oldskool rap
-
(bkz: oldskool dont be fool)
-
(bkz: old school)
-
1979-1982 arası dönemde icra edilmiş rap sanatı, ya da old school hip-hop. trueskool rap ya da trueskool hip-hop olarak da bilinir. biraz hip hop tarihçesi tadında olacak ama bütün elementleriyle iki konuyu da paylaştırmaya çalıştım. sözlükteki 1980-1989 arası başlıklara da o senenin en hit old school rap/electro rap parçalarını da yazmaya çalışıyorum. şöyle ki:
1969-1978 - the beginning..
efsanelerden ibaret bir hikayesi vardır, kimi kool herc'in, kimi last poets'in, kimi gil scott heron babanın önderliğinde 70'lerin başında geliştiğini söylerler.. bunlardan başka jimmy castor bunch, the fatback band gibi isimler de anılır. aynı senelerin başında spoken word diye tabir ettiğimiz sanatın üstadları, siyahların başkaldırışında başı çeken the last poets, gil scott heron gibi isimler political rap'in temellerini atmışlar, 70'ler boyunca aktif olmuşlardır. bu kültürü onlar mı başlatmıştır? hala muammadır bütün müzik kriterlerine göre çünkü herkesin kendine göre yorumu var.. bana göre jamaikalı dj kool herc, rap ve hiphop kültürünü başlatan adam olarak bilinir. verdiği block party'lerle bronx bölgesinde bayağı isim yapmıştı o dönemler, hatta grandmaster flash, afrika bambaataa, grandmixer dst gibi sağlam turntablist'ler onun yanında yetişmiş ve partilerinde çalmışlardır.
bu sözünü ettiğimiz partilerin ilki 1973'te en sonuncusu da 1985 senesinde düzenlenmiştir, sadece metruk ve terkedilmiş bir bina bulmak yeterliydi, gerisini herc ve diğer çocuklar pekala hallediyorlardı.. 1970'lerin ortasında kool herc breakbeat terimini ilk kez uyguladı, o zamanlar parçaların break bölümleri uzun olmadığı için turntable'larda diğer break bittikten sonra diğerine geçiliyor ve breakdance kültürünün ilk örnekleri nigga twins, spy gibi ilk nesil b-boy'lar tarafından zayıf bir kırmızı ışıkla aydınlatılmış tozlu dans pistlerinde icra ediliyordu. çalınan beat'lerin içinde en bilineni kanadalı incredible bongo band'in apache'si idi ve sonradan günümüze kadar milyon tane rap parçasında sample edilecekti. aynı senelerde afrika bambaataa ve kool herc tarafından siyah nüfusu çetelerden ve uyuşturucudan uzak tutmak, refahı sağlamak amacıyla zulu nation kuruldu ve 1986'ya kadar etkin bir süreç gösterdi. kool herc, grandmaster caz, granmaster flash, afrika bambaataa dörtlüsü bronx bölgesinde parklardan block party'lere gece kulüplerine kadar heryerde birlikte çalıyorlar hergeçen sene büyüyen bir kültüre önayak oluyorlardı.. bu arada graffiti akımı taki 183, tracy 168, lee quiones gibi isimlerle ilk çağlarını emekleme sekansında geçiriyor, yoğun olarak çoğunlukla new york metrosunun vagonları seçiliyordu. hatta saturday night fever'da bunu en ince ayrıntısına kadar görüyoruz..
1975 senesinde kazayla scratch terimi ortaya çıkar. genç grandwizard theodore bronx'taki evinde grandmaster flash'ten ödünç aldığı turntable ve plaklarla mix yaparken annesi odasına gelir ve theodore'a bağırır, azarı işiten wiz'in eli afallamanın etkisiyle plağın üstünde kayar ve ilk scratch atılır.. söz konusu scratch atılan plak: ralph mcdonald - jam on the groove.. *
1977 senesi itibarıyla mc'ler ortaya çıkar, furious five grubundan cowboy bilinen ilk mc olur, grup bazında ise kıpırdanmalar mevcuttur ama 1978'e kadar mc'ler ve dj'ler daha revaçta olurlar. aynı sene ilk breakdance grubu rock steady crew , jimmy d ve jojo tarafından kurulur.. bir sene sonra tarihin ilk rap grubu grandmaster flash and the furious five kurulur ve negril, burning spear, ritz gibi mekanlarda sahne almaya başlarlar, hemen arkasından cold crush brothers, fantastic five, crash crew gibi gruplar gelir. afrika bambaataa nerede kaydedildiği hala bilinmeyen ünlü death mix'i bu sene yaratır.
