kütleçekimsel zaman genişlemesi

• zaman, kütleçekimin yüksek olduğu yerlerde genişlemeye uğrar ve yavaş akar. buna kütleçekimsel zaman genişlemesi (gravitational time dilation) denir ve gerçek bir fenomendir. son derece ufak kütleçekim farkları yüzünden hissedilemese de dünyada bile nanosaniyelik ya da pikosaniyelik farklarla deneyimlenebilecek bir şeydir bu. şöyle ki dünya yüzeyinden uzaklaştıkça kütleçekim azalır. kütleçekim azaldıkça zaman daralır. yani dünyada atmosfer içinde çok yüksek bir yere konan bir atomik saat, yeryüzündeki bir atomik saate göre nanosaniyelik farklarla da olsa daha ileri bir zamanı gösterecektir; kütleçekimine daha az maruz kalan yüksekteki saat daha hızlı çalışıyor olacaktır.
  
  düşünün ki kütleçekimin sonsuza yakınsadığı bir karadeliğin^* yakınındasınız; sizin gravitasyonel referans çerçeveniz ve dolayısıyla zaman algınız dünyadaki birine göre farklıdır. çünkü karadeliğin yakınında gravitasyonel çekim dünyadakiyle kıyaslanmayacak kadar büyüktür.
  
  size göre karadeliğin yakınındayken bir dakika yine bildiğiniz 60 saniye olarak geçecektir fakat o sırada dünyadaki bir saate bakabiliyor olsaydınız bir dakikanın 60 saniyeden kısa sürdüğünü görecektiniz. yani bir diğer deyişle dünyadaki saatin akrep ve yelkovanının çok hızlı bir şekilde döndüğünü görecektiniz. bu sizin dünyadaki bir insana göre daha yavaş yaşlanacağınız anlamına gelir ve gravitasyonel çekim arttıkça zaman daha da genişler.
• bu tarz konular ile ilgili daha fazla başlık açılması ve daha fazla tartışılmasına duyduğumuz özlemi hatırlatan başlıktır.
  
  zamanı olmayanlar için astrofizik kitabında da bu şekilde anlaşılır ve akıcı bir dille kara delikler ve etraflarındaki çekim anomalileri anlatılmaktadır.