halk oyunları

• bir yöreye ait dans figürlü oyunlara denir. dünya halk oyunları yarışmaları yapılır ve hep türkiye birinci olar. halk oyunları kursları sürekli aktivitelerini sürdüren batmaz derneklerce, her daim reservedir. buraya gidenler ya, ailelerinde halay çeken biri olduğu için, ya da bir sosyal gruba girmek için gidiyorlardır... bu kişiler hiperaktif olarlar, herkesle tanışırlar, beni bile tanıyorlardır.
  
  mezun olunca halay basi narasi atmaya muvaffak olup, halay başı mertebesine erişirler.
• eskiden halk oyunlariyla folklor kelimesi karistirilir, ikisi de ayni anlamdaymis gibi kullanilirdi.
• (bkz: seyirlik oyun)
• insanımızın duygularının gelenek ve göreneklerinden köklenerek hayat tarzını yansıtması sonucunda ortaya çıkan ifade. bu oyunların kaynağı ilk dini ve büyüye dayalı törenlere ve $aman ayinlerine kadar uzanmaktadır. yörenin coğrafyasına ve kültür şartlarına göre farklılıklar gösterir. ülkemizde halk oyunlarının içeriği savaşlardan, doğa olaylarından, aşktan, günlük çalışmalardan, hayvan taklitlerinden esinlenmektedir.
  
  metin and'in konya/çatalhöyük kazılarında çıkarılan bir duvar resmindeki toplu dans sahnesini, anadolu'da dans geleneğinin eskiliğine örnek olarak verebiliriz. (mö 5500-6500) yine aynı araştırmadan buraya bilgi olması ve mö. bir geleneğin bugünlere ta$ınmasını aktarmak adına o geleneklerin bugün de ya$adığını ölüm ve dirilmeyi anlatan geyik tapını$ının hititlerde olduğunu, geyik/ölüm/güneş sembolü olan aynanın sonraki uygarlıklarda da değişik biçimlerde yaşadığını belirtebiliriz. ve ek olarak, bugün halen alacahöyük'teki köylülerin ölü odasındaki aynaları ters çevirdiklerini belirtebiliriz.
  
  yine $amanın davulunun tokmağına bar denilmekteyken anadolu'da birçok yörede davul e$liğinde oynanan oyunların birçoğuna bar denilmektedir.
  halk oyunlarını bölümlendirmek gerekirse zeybek, halay, horon, bar, hora, kar$ılama, ka$ık, bengi gibi isimlendirmelerle kar$ila$iriz. bölgesel olarak yapılan bu kümelendirmeyi değişik biçimlerde yapabiliriz. kadın erkek dansları, eşlikli türkü söylenerek yapılan danslar, hayvan yansımalı danslar vs..
• hiç kimsenin "ben bütün yörelerin bütün oyunlarını, figürlerini biliyorum" diyemeyeceği etkinlik. diyen olursa da inanmayınız, yalan söylüyordur, özde değil sözde halk oyuncudur.
  
  efendim; anadolu'da yanyana olan köylerde bile birbirinden apayrı oyunlara ve figürlere rastlamak mümkündür. hal böyle olunca, türkiye halk oyunları federasyonu'nun (bkz: http://www.thof.gov.tr/) belirttiğine göre 4000'in üzerinde oyun vardır; ve bu oyunların hiçbiri de trt 23 nisan çocuk şenligi gala programı'nda izlediğimiz avrupa ülkeleri gibi "elele tutuşarak, şarkı söyleyerek dönüp durmak" formatında değildir. bu sebeptendir ki türkiye'yi temsil eden halk oyunları ekiplerinin uluslararası yarışmalarda her zaman birinci olması normaldir, hadi bilemedin derece alması mutlaktır; çünkü gerek duysallık gerek görsellik konusunda hiçbir ülkenin yetişemeyeceği zenginliğe sahibizdir.
  
