nalçik

• kabardey- balkarya cumhuriyeti'nin başkenti. adını nalçik ırmağından alır. türkçe'de "at nalı" anlamına gelir.
• 2009 yılı itibariyle yaklaşık 350 bin olan nüfusunun çoğu kabardeylerden oluşan kent. mamafih, rusya federasyonunun en temiz kentlerinin başında gelir.
• rus kokenlilerin azinlikta yasadigi, kabardeylerin ortada fink atip durdugu ozerk bolge baskenti. daha geleli 3-4 gun oldu bir tane insan bile gormedim renkli renkli civil civil giyinen. sen 80ler tarzi giyiniyorsun kapkara, sonra benim renkli bereme laf atiyosun vay efendim ne ayaksin sen diye. reva mi lan bu ?
• bundan on sene onceki haliyle, genis, neredeyse ucsuz bucaksiz ve bombos, issiz caddeleriyle aklimda kalan.
• çok değişik bir pazar anlayışı olan başkent, belki de bütün rusya' da öyledir.
  şöyle ki, bütün patates satanlar bir yerde bulunur, aynı şekilde sigara satanlar [evet sigara satılan bir reyon var hatta bir marboro 5 ruble olsun ama 10 tane alırsan 48 ruble ödersin], içki satanlar [çeşit çeşit], ilaç satılan reyon [eczane değil bildiğin tezgahın üstünde çeşit çeşit ilaçlar var], elbise satanlar, araba yedek parçası satanlar, meyveciler, et reyonu, bal reyonu vs. vs. pazar yerinde her bir ürünün kendine ayrılmış bir bölgesi vardır ve yanyana 10-15 tezgahta sadece o ürünler satılır.
  
  bu topraklara eğer kabardeyce bilerek geldiyseniz size karada ölüm yoktur, ne rusça bilmenize gerek var ne de türkçe işinize yarar, kabardeyce rahatlıkla alışverişinizi yapar gelirsiniz. yalnız sayıları bilmeniz gerekir, [genelde türkiye' deki çerkezler sayıları, gün isimlerini, ay isimlerini bilmezler], eğer bilmiyorsanız kaç lira ya da kaç kilo dediklerini anlamazsınız.
  
  lenin caddesinde kısa bir gezinti, abhazya meydanı, akabinde univermag, oradan gorna dolayları, eğer bir rehberiniz varsa sizi elbrus' a götürür eğer götürmezse dövün kendisini, sosrıko' ya çıkın, hatta spartak nalçik takımının bir maçına gidip kabardeyce tezahüratlara eşlik edin, şehrin göbeğindeki üniversiteye bir uğrayın kabardey dili ve edebiyatı dersine misafir olarak girin, eğer bulabilirseniz sürgünde orada kalan akrabalarınızı bulun, sofra adabını öğrenin, yolda yürürken karşıdan arkadaş oldukları belli olan 2' li 3' lü grubun arasından sakın geçmeyin zira bu arkadaşlıklarını bozmak istediğiniz anlamına gelir, elinizde anahtarlığınızı sallayarak gezmeyin, boş evim var anlamına gelir, özellikle bir kız ile kesişirken bunu yapmaktan kaçının, yolda yürürken boyunuza posunuza güvenmeyin kavga ortamı olursa ben bunu çok rahat yerim diye düşünmeyin, netekim adamların alayı bir uzakdoğu sporuyla uğraşıyor, futbol ve basketbol gibi sporlar spordan sayılmaz bunlar ter atmak için yapılan sporlardır, kızların bile en sevdiği spor kickboks, kabardinka' nın gösterisine gidin.
  
  nalçik' ten ayrılırken günlerin, ayların, sayıların kabardeycesini öğrenerek ayrılırsınız. gidecek kişilere mutlaka bir aya yakın bir süre kalmalarını tavsiye ederim ama eğer oraya yerleşmeyi düşünmüyorsanız bu süreyi geçmeyin, bırakın hayallerinizdeki gibi ve gördükleriniz gibi kalsın nalçik.
• (bkz: spartak nalçik)
• 2005 senesinde ilk defa gittiğim şehir.
  
  güzeldir ya. hani gittiğinizde hissedersiniz aslında türkiye'nin çok çok ileride olduğunu ama güzeldir. gerçekten bedava sayılabilecek bir yerdir. zamanda yolculuk gibidir. mistik , değişik bir havası vardır. gideceklerin mutlaka chegem ve bezengi taraflarına uğramasını tavsiye ederim. elbrus dağları görülmeye değerdir. hele ki bezengi.. kabartayların 'burada hava hep azon' deyişlerine şahit olursunuz. yokluklar içerisinde bir maceradır adeta.
• "insan, olmak isteyip de olamadığı yere ait" demiş şair. ve evet artık ait olduğum yeri iyi biliyorum.
  
  kendi rutinimi bozmadım, her zamanki gibi, gerçekleştirmekte geç kaldığım güzel şeylerden biri oldu nalçik'e gitmek. sadece çerkesce söyleyip su satın almanın zevkini yeniden yaşamak için bile tekrar gidilir, inşallah gideceğim de.
  
  çerkesce demişken, kabardeyce ile batı adige lehçesi'nin bu kadar farklı olduğunu bilmiyordum, anlamakta zorlanmadım desem yalan olur. kendimi anlatmak da zor oldu.
  
  1 haftada ne kadar gezilebilirse o kadar gezdik, gördük. bizleri ağırlayan güzel insanlar sayesinde pek çok insanın 2-3 gidişte bile göremeyeceği-yaşayamayacağı şeyleri gördük, yaşadık.
  
  ne bizi ağırlayan insanların bizim için yaptıklarını, bizi görünce yaşadıkları sevinci unuturum, ne de kendimi anlatamadığım zamanlarda ingilizce konuşmaya çalışmanın acizliğini.^*
• onur air'in direkt uçuşa başladığı şehir. param olsa başlayacağım kafkasya turuna bu vesileyle hemen başlardım.
• rusya federasyonuna bağlı kabardino - balkarya cumhuriyetinin`:bakın özerk demedim federe sistemde özerklik başka bi olgu` başkentidir.
  
  şehrin adı çerkesçede "nalşık"; balkarcada "nalçik" olarak telaffuz edilir.
  
  nalşık adının anlamı çerkesçede "küçük at nalı" manasına gelir.
  nal : nal
  şı : at
  k / k'e / ç'e / ç' : küçük
  şeklinde türetildiği düşünülür.
  
  şehir düzenli görünüm verir ve yeşil alanı bol bir şehirdir. şehirden kentin adını aldığı nalçik^* nehri geçer.
  
  şehrin etnik yapısının çoğunluğunu çerkesler^* oluşturur.
  rusya federasyonu 2010 genel nüfus sayımına göre;
  
  çerkesler : 119.895 (%49.91) ^*
  ruslar : 69.106 (%28.77)
  balkarlar : 29.212 (%12.16)
  osetler : 4.905 (%2.04)
  ve diğer halklarla beraber toplam 240.203 nüfusu vardır.
  
  şehirde hakim kültür çerkesçe olmasına rağmen rusça da en az çerkesçe kadar konuşulur ve kullanılır. şehirdeki dükkanlar tabelalar vb. rusça hakimdir.