jozef pilsudski

• bağımsız polonya cumhuriyetinin ilk devlet başkanı olan büyük asker ve leh milli kahramanı.prometheizm'in babasıdır.
  ömrünün son yıllarında (1933-1935),versailles antlaşmasını açıkça ihlal eden hitler almanyasına karşı fransa ve polonya liderliğinde bir avrupa koalisyonu oluşturarak askeri müdahalede bulunmayı teklif edecek kadar ileri görüşlü bir devlet adamıdır,ne yazık ki belki de ikinci dünya savaşı'na engel olacak bu teklifi fransızlar ve küçük antant devletlerince ciddiye alınmamıştır.
  mareşal pilsudski 1939 felaketini görmeden,1935 yılında vefat etmiştir.kardeş polonya'nın bu büyük liderini saygıyla anıyoruz.
• polonya'nın atatürk'ü.
• (bkz: 1920 sovyet-polonya savaşı)
• polonya'nın büyük ve akıllı lideri.
  
  pilsudski, intermarium fikri ile bölge ülkelerini rusya - almanya arasında ezilemeyecek bir birliğe davet etmiş, sovyetler birliği'nin yayılmacı politikalarına karşı prometheizm fikrini savunarak baltık, doğu avrupa, kafkasya ve türk halklarının temsilcilerini bir araya getirmiş, ortak çalışmalar yürütmüş ve ölümüne dek bu hareketin sürmesini sağlamıştır. bu hareketin temsilcilerine sağladıkları imkanlar sayesinde kitap, gazete ve dergiler çıkarılmış, konferanslar ve toplantılar organize edilmiş ve birçok öğrencinin avrupa'da okunması sağlanmıştır. polonya'nın bu dönemki desteği, rusya karşısında bağımsızlığı bırakın, varlık mücadelesi veren halkların umutlarını sürdürecek aydınların muhacerette de olsa var olmalarını sağlamıştır.
  
  bu işbirliğinin sağladığı dostluğu polonya, litvanya, ukrayna, azerbaycan, kafkasya, kırım ve türkistan halklarının ilişkilerinde bugün dahi görülebilir.
  
  ayrıca rusya'nın 2008'de gürcistan'a saldırması, 2014'te de doğu ukrayna ve kırım'ı işgal etmesi üzerine pilsudski'nin fikirleri doğu avrupa ülkeleri arasında tekrardan gündeme gelmiş ve rusya tehdidi karşısında ortak hareket etmeye başlanılmıştır.
• birinci dünya savaşı sırasında mareşal rütbesiyle görev almış polonya devlet başkanı.
• mustafa kemal atatürk, mareşal pilsudski’nin vefatı dolasıyla polonya cumhurbaşkanı ıgnacy moscicki’ye şu taziye telgrafını göndermiştir:
  
  “müteveffa mareşal pilsudski’nin şahsında en büyük yaratıcılarından birini kaybetmiş olan leh milletinin geçirmekte olduğu elemli acıya bütün sempatimle iştirak etmekle olduğuna itimat buyurmanızı zatı devletlerinden rica ederim.”
  
  (cumhuriyet, 16 mayıs 1935: 3).
  
  mustafa kemal atatürk’ün bu taziye telgrafına ıgnacy moscicki “leh milletinin en derin bir mateme düştüğü bir zamanda bana göndermiş olduğu sempati hislerinden dolayı en hararetli teşekkürlerimi kabul etmenizi zatı devletinizden rica ederim.”
  
  (cumhuriyet, 1935:3)
  
  bkz: https://dergipark.org.tr/…akvim/issue/74494/1195237