historicism

• (bkz: tarihselcilik)
• tarihselcilik değildir. doğrusu (bkz: tarihsicilik)
  
  tabii birçok ingilizce kaynakta da bu ayrıma dikkat edilmediği doğrudur. historicism deyince hem tarihsiciliği hem tarihselciliği kastediyorlar. bazıları da ayırıyor historism derken tarihselciği kastediyor.
• tarihselcilik demek değildir, tarihsicilik demektir. ingilizce sosyal bilimlerde historicism ve historicalism diye iki farklı kavram var. historicism türkçeye tarihsicilik, historicalism ise tarihselcilik olarak çevirilmiştir. en doğrusu da budur, çünkü ikisi farklı, alakasız kavramlardır. ne yazık ki bazen her ikisini de aynı şekilde çeviren çevirmenlerin şaşkınlığı, bazen de sözlüklerdeki hatalı entryler sebebiyle iki kavram türkçede birbirine girmiştir. bu entry, tarihsicilik anlamına gelen historicism’i ayırmak için yazılmıştır.
• tarihin bir kader olduğu, kendine özgü yasalarla ilerlediği ve sosyal bilimlerin görevinin bu yasaları keşfedip geleceği tahmin etmek olduğu iddiasına verilen isimdir.
  
  yoğunlukla karl popper’ın kullanıma soktuğu ve tanımladığı bu tabir, (çokça karıştırıldığı tarihselcilikten (historicalism) farklı olarak) nötr bir tabir olmayıp “bilimdışı” anlamında pejoratif kullanıma sahiptir. yani “ben tarihsici bir kişi olarak şöyle düşünüyorum” diyen biri yoktur.
  
  tarihsici ideolojiye göre bir toplumun sosyal yapısı o toplumun teorik tarihidir, toplumun sosyolojik-demografik özü neyse o toplum, o özün tarih boyunca açılıp serpilmesi yoluyla kendi kaderini gerçekleştirir. başka bir olasılık yoktur. o yüzden sosyal bilimlerin temel amacı toplumu inceleyip geleceğini öngörmektir.