1979 - going strong..
ilk seneler icra edilen old school hip-hop parçalarında ortak nokta her parçanın bir funk altyapısı olmasıdır, gruplar ya harlem, bronx gibi semtlerden amatör funk grupları getiriyorlar ya da eski funk parçalarından sample alıyorlardı ama ilk seçenek o seneler daha fazla uygulanıyordu mesela 1979 senesinden spoonie gee - spoonin rap buna güzel bir örnektir..
bu sene hip-hop cephesinde herşey değişir, şu şekilde listelemek gerekirse:
piyasaya sürülen ilk hip-hop parçası: the fatback band-king tim 3 *
ilk büyük hip-hop hit'i: sugarhill gang-rappers delight *
ilk hip-hop plak şirketleri: sugarhill records ve enjoy records
tanınmış bir plak şirketiyle anlaşan * yani mainstream olan ilk rapper: kurtis blow *
ilk hip-hop içerikli radyo programı: mr. magic's rap attack
hip-hop/rap'in amerikan kamuoyu tarafından müzik türü olarak kabul edilmesi...
grandmaster flash and the furious five, cold crush brothers, crash crew, spoonie gee, kurtis blow, jimmy spicer, funky four plus one gibi isimler ilk single'larını piyasaya sürerler ve beklenenden büyük ilgi görürler. tabii eleştiriler çok ağır da olur, kimi eleştirmenler bu müziğin saçmalıktan başka birşey olmadığını ve bir sene sonra müzik literatüründen silineceğini savunur, kimileri de boş laf kalabalığı olarak tanımlar.. (bkz: high powered rap)
1980 - who killed the disco crap?
bu sene plak şirketleri arasındaki sürtüşmelerle başlar, çoğu rapper veya grup enjoy'u bırakıp disco fever, profile, spring, sutra ve sugarhill gibi plak şirketlerine geçer. kurtis blow televizyonda soul train'e ve top of the pops'a çıkan ilk rapper olur, bir nevi siyahların official müzik programı olan soul train programında the breaks'ı icra etmeden önce sunucu don cornelius'un aşağılamalarına mazur da kalır maalesef. ilk bayan rap grubu sequence ilk büyük hitleri funk you up'ı sugarhill plak şirketinden piyasaya sürer. bronx, harlem ve queens'teki çoğu siyah gece kulüplerinde her akşam farklı gruplar arasında battle'lar olur, mikrofon savaşları yaşanır bir kısmına çeteler karışır sonuçları bazen kanlı olur kısacası huzur yavaş yavaş sağlanmaktadır. parklarda her haftasonları jam partileri düzenlenir, çeşitli dj'ler hünerlerini burada gösterirler.. (bkz: monster jam)
1981 - jazzy sensation...
rap müziğinin artık müzik endüstrisi tarafından tamamen kabul edildiği yıl olsa gerek. neden derseniz rap parçalarının hem r&b hem pop listelerinde ilk 10'a oynadıkları senedir. sugarhill gang son iyi albümleri 8th wonder ile o zamanın yükselen trendi rollerskate ringlerinin gözdesi olurlar.. jazzy five, west street mob, grandmaster flash and the furious five, crash crew, dr jeckyll and mr hyde, disco four, treacherous three gibi isimler de prim yapmaya başlarlar, bir çoğu sugarhill destekli ilk albümlerini ya da single'larını bu sene piyasaya sürerler. funky four plus one, debbie harry'nin sunduğu saturday night live programında canlı yanına konuk olarak televizyona çıkan ilk rap grubu olurlar. aynı senenin ağustos ayında national geographic ve abc gibi televizyonlar tarafından canlı aktarılan, rock steady crew ve dynamic rockers arasında gerçekleşen meşhur lincoln center battle'ı vuk-u bulur ve b-boy kültürünün daha fazla tanınmasına yol açar. rap bestelerinin arka planındaki funk ezgilerinin yavaş yavaş vocoder ve synth'ler tarafından asist edilmeye başlandığı yıldır aynı zamanda 1981... en favori yılım olan 1981 senesinden bir kaç rhyming sanatı aktarmak gerekirse:
now i'm the master ice and i'm twice as nice
and the dedicated prince of the disco slice
as you can see i'm formally known
as the rodeo rock of the microphone
and i'm mr freeze, and to you the tell you the truth
that my quality rank's about 100 proof
and for all of y'all who like to duplicate
i had to return to set the story straight...*(bkz: get up and dance)
1982 - senior this ain't new york, this is bronx, be the toughest man alive!
oldskool hip-hop kitlelere grandmaster flash and the furious five - the message ile yayılarak hem pop hem de r&b listelerinde ilk 10'a yükselir. sözlerde ilginç bir şekilde ilk defa reagan'ın * amerika'sından, siyah haklarından, olumsuz ghetto koşullarından dem vurulur, ilk ciddi hip-hop parçası olur bu bağlamda. rollerskate çılgınlığının demode olması kool herc, fab 5 freddy gibi isimleri harekete geçirir, negril, burning spear, disco fever, t-connection, harlem world gibi demirbaşlara ek olarak roxy nyc, radiotron los angelesgibi hip-hop bazlı gece kulüpleri açılır. ilk uzun metrajlı hip-hop filmi wild style'ın çekimleri 1981'le bütünleşik olarak bu sene tamamlanır, filmde o dönem bilinen bütün hip-hop camiasının neredeyse tamamı rol alır. vocoder, linndrum ve tr 808 gibi drum machine'ler bu sene kaydedilmiş hip-hop parçalarının neredeyse tamamında kullanılır. ilk electro single'ı planet rock*, afrika bambaataa & soul sonic force tarafından piyasaya sürülür ve 500.000 satar.. new york'un homoseksüel valisi edward koch, artan graffiti olaylarına karşı topyekün savaş açar, kampanyalar düzenler, önlemler alır ama efsanelerin pes etmeye niyetleri yoktur ve 1983-85 arası güvenlik önlemleri yetersiz kalır, graffiti altın çağını yaşar. (bkz: drop the bomb)
1983 - b-boyin' hard on the boulevard!
