iaeste

• international association of exchange of students for technical experience. daha çok mühendislik dallarında uluslararası staj olanağı sağlayan bir organizasyon. http://www.iaeste.itu.edu.tr/
• ingilizce'den türkçe'ye ve türkçe'den ingilizce'ye çeviri olmak üzre iki bölümden oluşan 45 dakikalık bir sınavı vardır. sınav sonucuna göre her fakülte için kendi bünyesinde sıralamalar yapılır ve o sene fakülteye ayrılan kontenjan dahilinde öğrencilere yurtdışında staj olanağı sağlanır. önümüzdeki seneden itibaren bu sistemin değiştirilmesi düşünülmektedir.
• iaeste, 1948 yılında londra imperial college’da 10 adet üye ülke ile kurulmuş bir ngo'dur. 2004’de 83 ülkeden üyeler ve katılımcı enstitülerle, teknik(mühendislik veya temel bilimler gibi) ve uygulamalı sanatlar(mimarlık gibi) alanında lisans düzeyindeki öğrencilerin kendi dallarıyla ilgili olarak diğer ülkelerde nitelikli(tam zamanlı ve en az yaşam giderlerini karşılayacak şekilde maaşlandırılmış olarak) staj yapmasını sağlamakta ve böylece uluslararası iyi niyet ve anlayışın gelişmesine hizmet etmektedir. her ülkenin iaeste yapısı (kamusal, özel, öğrenciler tarafından yürütülme vs.) ülkedeki özgün koşullara paralel olarak gelişmiştir.
  
  iaeste türkiye, “uluslararası teknik stajyer öğrenci değişimi birliği ulusal komitesi” adıyla 1953’de itü’de kurulmuştur. 1953’de aday üye olarak itü'de faaliyete geçmiş ve 1955 yılında iaeste’ye asil üye olarak kabul edilmiştir. bugüne kadar 10.000'den fazla türk öğrencisine dış ülkelerde staj yeri sağlamıştır. genel sekreteri itü senatosu tarafından atanmaktadır ve bütçe olarak da itü rektörlüğü’ne bağlıdır.
  
  iaeste türkiye, 2002 yazında, temsilcisi olan üniversitelerde lokal komite (öğrenci kulüpleri) kurulumlarını teşvik ederek, iaeste staj değişiminde ülkemizde hem nicelik hem de nitelik olarak geliştirmeyi amaçlayan bir proje başlatmıştır. bu proje sonucu şu ana kadar itü, ytü ve msü de resmen öğrenci kulüpleri kurulmuştur.
  
  iaeste türkiye, öğrenci kulüplerinin de yaptığı katkılarla birlikte, hem yurtiçinden değişimde kullanılacak nitelikli staj yeri bulma(job-raising) hem de yazın gelen yabancı öğrencilerle ilgilenilmesi ve sosyal aktiviteler düzeltilmesi(reception) konusundaki çalışmalarıyla iki yıl içersinde iaeste ağında hatırı sayılır bir konum elde etmiştir: değişim sayısı olarak tüm ağ içerisinde 5. konuma yükseltmiştir ve ayrıca öğrenci katılımıyla sağladığı gelişme de genel bir takdir kazanmıştır.
  
  eğer önümüzdeki yıllarda da, temel işlevlerini yerine getirmenin yanına sağlam bir kurumsal yapı ve kimlik de eklerse, güzel bir şekil olacak bakalım. tabi bunun için özellikle ilgili gençlerin ellerini taşın altına biraz daha sokmaları gerekecek gibi.
• her ülke ve okulda farkli yöntemlerle seçilir iaeste stajina hak kazanan ögrenciler.
  odtü'de her sene almanca ve ingilizce için iki ayri sinav yapilir. isteyen ikisine de girer. bu sinavlar eger kisi odtü'de ingilizce hazirlik okumussa hazirlik mid-termlerine benzer. biraz daha zor olabilir. oldukça lakayit bir ortamda gerçeklesir sinavlar ama o sinavda kendi bölümünüz içinde en yüksek puani almaniz gerekir.
  
