isabella stewart gardner ^*

• isabella stewart gardner 1840 new york city'de dogmus, amerikada yasayan zengin ailelerin geleneksel jetset yasama tarzini hic bir zaman benimseyememis, herhangi bir sanat daliyla ugrasmamasina ragmen tum hayatini tum dunyada ki sanatcilara ve sanat'a adamistir. tum zenginligini olmasada gelirinin buyuk bir bolumunu sanat eserlerine harcamis ve dunyayi dolasarak bir cok farkli ulkeden farkli sanat eserleri biriktirmeye baslamis cok genc yasinda.
  
  1903'de back bay, boston'da isabella stewart gardner muzesini acmistir. muze amerikada kendi tarzinda ilk muzedir hatta tek muzedir: muze isabella stewart gardner'in kendi eveinde, ev havasinda, her sanat eseri kendi atrafinda yeri belirlenmis (resimler, heykeller, eski ev kapilari vs) ve vasiyetinde ozel olarak hic bir seyin yeri degismemek uzere isg tarafindan belirlenmistir. her oda/ galaeri, isg tarafindan tasarlanmis, her obejenin yaninda kendi yasamindan ayrintilar yerlestirilmis kimi zaman kitsch olan bu goruntuler yine bu muzenin kendi icinde ki ev havasini, ve gec 1800'ler ve erken 1900'lerin havasini oldukca canli bir sekilde yasatmaktadir.
  muzenin koleksiyonunda: antik donemden mozayikler, uzakdogudan porselenler ve heykeller, islam sanatindan seramikler, avrupa dekoroatif sanatindan mobilyalar ve craft'ar (mobilyalar, tekstiller, dekoratif biblolar), avrupadan bir cok heykeller ve ressamlarin resimleri ( 14-15-16-17-18 ve 20. yy'dan resimler). amerikan ressamlarindan resimler. bu resimlerin icinde benim en cok hayranligimi kazanan resimlerden biri `rembrandt'in 23 yasinda self portresini yaptigi resim (http://www.gardnermuseum.org/…n/rembrandt_p21n6.asp). bir de isg'in `john s sargent'in portresini yaptigi resim (http://www.gardnermuseum.org/…ion/sargent_p30w1.asp)
  
  muze ev formunda olmasinda galaerilerin, yine ev frmunda dosenmesinden muzeyi dolasirken, cok varkli bir insanin evinde konuk olmus hissi ve sanat serlerinin dayanilmaz yakininizda ki var oluslari muzenin samimi havasindan kaynaklanmakda ve bunda isabella stewart gardner buyuk cabasi vardir. ornegin yine john s. sargent'in el jaleo resmi (232 x 348 cm) evin giris bolumunde bir kosede resimle beraber resmin ayni doneminde ispanyada kullanilan resimde olan objeler yer almakdatir. hemen yaninda islam sanatindan seramik karolar ve diyer yaninda antik donemden heykeller bulunmakta ve onceden de bahsettigim gibi tum bu karisim (bkz: eklektik) isabella stewart gardner'in kendi zevkine, sanati yorumlayisina ve tum bu vison bu evi ziyaret edenlere yansitma isteginden kaynaklanmistir.
  
  tum bu sanat eserlerinin yaninda bir de bu muzenin muhtesem kapali ve acik bahcesi vardir. kapali bahce, evin ispanyol tarzi courtyard/ avlu mimari ozelliginden dolayi binanin ortasinda bahce ve bahcenin tavani camlarla kapli oldugu icin boston'in en soguk karli gununde bile bahar havasinda bizanstan bir bahar gunu atmosferinde gelen sanat severleri, turistleri karsilamakda, mutluluk vermektedir. acikhava bahce yazin inanilmaz guzel gorunteri yine gelen ziyaretcilerle paylasmaktadir. ayrica evin sevimli kucuk restoran cafesi sefin her mevsim degistirdigi hafif guzel yemeklerle gelen misafirlere acitir.
  
  isabella stewart gardner'a saygi duymamin en buyuk nedenlerinden biri yasamini jet set'de harcamak yerine sanati, sanatcilari, ve tum dunyada sanat anlaminda olan biteni anlamaya ve paylasmaya adamasdir. isg 1924 hayatini kaybetmis ve vasiyeti uzerine parasinin buyuk bolumunu ve muzenin gelirini muze icinde sanatcilara egititim ve konser ve sanat kurslarina birakmistir.
• http://www.gardnermuseum.org/
• (bkz: ava gardner)
• calinan resimlerin yerleri cevceveleri ile hala durmaktadir, tuhaf huzunlu bir goruntu yaratir bu bos cerceveler. ayrica muzinin url'inde hirsizlik/ theft hakkida arama ve bulna odul bilgisi bulunmakdadir:
  
  http://www.gardnermuseum.org/information/theft.asp
• özel mülkiyette gerçekleşen en büyük soyguna konu müze. çalınan eserlerin değeri için kesin birşey söylenmese de en az 500 milyon usd olduğu tahmin edilmekte.
  
  hırsızlığı yapan çetenin kaç kişiden oluştuğu tam olarak bilinmiyor. soygun 81 dakika sürmüş. güvenlik görevlileri etkisiz hale getirilince tabloları çerçevelerinden keserek almışlar. (çerçevede bulunan alarmı çalıştırmamak için). tablolar boş şekilde resimlerin gelmesini hala beklemekte.
  
