*

  • esir erkek.
  • (bkz: memlukler)
  • arapca'daki "mamluka" kelimesinden gelmektedir.
  • arapçadaki "mülk" kelimesinden türemiştir. "mülk edinilmiş" yani köle anlamındadır.
    nitekim (bkz: kölemen)
  • osmanlıda özel birimlerde görev alan beyaz erkek kölelere verilen ad.
  • tam anlamı köle değildir. kiralanmış veya sahip olunan diye çevirmek daha doğrudur. lejyoner gibi mesela.
    araplar has köle için abd, abid derler. bunlar ekseriyetle zencidir.
  • islam sonrası arap askerini gücünü oluşturan birim.

    memlükler, hem esirdir hem efendi. essir gibi satılarak orduya katılırlar. ancak orduya katıldıktan sonra efendi olurlar. şehir merkezlerinde istedikleri gibi dolaşabilirler. evlenebilirler. esnaftan alış veriş yapar, para vermezler. istedikleri kişiyi tartaklayabilirler, vezirler dahil.

    bunlar memlüklerin hakkı değildir. ancak hiç kimse sesini çıkaramaz. sultan da dahil. çünkü memlük yoksa savaş yok, toprak yok, para yok. ayrıca arap topraklarında memlüklere karşı koyacak bir askeri güç de yok. öyle ki, abbasilerde güç kazandıktan sonra sultan indirip istedikleri sultanı başa getirecek kadar etkili olmuşlardır.

    türkler o kadar güçlenmiştir ki islam devletleri içinde, o kadar başına buyruk hareket ederler ki, sultanlar onlar için ayrı bir şehir kurdurtur.

    (bkz: samarra)
  • avrupa modasına etkisi için bakınız:

    (bkz: à la mamelouk)
  • harun reşid döneminde bağdat'ta sayıları pek çok olan türk köle çocuklarının güzellikleri dillere destan olmuştur. bin bir gece masallarında "... beyaz tenli, pembe güzel yüzlü, kumral saçlı türk çocuğu" tanımı yer almıştır. bütün bunlar, hiç kuşkusuz kara tenli arabın kıskandığı, haset ettiği şeyler olmuştur. bu nedene dayalı kıskançlığın kökeni daha da gerilere, emeviler dönemine iner.

    bilindiği gibi emeviler zamanında orta asya'da türk ülkelerini fetheden araplar, türklerden köle edinme sistemini kurmuşlardır. genç yaştaki türk çocuklarını köle edinirler, özel olarak yetiştirirler ve sonra orduda ya da yönetimin çeşitli yerlerinde kullanırlardı. bu şekilde yetiştirilen türk kölelere memlûk adı verildi.

    hatta abbasi ordusundaki türklerin dahi köle olarak satın alındıkları ve devlet yönetiminde kullanıldıkları söylenir. bu hususta bilgi veren kaynaklarda türklerden hem "etrâk" (türkler) olarak ve hem de "memlûk" (beyaz köle) diye söz edildiği görülmektedir.

    kaynak: (bkz: arap milliyetçiliği ve türkler)*
  • arapça hizmet eden demektir. gerçekten çok manidar.
hesabın var mı? giriş yap