancement of knowledge (philadephia); american institute of archaeology (boston); thracology enstitüsü (sofya); türkiye bilimler akademisi şeref üyesidir.

    mersin üniversitesi (2000); tübingen üniversitesi (almanya) (2004) ve boğaziçi üniversitesi (2005) şeref doktorası sahibidir.
  • http://www.nature.com/…0707/full/news.2010.334.html
  • ameliyat olmuş. geçmiş olsun.
hesabın var mı? giriş yap