  türkiye içi yarışmalarda ise çok büyük savaşlar yaşanır; sanırsın işin ucunda 1. olacak hocaya peygamberlik, dansçılarına ise havarilik payesi verilecektir. ister minikler, ister büyükler kategorisi olsun, hatta ister özel yarışmalar olsun hiç farketmez; her yarışmanın sonunda mutlak olan bir kanı oluşur: 1. olan ekip şaibelidir, diğer bütün ekiplerin hakkı yenmiştir. sonra bu 1. olan ekip ödülünü alıp susar (zaten daha niye konuşsun ki, adam sahnede konuşmuş konuşacağını, şaibeli veya şaibesiz almış ödülünü gidiyor). derece alamayan ekipler uzunca bir süre yarışmanın polemiğini yaparlar; "vay bizim hakkımız yendi, vay 1. olan ekibin oynadığı oyun o yöreye ait bile değildi, vay onların kostümünden parça düştü ama puan kırılmadı" diye (http://www.halkdanslari.net/)... derece alıp da 1. olamayan ekipler ise araf gibi arada bir yerdedirler, bunlara hiç değinmiyorum bile...
  
  neticede bu kültürel zenginlikle dünyada alamayacağımız ödül, liyakat, nişan, viyana kuşatması vs. olmamasına rağmen, eskiden çok severek izlemeye gittiğim yurtiçi yarışmaların hiçbirine gitmiyorum, gidemiyorum (sanki bana muhtaçlar ya)...
• bir ülkeye ait folklör'un alt dallarından sadece bir tanesidir. bir bölgenin yöresel dans kültürüdür. folklor ile anlamdaş olarak anılmakta olmasına rağmen kendisi sadece folklorun bir alt dalıdır. türkiye halk oyunları açısından çok çeşitli bir yelpazeye sahiptir.
  
  (bkz: zeybek)
  (bkz: bursa keles)
  (bkz: kılıç kalkan)
  (bkz: teke zıplaması)
  (bkz: bolu sekmesi)
  (bkz: silifke)
  (bkz: anamur)
  (bkz: seymen)
  (bkz: misket)
  (bkz: horon)
• yoresel alt kulturlerin disa vurumudur. yerel yasayisi dans ve muzikle yansitir. geleneksel olarak kadin erkek esli, yalniz kadin veya yalniz erkek oyunlari olmak uzere 3 ayri turu bulunur.
  kanimca en zor olani deli horon ve adiyaman yoresidir.
• nereden geldiği bize unutturulmuş dans türüdür. nereden geldiği unutturulmuştur zira derleme çalışmaları sağlıksız ve bilimsel olmayan yöntemlerle yapılmıştır. buna sahnelemedeki hovardalık da eklenince bu müstesna kültür kimsesizleştirilmiştir.
• bazı kişiler halk oyunları sözcüğü yerine halk dansları sözcüğünü kullanmayı tercih eder. ama köylüler hiç bir zaman dans demez, hadi gel dans edelim demez ve de dans etmez. oyundur o köy oyunu.
• sene 1990, aftud'un adiyaman ekibinin bir calismasinda ara vermistik ve egitmenlerden biri guzelce anlatmisti, folklor ve halkoyunlari arasindaki farki. o zamanlar o konusmayi pek de onemsememistim, ama sozlukte halk oyunu yazdigimda karsima folklor basligina bir yonlendirme cikinca, o gunku konusmanin ozu aklima geliverdi ;
  
  folklor geneldir, halk bilimi^*dir, butun halk kulturunu (yemek, efsane, turku vb.) kapsayan bir terimdir^*. halk oyunu ise ozeldir, folklorun onemli bilesenlerinden biridir, koy ve kasabalarda oynanan yoresel oyunlari ve yoresel kostumleri inceleyen bir bilim dalidir.^*
  
  aslinda gunumuzde orijinalligini kaybetmeye baslamistir. yoresel oyunlari, bu oyunlardaki turkuleri, giyinilen kiyafetlere artik dikkat edilmiyor. modern danslarin, kareografilerin, modern dans giysilerinin halk oyunlariyla birlesmesi sonucu ortaya cikan halk danslarigit gide yaygin hale geliyor. ilerde halk oyunu dedigimiz de, misket, seymen, efe, bicak bari, tamzara dedigimiz de bir suru genc "allah allah o da ne ola ki?" diyecek ne yazik ki.