• mantık ile ilgili, mantığa uygun, mantıklı, logical.
  • ramazan (oruç) dolayısıyla:
    haz insana giriyor mu sayılır, insandan çıkıyor mu sayılır?
    eğer giriyorsa haram ve yasak olması uygun yani mantıksaldır. oruçta giren ve çıkan orucu bozmakla birlikte, kazanılanlar daha temel yasak ya da orucu tutulası olduğundan, eğer haz insandan çıkan bir şeyse onun oruç bozuculuğu bizim kavrayışımızı aşmaktadır.

    bir yerde alfabedeki harfler aynı zamanda şekil ve resimler, ama çok aşındırılmış ve azaltılmış, çağrışımları budanmış resimler. insan beyni sözcük birimli olarak düşününce kendi kendini yavaşlatıyor, kısıtlıyor. felsefe, mantık, belki mühendislik gibi belli disiplinlerde bu zorunlu tabii. imgelem, hayal gücü dediğimiz şeyin aslı ise resim olarak düşünmek; rüyalarda olduğu gibi. bu komple, geştalt bir algı ve işlemleme sağlar, sağlayabilir. çizgiler, uzantılar, iplikler halinde değil görüş uzamları, kokular, çağrışım hacimleri biçiminde düşünebiliriz. eğitilmek, yetişmek dediğimiz şeyde, bu kapsamlı ama çağrışımsal-denetimsiz düşünmenim yerini, hız ve çeşitlilik budayarak doğrusal çizgisel mantıksal düşünmenin aldığı, adeta insanın daha çok düşünmek isteyip daha zor düşünmeye alıştırıldığı söylenebilir. o bakımdan einstein illa imgeleme, illa boş da olsa hayal önerir.

    "ancak mutlak yalan doğruyu söyleyebilir bugün. doğruyla yalanın ayrım yapmayı nerdeyse imkansızlaştıracak ölçüde birbirine geçmesi ve en basit bilgi parçasına tutunmanın bile bir sisyphos emeği gerektirmesi, savaş alanında yenik düşen ilkenin mantıksal örgütlenme alanında zafere ulaştığının işaretidir." theodor w. adorno- minima moralia

    "belki de mantıksal-olmayan a priori bilginin en önemli örneği, törebilimsel değer (ethical value) bilgisidir." bertrand russel - felsefe sorunları

    (ilk giri tarihi: 2.2.2020)

    (bkz: mantık), mantıklı
    (bkz: usalır), ussal, akılcı
hesabın var mı? giriş yap