kuantum alan teorisi

• parcaciklarin nokta parcacik olarak degil de alanlar^* olarak tanimlandigi fizik kurami.
  
  ayrica (bkz: egri uzayda kuantum alan teorisi)
• (bkz: sicim teorisi)
• (bkz: atom teorisi) (bkz: uzumlu kek)
• (bkz: quantum field theory in a nutshell)
• insanin egitim hayati boyunca alabilecegi en zor ders. ozel gorelilik,kutlecekim, kuantum mekanigi yaninda bok yemis.
  
  bu dersi tek alista gececek olan babayigit'in fizik dunyasinda sirti yere gelmez.
• sonsuzlarla savasmayi ogretir. hemen her hesabin sonucu sonsuz cikar. ama oyle yontemler vardir ki once bu sonsuzlari halinin altina supurursun sonra da fiziksel sonuclari inanilmaz derecede hassas olarak hesaplayabilirsin. fine structure constant en iyi ornektir buna. yol boyunca yaptigin hesaplar patlar durur, ama en sonunda fine structure constant degerini virgulden sonra 8 basamaga dek hesaplayabilirsin. muthis olan da bunun deneyle ayni sonucu vermesidir!
• kuantum alan teorisi kuantum fiziği ile özel görelilik teorisinin uyumlulaştırılması üzerine inşa edilmiş bir teoridir.ilk teşebbüs dirac tarafından yapıldığında denklem negatif enerjiye sahip parçacıkların varlığını ortaya koymuştur.kuantum alan teorisini motive eden bir diğer neden ise;
  kuantum mekaniğine göre her parçacık dalga özelliği gösterir.bu nedenle elektronda foton gibi ele alınabilir.çünkü ikiside dalga ve parçacık özelliği göstermektedir.
  bu nedenle nasıl ki foton elektromanyetik alandan türetiliyorsa aynı şekilde madde alanı yani elektron alanından,quark alanınından da bu parçacıklar elde edilebilmelidir.klasik alan teroisinden farkı ise alanın(quantum field) kuantalaştırılması üzerine kurulmasıdır.yani bu kuantumlaştırma işlemine kanonik kuantizasyon denilmektedir.bir diğer nokta nasıl evrenin herhangi bir köşesindeki bir parçacık(elektron) ile dünya üzerinde bir parçacık hızlandırıcısındaki parçacık(elektron) tıpa tıp aynıdır sorusuna da bu teori cevap getirmektedir.çümkü aynı madde alanından yaratılmaktadırlar.burada kuantum mekaniğinin gözlenebilir niceliklerini tanımlayan,matematiksel nesneler olan operatörler işlem görmektedir.ancak kuantum mekaniğindeki gibi konum ve momentum arasındaki komutasyon ilişkileri burada alanlar arasındaki komutasyon ilişkilerine dönüşür.
• özel göreliliğe uygun olmayan kuantum alan teorileri de olabilir. kuantum alan teorisindeki alanlar dalga fonksiyonlarının zamana uzatılmışları değil, değişkenlere tekabül eden operatörlerin (konum, momentum vs.) uzaya yayılmışlarıdır. kuantum mekaniği, bir nevi, bir boyutlu uzay zamanda (sadece zaman oluyor bu durumda) kuantum alan teorisidir.
• kısaca qft diye bilinen, temeli de broglie hipotezine dayanan teori. bizim parçacık olarak gördüğümüz nesnelerin, aslında bir yaratıcı operatör^* tarafından quantumlanmış alanın herhangi bir uzay zaman noktası üzerinde olasılığının göçertilmesi olduğunu (yani alanı bir uzay-zaman noktasında detekte ettiğiniz zaman olasılığı o noktada göçertirsiniz) ve bu göçme sonucunda ölçülen olasılığın sanki-parçacık^* olduğunu ve bu sanki-parçacığın da bu alanın kuantası olduğunu söyleyen teoridir. ^*
  
  hesaplamaları ne kadar zor ise çözdüğünüz zaman verdiği haz da o kadar çoktur bu teoride. çok saçma hesapların sonucunda çok temel şeyleri öyle bir açıklıkla görürüsünüz ki illuminated denen sıfatı hakedersiniz.
• günümüzdeki bir çok parçacığın bulunmasında önemli bir adım olan kuram. öncüleri arasında bohr, heisenberg, schrödinger, pauli, dirac gibi isimler varken feynman, weinberg kuramı bugünkü haline getiren insanlardır. ne kadar geniş uzaylarda ne kadar az varsayımla yola çıkarsak o kadar doğru bir teori buluruz şiarıyla yola çıkarak oluşturulan bir kuramdır. klasik alan mekaniğinin üzerine elle kuantum fiziği uygulanır -varsayım kısmı işin burasında asıl-. simetriler-korunannicelikler ilişkisi kuramın incelenmesinde temel oluşturur. (noether's theorem) bugün parçacık fiziği deneylerinin sonuçlarının kuramsal hesaplaması bu ve bunun varyasyonları olan diğeri teorilere dayanır. (bkz: kuantum renk dinamiği) ya da (bkz: quantum chromodynamics)
  
  bir gün bu adamlar bu parçacıkların deneyini yapmadan kağıt üstünde nasıl oluyor da parçacık bulduklarını iddia ediyor, sonra onmilyarlarcaeuro harcanıp bu insanların dediklerinin doğruluğu deneysel olarak ispatlanıyor derseniz ilgili bi kitabı okumanız ya da dersini almanız gerekir. piyasada bir çok ders kitabı mevcut olduğu ve uzun süredir incelenen bir konu olduğu için genel mantığını anlamak oldukça basittir yeter ki vakit harcansın.
  
  yeni başlayanlar için peskin ve maggiore'ın kitapları uygundur. şahsi kanaatim ikisinin de ayrı ayrı okunmasının faydalı olacağı yönünde. maggiore'nin çoğunu peskin'in ise yarısı okunduktan sonra srednicki'nin kitabını okumak oldukça rahat olacaktır -bu kitap ayrıca ders kitabı alışık yolların dışında nasıl yazılabilir sorusuna cevap teşkil eder niteliktedir-.