hobart paşa

• kimlik oluşturma sürecini gerçekten merak ettiğim ingiliz menşeili osmanlı kaptan paşası, amirali, augustus charles hobart hampden, nam-ı diger osmanlı'nın hobart paşa'sı (1822 leicestershire-1886, milano). bu nev-i şahsına münhasır insanın kimlik gelişimini neden sorguladığımı merak edenler için güney amerika'nın -vakt-i zamanında- köle ticaretinin merkezi olan rio de janeiro'da köle gemisi avcılığı yapmasından tutun da kuzey amerika'da amerikan iç savaşı sırasında (1861-1865) güney (yani kölelik taraftarı konfederasyon eyaletleri) safında kuzey'in (yani birlik eyaletlerinin) liman ve koylara uyguladığı ablukalara yarıcı olarak katılmasına ve sonrasında girit isyanı sırasında osmanlı imparatorluğu safında yunanistan'a kök söktürmesine varana kadar farklı zaman ve zeminde geliştirdiği (belki de şartların zorlamasıyla geliştirmek zorunda kaldığı) kimlik benim için çok şayan-ı dikkat allah için. 1877-1878 osmanlı-rus savaşı'nda gösterdiği gayretlerden dolayı 1881 yılında kendisine vezir rütbesi ile müşirlik (mareşallik) taltif edilmiştir.
  
  en ilginç olan ise sanırım şudur ki, hastalığının tedavisi için gittiği milano'da ölmesine rağmen vasiyeti gereği osmanlı topraklarında gömülmek istemiştir bu devletlû. vasiyeti gereği dönemin osmanlı sultanı ii. abdülhamid milano'ya necid adlı vapuru yollar ve paşa'nın naaşı istanbul'a getirilerek askerî törenle haydarpaşa'daki ingiliz mezarlığı'na defnedilir.
  
  bu paşa'nın anıları (bkz: sketches from my life) türkiye iş bankası kültür yayınları tarafından derin türkömer çevirisi ve kansu şarman cevvalliği sayesinde ^* çıkmış. çeviri kokmayan bir metin hazırladığı için çevirmene saygılarımı sunarken ekler bölümü için kitapta emeği geçen tüm bileşenlere ayrı ayrı teşekkür etmek isterim.
  
  bu denli renkli bir kişiliği tanımak, kitap okuma gecelerimi rûşen etti. korku ve dehşet ile karışık şaşkınlıkla okuduğum sayfalar yanında gülmemek için kendimi zor tuttuğum anılarını da hatırlıyorum paşanın. dişini sıkıp bir-iki çağ önce yaşasa imiş eğer haşmetmeab, bir jack sparrow tadı ile çeşnilenebilirmiş pekâlâ.
  
  sultan abdülaziz'e deniz savunma gücü yaverliği yaptığı sırada, osmanlı donanmasının modernleşmesini sağlayan isimlerden biri olan hobart paşa, sultan'ı dostu olarak gördüğünü belirtmiştir.
• 93 harbinin kaybedilmesinde büyük rol oynayan ingiliz derin devleti ajanı olan paşa. 93 harbi sırasında osmanlı donanmasının başında bulunmuştur. savaşta, rusların osmanlıya kara saldırısını engelleyebilecek tek nokta olan tuna nehri bölgesidir. osmanlı donanması, romanya’daki siret nehri üzerinde rus ordusunun geçişini engelleyebilecek güçtedir. fakat hobart paşa komutasındaki gemilerimiz, nehri ele geçirme konusunda geç kalmışlardır. nehrin başındaki 4 gemi kritik noktalara gelene kadar 4-5 gün vakit kaybetmiş, bu sayede de rus ordusu nehri kolayca geçmiştir. sırp ve karadağ ordularını yenip balkanları ele geçirmek üzere olan osmanlı ordusu arkadan vurulmuştur. böylelikle, rus ordusunun istanbul yeşilköy önüne kadar gelmesini engelleyecek hiçbir kuvvet kalmamıştır.
  
  hobart paşa komutasındaki osmanlı donanması, rus donanmasından oldukça güçlüdür. fakat donanma, balkanların savunmasını sağlayacak hiçbir görevde kullanılmamıştır. hobart paşa, gemileri batı karadeniz’den kafkaslar tarafına çekmiş ve balkanlar’daki kara ordularını desteksiz bırakmıştır. savaş sonucunda osmanlı, hem balkanları hem de kafkasya’yı kaybetmiştir.
• (bkz: augustus charles hobart hampden)