  sinavdan en yüksek puani alinca, baslarsiniz beklemeye. o sene hangi ülkeden bir staj imkaninin size sunulacagi, hatta sizin okudugunuz bölüme staj çikip çikmayacagi bile belli degildir. bu yüzden eger zorunlu staj yapmaniz gerekiryorsa bir yandan baska bir yeri de staj için ayarlamaniz ve cepte tutmaniz gerekir. zira iaeste isi her an yalan olabilir, siz de çok afedersiniz zig gibi ortada kalabilirsiniz.
  
  daha sonra her bölümden genellikle sinavda ilk siralarda (ilk üç gibi) yer almis ögrenciler toplantiya çagirilir ve stajlar açiklanir. (eger baska biriyle ayni puani aldiysaniz, bölümdeki not ortalamasi yüksek olan kisi staj hakkina öncelikli sahiptir.) ögrencilere stajlarin ayrintilarini açiklayan kagitlar dagitilir. hangi ülke, ne tip bir enstitü ya da sirket, nasil bir is yapilacak gidilince... vs... örnegin bir arkadasa brezilya çikmisti. yol parasini karsilamasi mümkün olmadigi için o istemedi staji, ondan sonra en yüksek puani alan ikinci kisi gitmeye hak kazandi vs... ya da örnegin gelen staj açiklamasinda yapilacak is tanimi hiç ama hiç ilginizi çekmiyor,ya da staj ülkesi israil falan çikmis (gerçekten oldu bu) hakkinizi sizden sonrakine devredebilirsiniz.
  
  odtü'de bu sekilde yürür iaeste isleri. benim zamanimda gida mühendisliginde hami alpas adli sirin bir hocamiz ilgilenirdi iaeste isiyle.
  
  benim iki ay almanya'da nefis bir staj yapmami saglamis, hayatimi da degistirmistir ayrica. o bakimdan hastasiyim. sadece yol parasi verip yaninizda biraz da para götürüp hem staj hem avrupa'da tatiline dönüsen bir kombodur. üstelik dünyanin her biyerinden süper arkadaslar edinmenin sahaneliginden, edinilen deneyimin de paha biçilmez oldugundan ve cv'de nasil güzel durdugundan hiç bahsetmiyorum.^* tabi ben almanya için konusuyorum. evet konustukça konusuyorum ben. ama bak dostum, sen de ögren bunlari diye yaziyorum, hey!
  (bkz: entrynin sonuna dogru saçmalamak)
• staj yapacağım ülkeye (bkz: irlanda) gitmeme 1 hafta kala bana " acceptance'ınız gelmiştir" diye mail atan(ki ben o sırada çalışma iznini bile halletmiştim) süper bir yönetim zihniyetine sahip, özellikle itü de yurtdışından gelen mailleri sizin tercüme edip görevli kişiye yazdırmanız gereken bir sistem ile işleyen , adam akıllı çalışırsa yararlı olabilecek bir stajerlik programı.
• (bkz: aheste)
• odtu'den ancak mogolistan, gana, belarus, urdun, misir, iran, suriye gibi ulkelere gitmenin mumkun oldugu, "hayatin en buyuk macerasi" programi.
• mühendis adaylarının kendilerini geliştirmeleri için var olan süper bir nimet. elinizi kolunuzu sallayarak dünyanın herhangi bir ülkesine gidip teknik tecrübe edinerek dilinizi geliştiriyor, onlarca yeni insanla tanışıp belki de hayatınız boyunca yakalayamayacağınız fırsatları 21 yaşındayken yakalıyorsunuz. en makbulü mezun olacağınız sene gitmek. genelde yurtdışındaki şirketler 3-4 aylık hatta bazen 6 aylık periyotlar halinde öğrenci istiyor. yani mezun olduğunuz gibi çalışmaya başlıyorsunuz. tabi bunlar şanş işi biraz da. şirketin sizi kabul edip etmemesi ya da sizin bölümünüze bir staj kağıdı gelmemesi gibi. diğer bir iyi tarafı da türkiye'deki staj yerlerini sizin koşturmanız. onlarca büyük şirketten onlarca referans alabiliyorsunuz ki bence en güzel yanlarından biri de bu.
• enternasyonel kalifiye staj havuzu diyelim kabaca. özünde süper bi sistemdir. siz belirli standartları saglayan staj bulursunuz ve yurtdisinda yine ayni standartlarda bir staja gitmeye hak kazanırsınız.
  
