hamza bali

• fenerbahçe balı'nın yanında hiçbir şeydir.
• (bkz: hamzavilik)
  (bkz: bayrami melamileri)
• kanuni sultan süleyman döneminde yaşamış ve idam edilmiş dört şeyh’den biridir. bosnalıdır. isa peygamberin muhammed peygamberden üstün olduğunu ileri süren bir tarikatin şeyhidir. şeyhülislam ebu suud’un fetvasıyla infaz edilmiştir.
• türbesi merkez efendi mezarlığının biraz aşağısında, eski kozlu mezarlığında caddeye çok yakın bir konumdadır.
• ilginç ve aykırı bir profil. şeyh maşuki benzeri söylemlere ve düşüncelere sahip. zira aynı dönemin ve aynı tarikatın mensubu.
  
  "münîrî saray mensuplarından, yeniçerilerden ve devlet ricâlinden önemli kişilerin hamza bâlî’ye bağlı olduğunu, bosna’da çok sayıda müridi bulunduğunu, onun yolunu takip eden birçok kimse ile karşılaştığını, bunların aşk ve muhabbetten başka ilkeleri olmadığını, hamza bâlî’den “sultan” diye söz ettiklerini bildirmiş. ayrıca, “şehâdet edenlerden ve mecliste hazır bulunanlardan böyle işittim” diyerek hamza bâlî’nin zındıklığı ve ilhâdı gerektirecek bir şeyle suçlanmadığını, “istesem istanbul’dan tâunu defederdim” dediği ve bu sözde ısrar ettiği için katledildiğini, bunun da katli gerektiren bir suç olmadığını söylemiş. ancak hamza bâlî’nin öldürülmesinden sonra özellikle bosna ve civarında yoğun olarak bulunan mensuplarının sıkı şekilde takip edilmesi için bölgeye gönderilen fermanlarda ondan ve mensuplarından “mülhid” diye bahsedilirmiş."
  
  "saraydan ve önemli devlet ricalinden, yeniçerilerden çok sayıda mensubu olması, tarikat silsilesinin safeviler’e ulaşması ve devletin benimsediği sünni esaslarla uyuşmayan inançları devleti ve bir kısım zahir ulemasını; çile ve riyazeti, esma, evrad ve ezkarı kabul etmemesi de bazı tarikat şeyhlerini tedirgin etmiş, bu durum hamza bâlî’nin idam edilmesine yol açmış neticede."
  
  hatta idam edildiği esnada orada bulunan ve kendisine intisab etmiş bir yeniçeri "ah şeyhim" diyerek kendisini oracıkta hançerlemiş.
  
  kendisinden günümüze gelen bir şiir:
  
  gizlü gencin lü'lüi lalasiyem
  şöhre-i aşkın cihan kalasiyem
  
  küntü kenzin remzinin mevlasiyem
  zatı bahtın allemel esmasiyem
  
  mescid-i aşkın imamı olmuşam
  deyri aşkın hem çelipapasiyem
  
  ben ne dersem hak anı işler heman
  şöyle benzer; ben anın ağasiyem