• jose saramago'nun 1991 yilinda yayinlanmis olan romaninin; daha evvelden, yine efe cakmak cevirisiyle -yanilmiyorsam- gendas'tan okudugumuz "incil deki ikinci isa"sindan ne farki oldugunu merak ettigim, merkez kitaplarca su sira ortaya cikarilmis hali. fatih bakis da radikal kitap'taki yazisinda bu farka ya da ayniliga deginmeye zahmet buyurmamis, kitabi bastan tanitip jose saramago'yu ovmekle yetinmistir. dolayisiyla; su an itibariyle, maalesef, elimde bu konuda ileri geri konusabilecek yeterli malzeme olmadigindan susmamin zamanidir.
  • jose saramago'nun yazdığı, merkez kitaplar tarafından son baskısı yapılan ve e. efe çakmak tarafından türkçeye çevrilen (iyi bir çeviri olduğunu düşünüyorum) roman. biz roman diyoruz ama yazar dünyadaki incillere bir tane daha eklediğini söylüyor. ama ister bir kutsal kitap, ister bir roman olarak okuyun, ister incil, çok ustalıklı yazılmış olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. dialogların tırnak işaretleri, dialog çizgileri ya da virgüllerle değil, noktalarla ayrılması da bunu bir kutsal metine benzeten en önemli biçimsel özellik. zaten, hikayesi, isa'nın doğum öyküsünden başlayarak ölümüne kadar giden süreci anlattığından da bu noktaya hizmet ediyor.

    sanıyorum, rüştünü ispatlamış bir yazar olmanın getirdiği özgüvenle, tanrıyı, şeytanı konuşturması, birer karakter olarak romanının içine koyması da, ilgi çekici unsur olarak gelecektir, okuyanlara. tavsiye ediyorum, ancak dinler konusunda, dinlerin tarihi konusunda az da olsa bilgisi olmayanlara da tavsiye edemiyorum.

    isa ya göre incil başlığından şu yanlış anlaşılma çıkmasın, belirtmekte fayda var. isa, bu romanda çıkıp "bence incil şöyle, böyle" şeklinde fikir beyan etmiyor. daha çok bu başlık, isanın hayatıyla eşgüdümlü olarak giden bir incili belirtiyor.
  • bu adamın* orta doğu hikayelerini ve mitolojisini çok iyi kavradığını gösteren bir kitaptır.

    diğeri için lütfen (bkz: kabil)

    özellikle tanrı ve insanın istekleri ve kişiliklerini öyle güzel ele alıyor ki yazara hayran olmamak elde değil.

    kitabı okumak çok güzel de keşke biri anlatsa bunu, birinin sesinden duysam diyorum. eğer duyarsam gerçekten olayların böyle geliştiğine emin olacağım.

    ama zaten hepsini insanlar yaratmadı mı bu hikayelerin? varsın en güzeli bu adamın elinden çıkanı olsun.
  • --- spoiler ---

    isa, insan değilsen nesin, diye soracak olsaydı, çoban muhtemelen şöyle cevap verecekti: meleğim, ama bunu kimseye söyleme. hazırlıksız olduğu ya da onu korkutan cevabı duymaktansa soruyu sormaması anlaşılır bir şey. bu gibi durumlarda, soruyu soracak cesareti bulduğumuzda, artık verilecek cevap yoktur, bir gün isa'ya soracaklar, gerçek nedir, ama o cevap vermeyecek. bugüne kadar cevapsız kalmış bir soru bu.

    --- spoiler ---
  • en güzel bölümü sayfalarca süren ve isa'ya gelecekte onun için kimlerin öleceğinin anlatıldığı bölümdür.
  • --- spoiler gibi değil gibi ---

    sadece kayıktaki sahne için bile okunabilecek muhteşem kitap.
    --- spoiler gibi değil gibi ---
  • saramago'nun incil'i isa merkezli anlattığı romanıdır. tabii roman diyorum ama üstte değinildiği gibi yazar var olan incil'lere bir tane daha eklediğini söyler ki bence bu yapılacak en güzel yorum ve en doğru açıklamadır.
    saramago ile tanıştığınız kitap bu ise konuyu, konunun derinliğini, doğru işlenip işlenmediğini falan unutup yazarın anlatımında akıp gider ve bir süre sonra nasıl olup da kitabı elinizden bıraktığınıza hayret ederek yazarın anlatımdaki gücüne, kurgudaki üstünlüğüne ve tüm bunlara rağmen kitabın akışını bozmadan görüşlerine yer verebilmesine şaşar kalırsınız.
    bu arada kitabın kurgusunun bu kadar güzel olmasına rağmen diyaloglar ve anlatım arasında arka planda kalıp sessiz sakin bir şekilde yer yer kendisini hissettirmesi de kitabın ayrı bir özelliğidir. bu özellik yine üstte değinildiği gibi isa, tanrı ve çobanın-bu çoban şeytan oluyor bu arada-bir arada bulunup konuştukları sahnede had safhaya çıkar ve kendini içten içe hissettirir.
    isa'ya göre incil, hem cesurca işlenen konusu hem de yazarının anlatımdaki ustalığı gereği mutlaka okunması gereken bir kitaptır.
  • -çünkü iyiyle kötü kendi başlarına var olamazlar, iyi kötünün, kötü de iyinin yokluğudur(j.saramago).
  • jose saramago'nun bence alabildiğine didaktik, bet bir dil ile yazdığı romanıdır. içinde tanrı olgusu üzerine çokça göndermeler vardır lakin şimdiye kadar okuduğum her jose saramago kitabı gibi noktalama işaretleri fakiridir.

    --- spoiler ---

    örneğin kitapta tanrı ile isa'nın arasında söyle bir konuşma geçmektedir:
    tanrı: sen insanlık denen tencereye sokacağım kepçesin, seni tencereden çıkardığımda yeni bir tanrıya inanan insanlarla dolu olacaksın, ben de o yeni tanrı olacağım.
    isa: mideye indireceğin insanlar ile dolu bir kepçe.
    tanrı: birbirlerini yiyenleri benim yememin gereği var mıdır.
    sf:302

    --- spoiler ---
hesabın var mı? giriş yap