john desmond bernal

• x ışınları kristalografisinin öncülerinden irlandalı bilimci. unesco’nun kurucularından biridir. 1901’de doğdu, 1971’de öldü. 1930’larda fizik dünyasında biçok önemli çalışmaya imza atmıştı. max perutz, rosalind franklin gibi kişilerle aynı lab’ı paylaşmıştı.
  
  marksist olan dr. john desmond bernal aynı zamanda iyi bir aktivistti. 1933’e kadar ingiltere’de komünist parti üyesiydi. sosyal bilimlerle özellikle siyaset tarihiyle ilgiydi. bu konularda da makaleler yazıyordu. mao, ho chi minh, nehru, kruşçev gibi liderlerle toplantılara katılmıştı. dünya barış konseyi, cambridge savaş karşıtı bilimciler grubu gibi derneklerin başkanlığını yaptı. dünya bilim emekçileri federasyonu’nun temellerini de john desmon bernal atmıştı.
  çok yaratıcı vede enerjik biriydi. bernal küresi diye bir uzay habitatı tasarımı vardır örneğin bu tasarımda ilerde uzay kolonileri kurulursa kullanılabilecek bir habitat için hesaplamalar yapmıştı aklıylan bin yaşasın.
  
  john desmond bernal 1953 yılında lenin barış ödülünü aldı.
• bilimler tarihi adında harika bir kitabın yazarıdır aynı zamanda, bilimin dünden kendi zamanına olan gelişimine ilişkin akılcı çıkarımları ve analizleri ile okunmaya değer.
• irlanda asıllı fizikçi. 1901-1971 arasında yaşamıştır. x-ışını kristallografisindeki öncü çalışmalarıyla tanınır. edebi bir portresi c.p. snow'un 'the search' adlı romanında verilmiştir.
  
  cambridge üniversitesi'nde matematik ve bilim okudu. 1921'de lisans eğitimini tamamladıktan bir sonra bir yıl daha doğal bilimler derslerine devam etti. daha sonraları çalışacağı kristal yapılarına matematik temel sağlayan 'uzay grupları' ve 'quaternion' yöntemini kendi çalışmasıyla öğrendi. mezuniyetinden sonra londra'da davy-faraday laboratuvarı'nda sir william bragg'ın yanında çalıştı. 1924'de grafit'in yapısını belirledi.
  
  dorothy hodgkin de bu araştırma grubunda çalışmaya başladı. birlikte yapılan çalışmalarla 1934'de bir ilk olarak su ile bileşik protein moleküllerinin forografı elde edildi. ekipte çalışan diğer önemli bilim kişileri arasında rosalind franklin, aaron klug ve max perutz da vardı.
  
  politik faaliyetleri ile de öne çıkan bernal, 1923'de katıldığı ingiliz komünist partisi'nden 1930'da ayrılmışsa da biyografisini yazan maurice goldsmith aslında partiden ayrılmadığını, sadece kaybettiği üyelik kartını yenilemediğini yazar. 1939'da 'the social function of science' bilimin sosyal işlevi'ni yayınladı. bu herhalde bilim sosyolojisinde ilk çalışmalardan biri idi. 1953'de lenin barış ödülü'nü aldı.
  
  normandiya çıkarması sırasında yük indirme için kullanılan geçici liman tesislerinden 'mulberry limanı' 'nın icadına katkı yaptı. çıkarma planlanması ve icrasında önemli görevler aldı ve çıkarmadan bir gün sonra normandiya'ya gitti. bölge üzerine geniş bilgisi kütüphane çalışmaları kadar tatillerini orada geçirmekten de kaynaklanıyordu. çıkartmaya katılan bir sivil görüntüsünü silmek için ingiliz donanması ona geçici olarak yarbay rütbesi vermişse de emrindekiler , o'nun gemi yönetirken sağ ve sol terimleri yerine sancak ve iskele terimlerini kullandığı konusunda mutabık olmaktan uzaktı. uzayda bir topluluk için yaşam alanı oluşturmaya yönelik 'bernal küresi' 'ni de bu konuda bir ilk olarak 1929'da ortaya attı.
  
  bilimsel çalışmaları ve siyasal görüşleri (özellikle de barışa yönelik çabaları) üzerine çeşitli kitapları vardır.
• (bkz: tarihte bilim), (bkz: bilimin toplumsal işlevi) ve henüz türkçe'ye çevrilmemiş (bkz: the freedom of necessity) kitapları ile bilimin teknikle ilişkisi, sınıfsallığı, tarihte ve toplumdaki yeri hakkında bakış açınızı derinleştiren bilim insanı.
  
  ayrıca (bkz: rosalind franklin)'in watson & crick'i dna'nın üç boyutlu yapısına götüren ünlü fotoğrafına sadece x ışınları kristalografisine yaptığı katkılar değil, aynı zamanda birlikte çalışmış olmamlarının çok büyük katkısı olmuştur.
• 1945 "kraliyet madalyası",
  1953 "stalin barşı ödülü",
  1959 "grotius madalyası" sahibi.
  
  bir kısım yapıtları:
  dünya, insan ve iblis (1929) "the world, the flesh & the devil"
  bilimin sosyal işlevleri (1939) "the social function of science"
  zorunluluğun hürlüğü (1949) "the freedom of necessity "
  hayatın fiziksel temelleri (1951) "the physical basis of life"
  marx ve bilim (1952) "marx and science"
  ondokuzuncu yüzyılda bilim ve sanayi (1953) "science and ındustry in the nineteenth century"
  bilimler tarihi (1954) "science in history"
  savaşsız dünya (1958) "world without war"
  hayatın kökeni (1967) "the origin of life"