  iaeste-tr eski baskaniyla kisa konusmamiz uzerine ozetleyebilecegim tarihce:
  
  türkiyede eskiden, yani devlete bagli kurumlarin belirli oranlarda ucretli stajyer yetistirilmesinin zorunlu oldugu donemlerde; yani asil is olan o-formu'nun tek kalemde devlet yazisiyla 50-100 tanesinin birden dolduruldugu dönemlerde tek ofisten bir kac kisi ile kolaylikla yürütülebilen staj degisim sistemi. zaten tek kalemde gelen yuksek staj potansiyeli karsiliginda da turkiyedeki tüm universitelerden degisim icin ogrenciler gidebilirlerdi.
  
  velhasil 1990 ortalarinda yeni bilmemne kanunu geregi devlet kurumlarindan zorunlu ucretli stajyer yükümlülügü kaldirildiginda asil isin, yani potansiyel ucretli ve kalifiye stajyer ogrenci kabul edecek sirketleri bulma isi ogrencilere kalmistir. asil is bundan sonra baslamaktadir. sirket sirket dolasip tanitimin yapilmasi ve kaliteli, ucretini verecek isveren bulunması! iaeste genel merkezinin itü kampüsünde olmasindan da kelli, itü iaeste ogrenci toplulugu ilk kurulan klüptür. sonrasinda diger universitelerin bünyesinde de iaeste klüpleri kurulmuştur (örn. ytü, bogazici ve 2004 senesinde koç üniversitesi katılımı)
  
  sirket paylasimi, degisimden sonra gelen o-form'larin adil dağılımı konularinda yüksek entrikalar her yıl yasanmaktadır.
  
  alternatif cozum olarak mesela almanya iaeste ekonomik kaynagi devletten ve daad'dan alıyor. boylelikle ogrencilerin omuzlarindaki asıl yük kalkiyor. hatta size staja gelen alman ogrenci kulüplerden bile bihaber. misal 2: ukrayna iaeste bir ukraynalı ogrencinin ucretsiz staj bulmasini kabul ediyor, fakat bir sartla o staja gelecek yabanci ogrencinin aylik ucret ve barinma masraflarini odemek kosuluyla. mantıksız degil ama bu seferde parayi veren dudugu calar denebilir, olur-olmaz tartisilir, fakat ozellikle 08-09 kriz ortaminda bu sene sirket gorusmelerine gidecek ogrenci arkadaslara allah ekstradan kolaylik versin denir.
• şirket görüşmelerine fena halde krizin damga vurduğu görülmüştür. stajere verilecek asgari ücretin (ki kalacak yer ve diğer masraflar öğrenciye ait) insan kaynaklarını fena halde zor duruma sokmaktadır. malum, muslukları sıkacakken kariyer yapmak isteyen bir kaç üniversite öğrencisine yardım etmekten çekinirler.
  
  hele gene ford, hyundai gibi dev şirketler bile üretimini yarıyarıya indirdiği dönemde firma görüşmelerimze gittiğimizde "geçen yıl olsa verirdik, seneye gelin, kriz başlıyor, kriz var" gibi cümleler ile kovulduğumuzu gördük. yok efendim, eskiden tek sorun insan kaynaklarını tavlamaktı. şimdi tavlamak yetmiyor, yazık..