islam alimleri

• velî, allah'ın sevgili kulu, allah dostu diye adlandırılan kişilerin arkalarında kitap ve öğrenci bırakmış olanları. eğer hristiyan alimi olsalardı aziz olurlardı.
• (bkz: imam)
• (bkz: yusuf el kardevi)
  (bkz: seyyit kutup)
• (bkz: ulema)
• batının averroe ismini verdikleri ibn rüşd'ün yazdığı külliyat, 18. yüzyılın sonuna kadar vatikan'ın resmi ideolojisi aristoculuğun da dayanak noktasıdır. ibn rüşd'ün öğretileri 700 yıl boyunca avrupa filozoflarının başvuru kaynağı olmuştur. bacon, spinoza ve leibniz'in kitaplarında atıfta bulunduğu isim de ibn rüşd idir.
  
  muhammed bin el harezmi, ortaçağ islam dünyasının en büyük dehalarından biridir. harizmi, hayatını bağdat'ta matematik, astronomi ve coğrafya üzerinde çalışmalar yaparak geçirmiştir. cebiri bilim dalı haline getiren, hisabü'l-cebr ve'l-mukabele'yi yazmıştır ki bu eseri latinceye çevrilmiş, günümüzün matematik bilimi tarihinde önemli yer tutmaktadır. harizmi, kitaplarında bilinmeyen için "şey", a ve b katsayıları için "dirhem" ve x ile katsayı çarpımları için de "kaab" sözcüğünü kullanmıştır. endülüslü müslümanlar metinleri ispanyolcaya çevirirken "xay" anlamına gelen "şey" zamanla "x" kavramına dönüşmüştür. tek bilinmeyenli ikinci dereceden denklemi bulan, çözümünü de geometriyle açıklayan ilk matematikçidir. harizmi'nin yazdığı eserler aritmetik üzerine yazılmış en eski eserlerdir. eserlerinden, 17. yüzyıla kadar avrupa üniversitelerinde ana ders olarak yararlanılmıştır. kitabında geçen el-cebr kelimesi batı dillerinde algebraya dönüşmüştür ve bugün kullandığımız cebir terimi bu eserden kaynaklanır.
  
  cezeri, bundan tam 850 yıl önce otomatik kapıları, kuyudan su çeken aygıtları, demir, kalay ve kurşun gibi metallerin hassas belirlenmiş yoğunluklarını ve otomatik kontrol sistemlerini bulan isimdir. batı dünyasında al jazari, insan müdahalesi olmadan kendi kendini idame ettirebilen sistemleri inceleyen sibernetik biliminin babası sayılır. kitab-el hiyal adlı eserinde, sus saatleri, otomatik kontrol düzenleri, fıskiyeler, kan toplama kapları, şifreli anahtarlar ve robotların tasarımlarına yer vermiş ve bunların nasıl gerçekleşeceğini anlatmıştır.
  regülatörün mucidinin j. watt olmasına rağmen, regülatör cezeri'nin eserinde çizimle birlikte gösterilmiştir.
  
  abbasi halifesi memun ve ekibindeki islam bilginleri, kuzey ırakta'ki sincar ovası'nda, sonra da kuzey suriye'deki tedmür'de çubuk ve ip kullanarak ekvatorun 360'da bir olan bir boylamın boyunu ölçtüler. günümüzden 1200 yıl önce, ölçümler sonrasında bir boylam derecesi 56,66 mil bulunmuş, ekvatorun uzunluğu da 40bin kilometreden fazla bulunmuştur. modern coğrafyanın olanakları ile ekvatorun uzunluğunun 40bin 70metredir.
  
  matematiğin vazgeçilmezi olan virgülü bulan kişi, cemşid bin mesud bin mahmud et-tabib el kaşi'dir. simon stefan'a atfedilen virgülü, 1948 yılında alman bilim tarihçisi pouluckey, cemşid'in bulduğunu kanıtlamıştır. cemşid, pi sayısını dokuzuncu kesirine kadar kesinleştirmiştir. (3,141592653) broom açılımı olarak bilinen formülden yararlanarak kök alma işleminin keşfi de newton'a verilmiş fakat ingiliz matematikçi james roy newman, the world of mathematics kitabında, newton'dan 300 yıl önce cemşid'in bulduğunu dünyaya açıklamıştır.
  
  leonardo da vinci'nin, akışkanlardan bahsettiği bir mektubunda, "doğuda yaşayan, ama adını anımsayamadığım bir bilginin bu konudaki çalışmalarından yararlandım" dediği yazar, istanbul'da rasathane kuran taküyiddin'dir.
  