  2013 yılında fbi, hırsızların kimliğini tespit ettiğini ancak soruşturmanın selameti açısından basınla paylaşamayacağını açıkladı. buna rağmen soruşturmanın sonu gelmedi.
  
  çalınan eserler
  
  the concert by vermeer
  a lady and gentleman in black
  the storm on the sea of galilee
  landscape with obeliks
  chez tortoni
• boston’a yolu düşenlerin kesinlikle uğramasını tavsiye ettiğim müze. kanaatimce en büyük özelliği klasik tarzda bir müze olmaktan ziyade farklı odalardan oluşan konsept bir ev şeklinde olması.
  
  isabella ve jack çifti sanat koleksiyonu meydana getirmek amacıyla bir bina inşa ettirmeyi düşünmüşler. 1898 yılında jack vefat edince isabella bu hayallerinden vazgeçmemiş. bina, mimar willard sears’ın da yardımıyla tamamlanmış ve 1903’te müze olarak açılmış.
  
  3 katlı bu sarayın ortasındaki courtyard olarak isimlendirilen avlu kısmı bir takım heykel ve yeşilliklerden oluşuyor, bir yandan da akan su sesiyle aşırı huzurlu bir atmosfer oluşturuyor.
  
  avlunun etrafındaki her katta italya, japonya, mısır ve başka ülkelerden getirilmiş pek çok kıymetli esere ev sahipliği yapan farklı konseptte odalar mevcut. medusa mozaiği, rape of europa tablosu ve rembrandt portresi başlıca parçalardan. 18 mart 1990’da müzeden 13 parça çalınmış, çalınan tabloların çerçeveleri içleri boş şekilde yerlerinde asılı olarak görmek üzücüydü.
  
  ayrıca bir de müzenin giriş kısmında kafeterya ve hediyelikçi mevcut. kafeteryanın bahçe kısmı güzel, fiyatlar da uygun. müzenin giriş ücreti yetişkinler için 20$, öğrenciler için 13$. gidecek olanlara tavsiyem internet siteleri üzerinden bir üyelik açmanız. ücretsiz olarak açacağınız bu üyelik sayesinde bilet ücreti ödemeden müzeyi ziyaret edebilirsiniz.
• boston'da bulunan ve dünyanın en büyük mülk hırsızlığının yaşandığı müzedir.
  
  18 mart 1990 sabahı, polis kılığına girmiş iki hırsız, müzeden çaldıkları toplamda 500 milyon dolar değerindeki 13 şaheserle birlikte kayıplara karıştı. tarihin en büyük çözülememiş sanat soygunu olmaya devam eden olayda hırsızların johannes vermeer, rembrandt van rijn, édouard manet ve edgar degas gibi sanatçıların günümüzde değerlerine paha biçilemeyen eserlerini kaldırması sadece 81 dakika sürdü. müze, fbi ve abd başsavcılığı işbirliği ile yıllardır sürdürülen arama kurtarma çalışmalarında gelinen son nokta ise eserlerin başına ödül konulması oldu. müze, 13 eserin iyi durumda kurtarılmasını sağlayacak kişi veya kişilere 10 milyon dolarlık para ödülü vaat ediyor.
  
  sırra kadem basan hırsızların çaldığı eserlerin geri dönüşünü dört gözle bekleyen müzede, eserlerin boynu bükük boş çerçeveleri, bir umut sembolü olarak 31 yıldır müzenin duvarlarında asılı durmaktadır.
  
  müzeden çalınan eserler ise şöyle,
  
  - johannes vermeer - the concert (1663-1666)
  - rembrandt van rijn - christ in the storm on the sea of galilee (1633)
  - rembrandt van rijn - a lady and gentleman in black (1633)
  - rembrandt van rijn - portrait of the artist as a young man (1633)
  - govaert flinck - landscape with an obelisk (1638)
  - édouard manet - chez tortoni (1875)
  - edgar degas - three mounted jockeys (1885-1888)
  - edgar degas - leaving the paddock (19. yy.)
  - edgar degas - procession on a road near florence (1857-1860)
  - edgar degas - study for the programme (1884) - (aynı isimli 2 adet çalışma)
  - antoine-denis chaudet - eagle finial (1813-1814)
  - chinese - gu (12. yy.)
  
  isabella stewart gardner soygunu hakkında daha fazlasını okumak ve eserleri görmek için: gardnermuseum/the theft