• derece, seviye, rutbe, düzey...

    (bkz: mumkun mertebe),
    haywanlık benimki; istediğim 'mertebe'ye ulaştım da ne oldu, mertebenin sonu yok kü !
  • anadolunun ucra koylerinde geceleri korkmadan evden eve dolasan cesur ve gozukara ebelere verilen ad.
  • aşağı yukarı rakam. üçü beşi düşünmeden kesin sonuca yaklaşık olan ve doğru sayılabilecek rakam.
  • cebirde incelenen grup konusunda sonlu bir grubun eleman sayısı grubun mertebesi olarak tanımlanır.
  • (bkz: meratib)
  • islam'ın ilk zamanlarında araplar birbirleri ile savaşmak zorunda kaldılar. yani ilk önce toplum olarak kendi nefs-i emmarelerini geçmek durumundaydılar. nefs-i emmarede tek düşman kendimiziz. dolayısıyla araplar da kendi içlerinde savaştılar ve mekke'yi fethetmeleriyle bu iç savaş bitmiş oldu.

    kabeyi putlardan temizlediler. böylece nefs-i emmare aşılmış oldu. araplar bir araya geldiler. bir araya gelmeleri gelecek fetihler için önemliydi. zira ilk seferimizi ve fethimizi ancak kendi içimizde yapabiliriz. eğer o fetih başarılırsa ancak ondan sonra diğer fetihler nasip olabilir. (bireyler olarak bizim de kendi nefsimize düşman olmamız gerekiyor. bu da ancak ilk önce iç alemimizde egomuzla savaşmamız ile olur. sonra nefsimizin yenilgiyi kabul edip ruhlaşması gerekiyor).

    islamın ilk döneminde savaşlarla birlik sağlandı. sonra halifeler döneminde fetihler dışa doğru devam etti. bir süre sonra hz.ebubekir'in döneminde sahte peygamber sorunları çıktı. bu da toplumsal bilincin mülhime mertebesini işaret ediyor; çünkü sahtelerin çıktığı mertebe mülhimedir. o sorunları aştıklarında hz.ömer zamanında büyük fetihler nasip oldu. kudüs fethedildi. böylece mutmain mertebesine geldiler. hz.ömer zamanında bir ara çok kıtlık ve hastalık durumu da oldu. bu da raziye mertebesi içindi. en sonunda bu zorluklar da kalktı ve marziye mertebesi nasip oldu. geri kalan safiye mertebesini ise hz.osman ve hz.ali tamamladılar. böylece islam tamamen yeryüzüne yayıldı ve hakim oldu. en doğrusunu allah bilir.
  • her insanda ayrı ayrı olan.

    (bkz: üstünlük takvadadır)
  • "ellisinde yaşım yarısın geçti
    altmışında yoluna yokuş düştü
    yetmişinde biraz tebdilim şaştı
    mertebe mertebe indirdin beni"

    karacaoğlan

    hakk'ın kandilinde gizli sır idim
hesabın var mı? giriş yap