• köprülüler sülalesinden bir devlet adamı. köprülü mehmet paşa'nın ikinci oğlu, köprülü fazıl ahmed paşa'nın kardeşidir. 2. viyana kuşatması fiyaskosu sırasında aldığı tedbirlerle yıkılmayı geciktirmiştir.
  • 1691 salankamen muharebesinde düşmana taarruz ederken şehit düşen ve mezarı hiçbir zaman bulunamayan osmanlı sadrazamı. köprülü fazıl ahmed paşa'nın öz kardeşi. ilmiye kökenli olup sonradan seyfiye'ye dahil olmuştur. en büyük başarısı 1690'da belgrat'ı geri almasıdır.
  • osmanli isaret dilini* bilen vezir. kislaragasinin kendisini oldurecegini onun dudaklarini uzaktan okuyan dilsiz mehmet aga adli hizmetlisinden isaret dili ile haber alip kacarak kurtuldugu rivayet edilir.
  • yaptığı başarılı saldırılarla osmanlı topraklarına girmiş olan avusturya ordusunu aç susuz bırakmıştı. su sıkıntısı çeken avusturya ordusu, prens ludwig komutasında var gücüyle tuna nehri'ne ilerlemeye başladı; fakat osmanlı ordusu onlardan önce nehre vardı ve nehir kıyısında beklemeye başladı.

    bundan sonrası sadece zamanın yapacağı işti, avusturyalılar aç sefil yok olup gidecekti.

    günlerce bekleyişten sonra avusturya ordusunun iyice eridiğini düşünen fazıl paşa taarruz başlattı. hayatta kader daima tevekküle üstün gelir, savaşın daha en başında bir keskin nişancı tarafından fazıl paşa alnından vurularak öldürüldü.

    osmanlı ordusunun emir komuta zinciri bozuldu. durgunluğu fark eden prens ludwig bütün kuvvetiyle saldırı yapmaya karar verdi. beyaz atı ve mahiyetiyle beraber hücuma kalktı, aç susuz avusturya ordusu da onu takip etti...

    günler sonra kırım hanı geldiğinde bütün osmanlı ordusunun imha edildiğini görecekti. viyana'dan istanbul'a tek bir osmanlı askeri bile yoktu, osmanlı avusturya'nın insafına kalmıştı.

    prens ludwig, hemen hemen her avusturya ve almanya kentinde sokaklara caddelere meydanlara ismi verilen bir komutandır.

    fazıl paşa ise osmanlı'yı kurtaracak yenilikçi projeleriyle kaybolup giden bir değerimizdir. avusturya ordusunu öylesine yıpratmıştı ki, savaştan sonra istanbul'a yürümek şöyle dursun evlerine geri dönmek zorunda kalmışlardı. bir anlamda fazıl paşa ölüsüyle bile istanbul'u kurtaran adam idi. ruhu şad olsun.
  • büyük kahraman büyük devlet adamı.viyana bozgununun aciziyetini,toprak kayıplarını ve onur kırıcılığını ortadan kaldıran devlet adamıdır.viyana bozgunu sonrasi ne yazik kı ordunun büyük kısmı kaçmıstı.budin ve atina bile düsmüştü.köprülü fazıl mustafa pasa 1689 da sadrazamlığa getirilmiş evvela ekonomik reformlar yapmış orduyu düzenlemiş 1690 yılında sefere çıkmış nis,budin,semendre ve belgradı geri almıştır.1691 yılında erdeli geri almak için sefere hazirlanırken salankamen palangası önlerinde yapılan savaşta alnına isabet eden kurşunla sehit olmuştur.sehit olmasindan sonra ordu bozguna uğramıştır,cansiz bedeni hava ve arazi şartlari nedeniyle bulunamamıştir.türkün viyana bozgunu sonrası onurunu kurtaran,belkide trakyaya kadar ilerliyecek düsmanı geri püskürtüp osmanlının ömrünü belki yarim yüzyıl uzatan bu kahramanın ne yazik ki bir mezari dahi yoktur.köprülü fazıl mustafa pasa,bugünkü turkiye toprakları dısında meçhul, kimsenin bilmediği biryerlerde cansiz bedeni önce kendi toprağını sulayıp sonrası toprakla bir olup sonsuzluğa uğurladığımız belki yüzbinler belkide milyonlarca şehidimizden biridir.babası köprülü mehmet paşa,agabeyi köprülü fazıl ahmet pasa ve annesi divanyolunda köprülüler turbesinde avluda beraber yatmaktadir.misafir olduğu dünyadan ugurlanırken ailesinin yanında yatması nasip olmayan kahraman köprülü fazıl mustafa paşamızın cennette ailesine kavuşmuş olup hep beraber olduklarına eminiz.
  • köprülü fazıl mustafa paşa köprülü mehmet paşa'nın küçük oğludur. 1689'da sadaret'e geldiği vakit osmanlılar avrupa'dan atılmak üzeredeydiler. orduda disiplin kalmadığı, devlet idaresinin sarsıldığı ve müttefik ordularının her taraftan osmanlı ülkelerine saldırdığı o tarhilerde o yılmadan çalışmış kısa zamanda büyük işler başarmış. devletin maddi manevi kaynaklarını harekete geçirmiş 1690'da nemçelileri yenerek kaybedilen pek çok kaleyi birer birer almayı başarmış bir üstteki entryde bahsedildiği gibi 1691'de salankamen'de başına isabet eden bir mermi ile şehit düşmüştür.

    silahtar tarihi cilt 2, sayfa 512'de köprülü fazıl mustafa paşa'nın niş kale komutanına yazdığı bir mektup'tan:
    (bkz: silahdar fındıklılı mehmed ağa)

    "siz ki niş kasabasında barınmak maksadı ile karar eden kale hakimi fetrani general ile nemçe ve macar tayfasısınız. bildirilir ki halen islam askerleri gelip etrafınızı kuşatmışlardır. allah'a çok şükür, şevketli islam gazilerine dayanacak haliniz olmadığı aşikardır. imdi canınızı kurtarmak ve kasabayı teslim etmek istiyorsanız size aman verilip güvendiğiniz yere kadar götürülürsünüz ve illa şöyle ki savaşa teşebbüs ederseniz, vebali boynunuza, o zaman istediğiniz kabul edilmeyecek ve inşallahu teala hepiniz ve bilhassa sen ve nemçe subayları pek kötü şekilde öldürülürsünüz. "
    cevabi gelen mektup'tan:
    "içimizde okur yazar yoktur. onun için mektubunuza cevap veremiyoruz. fakat sizler bizim misafirimizsiniz. isterseniz imdi gelin, ziyafetimize buyrun"
hesabın var mı? giriş yap