idari vesayet

• merkezin, yerinden yönetim idarelerinin işlemlerini denetlemek ve bu kararları bozabilme yetkisidir.!
• (bkz: hiyerarşi)
• devlet idaresi tarafından bir yerel yönetim kuruluşuyla gerçekleştirilen,idari bütünlüğü sağlamak için sınırları yasayla belirlenmiş denetimdir.
  (bkz: idare hukuku)
• anayasanın 127. maddesinde bulunan, toplum yararının korunması, idarenin bütünlüğü ilkesinin ihlal edilmemesi, kamu hizmetlerinde tutarlılık ve birliğin sağlanması, mahalli ihtiyaçların karşılanması amaçlarına dayanan denetim. kanunda belirtilen esas ve usüller dahilinde bu yetki vardır. bu kapsamın dışına çıkılamaz.
  fransa'da vesayet kelimesi uygun görülmemiş, idari denetim olarak kanunda yer almıştır.
• merkezi yönetim ile yerinden yönetim kuruluşları arasında, yönetimin bütünlüğünü sağlamaya yönelik hukuki ilişkidir. yerinden yönetim kuruluşlarının görevlerini gereği gibi yerinde getirmelerini ve yönetimin bir bütün olarak çalışmasını sağlamak açısından idari vesayet denetimi gereklidir.
  
  1982 anayasasının 127. maddesine göre merkezi idare mahalli idareler üzerinde;
  1) mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi,
  2) kamu hizmetlerinde birliğin sağlanması,
  3) kamu yararının korunması,
  4) mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla kanunda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde vesayet yetkisine sahiptir.
  
  idari vesayet yetkisi, yerinden yönetim kuruluşlarına tanına özerkliğin bir istisnasını oluşturduğu için vesayet genel bir yetki olmayıp, hangi konularda nasıl uygulanacağı yasa ile açıkça düzenlenmelidir.
• merkezi idare ile yerinden yönetim kuruluşları arasında bütünlüğü sağlayan bir araçtır. ayrıca büyükşehir belediyelerinin ilçe belediyeleri üzerindeki yetkileri, yök'ün üniversiteler üzerindeki yetkileri, meslek kuruluşlarının birliklerin yerel meslek kuruluşları üzerindeki yetkiler, idari vesayet yetkisi olarak nitelendirilir.
• merkezi idarenin mahalli idare organlarının karar ve işlemleri üzerindeki denetim yetkisidir. bu yetki karar ve işlemleri uygn bulma, erteleme ya da iptal etme şeklinde kullanılabilir.
• anayasanın 127. maddesi her ne kadar sadece merkezi idarenin mahalli idareler üzerindeki denetim ve gözetim aracı olduğundan bahsetmiş olsa da hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşları üzerinde de vesayet yetkisinin varlığı kabul edilmektedir.
• idarenin bütünlüğünü sağlamaya yönelik,hiyerarşi ile birlikte kullanılan yöntemdir.genel olarak onama,onamama ve iptal etme şeklinde iki ayrı tüzel kişiliğin birbirini denetlemesi şeklinde ortaya çıkar.
• merkezden yonetimin yerinden yonetim uzerindeki denetim yetkisidir.