japon yeni dalgası

• bir iki kelam edip ukteyi canlandıralım. günümüzde her ne kadar japon sinemasının gücünün 20.yy ortalarındaki gibi sanatsal açıdan etkili olmadığını düşünürsek, yeni dalganın, zamanının sinema anlayışını değiştirdiğini ve bizlere müthiş lezzetler bıraktığını unutmayalım.
  
  bunu biraz da rus edebiyatına benzetirim. günümüze kadar azalarak etkisini yitiren rus edebiyatı gibi japon sineması da 1950'lerin sonlarından 1970'lerin başlarına kadar ortaya çıkan japon yeni dalgasının etkileri azalarak bitme noktasına gelmiştir. uzay muzay çağı diyoruz ama geriye dönüp baktığımızda popüler kültür pelikül tadı veren tüm güzel şeyleri yiyip bitirmiş. edebiyat, felsefe ya da sinema ne dersek diyelim kaliteden eser kalmamış. acı ama gerçek yapacak bir şey yok.
  
  neyse fazla duygusallaşmadan devam edelim. japon yeni dalga terimi ilk olarak nouvelle vague dediğimiz fransız yeni dalga hareketinin japonca versiyonu olarak ortaya çıkmıştır. tabii akabinde japon yeni dalgası yönetmenleri, fransız meslektaşlarına ilham veren etkilerden yararlanmışlardır ki japon kültürü ile yoğurdukları bu akımda bağımsız bir film hareketi ortaya çıktı diyebiliriz.
  
  tabii ikisini birbirinden ayırmak lazım. yani japonlar fransızlardan direkt alıp kopyalamamışlar. örneğin, fransız yeni dalganın farklılığı cahiers du cinema dergisiyle olan kökleridir. demek istediğimiz godard, truffaut gibi yönetmenler kariyerlerine eleştirmen ve sinema yapısökümcüleri olarak başlamışlardır ve onlarla birlikte hem fransız yeni dalgası ortaya çıkıyor hem de auteur dediğimiz kavram ortaya çıkıyor. mottoları da hollywood anlamında geleneksel bir hikaye fikrini reddetmeleridir.
  
  gözümüzü asya'ya çevirdiğimizde japon hareketi de aşağı yukarı aynı zamanlarda gelişmiştir ancak japonlar daha çok sorgulamaya, analiz etmeye, eleştirmeye ve toplumsal gelenekleri altüst etmeye adanmış bir hareket olarak ortaya çıkmışlardır. bakış açıları ve amaçları çok farklı anlayacağınız.
  
  adı üstünde yeni bir dalga geliyor ki japonlar daha önce geleneksel japon sinemasında sıklıkla görülmeyen fikirleri araştırmışlardır: toplumda sosyal dışlanmışlar, sınırlanmamış cinsellik, japon toplumunda kadınların değişen rolleri, kimlik, ırkçılık ve cinsiyetçiliğin içsel mücadeleleri, insan doğasının ilkel içgüdüleri gibi toplumu derinden ilgilendiren konulara eğilmişlerdir.
  
  (bkz: nagisa ooşima)
  (bkz: hiroşi teşigahara)
  
  özellikle bu iki yönetmenin filmlerine bir bakın derim.
• (bkz: bamya)