kronik pankreatit

• ani bir atakla ya da sinsi bir şekilde başlayan, kronik seyir gösteren, pankreasın iltihabi^** durumudur.
  
  dönemsel alevlenmelerle birlikte ilerleyici bir seyir gösterir. iltihabi süreç, pankreas dokusunun gitgide çoğalan bir skar (bkz: nedbe) (bkz: iyileşmiş yara dokusu) dokusu ile yer değiştirmesine ve geri dönüşümsüz disfonksiyonuna yol açmaktadır.
  
  kronik pankeratit vakaları da özellikle alkolizm ile yakın ilişki içindedirler. hiperparatiroidizm, hiperlipidemi, safra taşları, delinmiş peptik ülserler ve pankreasa gelen darbeler ve kronik pankreatite neden olan etkenlerdendir.
  hastalarda tekrarlayıcı karın ağrıları vardır. düzenli ve/veya yüksek miktarlarda alkol tüketimi olan bireylerin karın ağrısı şikayetlerinin bulunması, kronik pankreatit yönünden çok anlamlıdır.
  
  pankreas işlevsizliği sonucu yağ ve protein emilimi bozularak kilo kaybına yol açar. yağ emiliminin bozulması ayrıca yağda eriyen a, d, e ve k vitaminlerinin emilimini bozar. d vitamini eksikliği kan kalsiyum düzeyinin düşmesine; dolayısıyla kramplara yol açar. k vitamini eksikliği ise pıhtılaşma mekanizmalarında bazı bozukluklara neden olarak kanama eğilimini arttırır; ciltte ekimozlar ile karşımıza çıkabilir. bazı hastalarda ise diabet tablosu gelişebilir. ayrıca bu hastaların pankreas kanserine yakalanma riski % 4 olarak belirlenmiştir.
  
  hastalığın kesin bir tedavisi yoktur. pankreasın salgılayamadığı enzimlerin ağız yoluyla dışardan verilmesi ve diğer destek tedavileri kullanılır. zaman zaman cerrahi yöntemlere basvurulabilir. alkol kullanımının ortadan kaldırılması tedavide çok etkili bir adımdır.
• pankreatik kalsifikasyon, steatore ve dm üçlüsü tanı için diyagnostiktir.
• (bkz: genel cerrahi finali)
• en sık nedeni alkol kullanmaktır. (%70-75)
• şahsımda ilk atağını yirmi yıl önce yapan ve o zamandan beri arada bir uğrayan sorundur.
  
  bendeki alkolizm veya safra taşı değil, pankreas kanalının yapısal darlığı ile birlikte olasılıkla genetik, zira bir dedem buna çok benzeyen ama o yıllarda tanı konamayan bir hastalıktan mustaripmiş.
  
  baştan teşhis edilemediğinden ağrılarım kurşun yarası kıvamındaydı. ilk atak epey uzun sürdü, sonrakilerde de on gün-iki hafta arası sürünerek yaşadığımı bilirim. bu durum sık aralıklarla birkaç yıl devam etti. ilk beş yılın sonunda sevmediğim işi bırakıp keyifle okula dönmemle sağlığımda belirgin bir düzelme yaşadım ve ataklar 2-3 sene arayla uğrar oldu. son iki yıldır neredeyse tamamen geçtiğine inanmıştım ki, pazar sabahı sol kaburgamın altından sırtımın ortasına yayılan malum ağrıyla uyandım ve banyoya koştum. neyse ki bu defa hafif geçiyor.
• cerrahinin baz aldığı 2015'te güncellenen sabiston text book of surgery'e göre artık en sık sebebi alkol değil idiopatiktir -nedeni bilinmeyen-
  sabiston'a göre güncel ilk üç sıralama;
  -idiopatik %42
  -genetik %24
  -kronik alkolizm %15
• kronik pankreatitte en yararlı kan testi; test yemeği sonrası pankreatik polipeptit cevabının azalmasının gösterilmesidir. kronik pankreatitin tanı ve evrelendirilmesinde ercp altın standarttır ancak ercp’de %5 ercp’ye bağlı akut pankreatit geliştiği için usg ve ct tanıda daha sık kullanılır. endoskopik usg ve mrcp de yararlı tanı işlemleridir.
• kronik pankreatit genelde yağ malabsorbsiyonu, karın ağrısı, kilo kaybı ve şeker hastalığı ile gelir.
  
  en sık sebeplerden biri alkolizm'dir.
  
  tanı için ilk tetkik bilgisayarlı tomografi'dir. eğer bununla tanı koyamazsak sırasıyla mrcp, daha sonra sekretinli mrcp , endoskopik usg o da olmazsa en son sekretinli endoskopik ultrasonografidir.
  
  diabetes mellitus'u çok zordur.
• idiopatik sebepli konulan teşhislerin büyük bir çoğunluğunun ilaç yan etkilerinden kaynaklandığını düşündüğüm kronik hastalık.
• genetik kronik pankreatitden en fazla sorumlu olan gen prss1 genidir.
  
  kronik pankreatit normalde en fazla alkoliklerde görülür. ve komplikasyonu olan splenik ven trombozununda midenin fundusunda gastrik varisler görülür. özofagus varisleri ise genelde yoktur.
  
  diyabet tedavisinde kullanılan glp-1 analoglarının da pankreatit yaptığı gösterilmiştir.
  
  tanısı için en iyi test sekretinli mrcp iken, etyolojiyi bulmak için en duyarlı test ercp'dir.
  
  edit: bilgi ekleme.