  cabir bin hayyan avrupa'da el-geber adıyla ünlenmiş, çeliğin gelişimi, su geçirmez kumaşın verniklenmesi, paslanmanın önlenmesi gibi kimyasal yöntemleri geliştiren kişidir. rivayete göre altını çözen, kral suyu karışımını bulan da odur.
  
  batıda alfraganus diye bilinen fergani'nin ilm ün-nücüm ve'l-hareket is-semaviyye adlı eseri, 13. yüzyıla kadar avrupa'da astronominin en önemli başvuru kitabı olmuştur. dante'nin ilahi komesyası'nda yer alan evren görüşü fergani'den alınmadır.
  
  hekim ve simyacı ebubekir er-razi, cerrahide dikiş malzemesi olarak ilk kez hayvan bağırsağı kullanan kişidir. ilk göz ameliyatını yapmış, alkolün tıpta kullanımını açıklayan kişidir.
  
  biruni, astronomi, matematik, coğrafya gibi birçok dalda çalışmıştır. 28 katı malzemein özgül ağırlıklarını bugünkülere çok yakın şekilde hesaplamıştır. enlem ve boylam hesapları yapmış, dünyanın dönüşüne ilişkin bir kuram geliştirmiştir.
  
  ömer hayyam'ın geliştirdiği celaleddin takvimi, bugün kullandığımız gregoryen takviminden daha dakiktir. gregorius takvimi her 3330 yılda bir günlük hata yaparken, celaleddin takviminde aynı sapma 5000 yılda bir gerçekleşir. ayrıca ikinci dereceden polinom denklemlerini ilk çözen kişi ömer hayyam'dır.
  
  aslen yunanlı bir köle olan, sonradan islam dinini seçen hazini, ölçü ve tartı sistemlerine büyük katkıda bulunmuştur. newton'dan 500 yıl önce her cismi yerkürenin merkezine doğru çeken bir gücün varlığını söylemiştir.
  
  ali kuşçu bilinen bir yıldız kataloğu hazırlamıştır.
  
  idrisi, 1154'te çeşitli coğrafi bölgeleri içeren 70 haritayı ve dünyanın yuvarlak bir modelini hazırlamıştır.
  
  uluğ bey, yeryüzünün güneş çevresindeki tam devrini 365 gün 6 saat 9 dakika 6 saniye olarak hesaplamıştır. 21. yüzyılın en modern cihazları ile yapılan hesaplarla uluğ bey'in hesapları arasında yalnızca 58 saniye fark vardır.
  
  ibni sina, arap kaynaklarında aristoteles ile farabi'den sonra üçüncü öğretmen adıyla anılır. latinler ise ona avicenna der. 16 yaşındayken buhara sultanının özel doktoru olarak görevlendirilmiş, el-kanun fi't-tıb adlı eserinde, "deneme yoluyla elde edilmiş ve anlatılamayacak kadar çok tedavi yöntemi buldum" demiştir. tıp dışında felsefe, mantık, ahlak, matematik, astoloji, müzik, dilbilgisi ve fıkıh dallarında da çalışmıştır. eserleri ibranice, latince, süryanice, farsça, rusça, türkçe ve hemen hemen tüm batı dillerine çevrilmiştir. ibni sina öğretileri rönesans döneminin birinci eğitim kitabı olmuştur.
  yaşadığı dönemde mikroskop bulunmadığı halde, hastalıkların mikropları anımsatan yaratıklarca oluşturulduğunu söylemiştir. bugün paris üniversitesi'ndeki tıp fakültesi öğrencileri st. germain bulvarı yakınlarındaki büyük konferans salonuna girdiklerinde, yalnızca iki kişinin boy portresiyle karşılaşır: ibni sina ve er-razi
  
  kaynak: focus dergisi
• (bkz: helluri hazretleri)
• baslangiçta islam alimleri bazi temel bilimlerde çagina göre büyük bir basari elde etse de islam ülkelerinde bilim sonradan balon gibi sönmüstür. bilim devamli ilerleyici bir olgu oldugundan dolayi geçmiste ne yapildigindan ziyade bugün ne yapiliyor buna bakmak lazimdir.
• fetva makamina yükselmiş kişiler.
• islam alimi olarak gösterilen kişilerin fars kökenli olmaları dikkat çekicidir. misal ömer hayyamın rubalerine bir bakarsanız dine sıcak bakmadığını görebilirsiniz...