• bir ı/o denetleyicisi, giriş ve çıkış (ı/o) cihazlarını bir merkezi işlem biriminin (cpu) veri yolu sistemine bağlar. tipik olarak cpu ile ve sistem belleği ile sistem veriyolu üzerinden iletişim kurar ve birçok cihazı kontrol edebilir. kontrol genellikle cpu tarafından başlatılır ve cpu'ya bağlı çevresel aygıtların ve ona bağlı sinyallerin nasıl kullanılması gerektiğine ilişkin ı/o denetleyicisine talimatlar gönderir.

    ı/o denetleyicileri, çevresel aygıtlarla konuşma ve denetleme taleplerini karşılamaya özgü işlevselliğe sahiptir. bunlar, cihazları doğru voltaj seviyesinde ve doğru arayüz standardıyla sürmeyi içerir. ayrıca, cihazlara doğru protokolle bağlanma yeteneğini de içerir. çevre birimleri iletmek ve kontrol etmek çok kritik bir zaman işlevi olabilir. ı/o arabirimi o kadar karmaşık olabilir ki, bir cpu'nun uygulaması pratik değildir veya imkansızdır. çoğu durumda, cpu, ı/o arayüzünün özel fiziksel ihtiyaçlarını karşılayamaz. bu işlemeyi bir ı/o denetleyicisine aktarmak, cpu performansını ve esnekliğini artırır.

    ı/o denetleyicileri, bir güç led'inin durumunun sürülmesi veya bir düğmeye basılması durumunda olduğu gibi, basit mantık seviyesi girişlerini veya çıkışlarını işliyor olabilir. ayrıca, mantık olayları arasındaki zamanı ölçmeleri veya sinyal koşullandırması gerçekleştirmeleri de gerekebilir (bir klavye üzerindeki ses kısma tuşuna basma örneğinde olduğu gibi). cpu fan hızı gibi şeyleri kontrol etmek için kullanılabilecek pwm gibi periyodik dalga formları üretmeleri gerekebilir. denetleyiciler ayrıca, seri arayüzler gibi farklı çevresel bağlantı standartlarını uygulama yeteneğine sahiptir ve verileri adresleme ve cihazlara ve cihazlardan aktarabilir. bu tür arayüzler usb, spı, uart'lar ve çeşitli başka standartları içerebilir. ayrıca daha yüksek performanslı usb2, usb3 ve sata tarzı arayüzler de içerebilirler - ancak bunların kendilerine ayrılmış denetleyicileri olma eğilimindedir.

    çoğu durumda ı/o denetleyicisi, çevre birimlerini sistem adres aralıklarına eşler ve işlemcilerin sistem belleğine doğrudan bellek erişimi (dma) aracılığıyla veri aktarımını yönetir. ı/o denetleyicileri, kesinti adı verilen özel sinyalleme kullanılarak olayların veya transferlerin ne zaman gerçekleştiğini belirtecek şekilde yapılandırılabilir. bir cpu bir kesinti aldığında, bir görevin tamamlandığını, ı/o ile ilgili bir olay gerçekleştiğini veya verilerin aktarıldığını ve ilgilenilmesi gerekebileceğini bilir.

    pek çok modern mikroişlemci ve mikro denetleyici, maliyeti ve boyutu azaltmak için içlerinde yerleşik ı/o denetleyici işlevine sahiptir. bunlar, ı/o gereksinimlerinin sabit olduğu veya izin verilebilecek benzer gereksinimlere sahip olma eğiliminde olduğu gömülü ve özel amaçlı uygulamalarda (örneğin cep telefonları) kullanılır.
hesabın var mı? giriş yap