electro ya da electro-hop'un patlama yılı bu senedir ve hip-hop parçalarındaki beat'ler artık synthlerin kontrolündedir. harlem'den doug e fresh isimli genç, beatbox elementini bu yılın başında ortaya çıkararak peşinden fat boys üyesi the human beat box , biz markie gibi isimleri scene'e sürükler. breakdance ve b-boy kültürünün tavan yaptığı yıl olarak bilinir, özellikle bu sene çekilmiş flashdance filminin bir sahnesinde boy gösteren rock steady crew popülaritedeki en büyük etkendir, nyc breakers, dynamic rockers gibi gruplar bu yılın sonlarına doğru albümler çıkarırlar, filmlerde gözükürler, televizyonlara çıkarlar, ülke genelinde 1985'in sonuna kadar sürecek çılgınlık başlamış, fitil ateşlenmiştir.. metro istasyonlarında battle yaparken yakalanan, 'fat laced' puma'ları ve cazal marka gözlükleriyle sokaklarda köşebaşlarında görülen b-boy ve b-girl'ler o günlerin olağan görüntülerindendi. herbie hancock, lenny white, tom browne, bernard wright gibi jazz funk türünün bilinen isimleri bu sene synth alt-yapılı hip-hop oriented albümler piyasay sürerek kitlelerin bu müziğe dikkatini çekmeye çalışırlar ve başarırlar da.. sanırım bunların içinde en bilineni rockit olmuştur, daha sonra bir sonraki yılın başındaki * grammy ödüllerinde herbie hancock ve grandmixer dst parçayı canlı icra ederek turntablism elementinin önemini bir daha sona ermemek üzere iki katı artırırlar.. turntablism ve sampling konusunda diğer bir devrim olan breakdance electric boogie, new jersey'li grup west street mob tarafından bu sene yaratılır ve apache sample'lı bu parça anında zamane b-boylarının favorisi olur, nyc roxy'nin istek listesine direkt bir numaradan girer ve underground kulüplerin playlist'lerinin ve battle'ların baştacı edilir..
harlem'li üç şişman rapper'dan oluşan fat boys, mayıs 1983'de disco fever'da düzenlenen yetenek yarışmasında birinci gelerek sutra records'la sözleşme imzalarlar. bu arada genç russell simmons üniversiteden arkadaşı rick rubin ile streetwise records'u yani geleceğin def jam plak şirketini kurar. ilk single'lar 1984'de çıkacak jazzy jay-def jam ve hardcore rap'in ilk örneği diyebileceğimiz t la rock-its yours... nyc'li hardcore grubu beastie boys, rap elementli ilk albümleri cookie puss'ı bu sene piyasaya sürerler ardından da bir sene sonra def jam'e imzayı atarlar.. daryll mcdaniels, joseph simmons ve jason mizell isimli üç queens'li genç, russell simmons'ı yardımıyla 1982 sonlarında run dmc'yi resmen kurarlar ve ilk single it's like that/b tarafı da sucker mc's olmak üzere piyasaya sürülür*. sonuç şok edicidir, oberheim dmx'in sert ritmli melodisiz arka planı, diğer mc'leri hedef alıcı sert sözler, ego tatminleri ve akıl dolu drum machine ve scratch faktörleriyle süslenmiş sucker mc's bir devirden diğer devire geçildiğinin işaretidir... (bkz: rock the house)
1984 - electric pumpers in the house..
kriterlere göre kağıt üzerinde 'old school hip-hop'ın bitiş senesi ancak henüz değil. golden age hip-hop dönemi açılır ama melodiler, sözler kısacası süreç hala 'old school'dur, süreyi 1988'e kadar uzatmakta fayda vardır bu sebeple.. bu sene:
hollywood'un hip-hop kültürünü ticari olarak keşfetmesi ve west coast tarafının başarısı olarak nitelendirilir. hikayesi los angeles'da geçen breakin vizyona girdiği mart ayından itibaren ağustos ayına kadar kapalı gişe oynar, bunun üzerine arkasından hemen ikincisi çekilir, west coast tarafının breakdance'den çok önce bulduğu popping ve locking tarzı dansları popülerleştirir bu film. hatta "poppin and lockin, it's breakin" diye de bir sloganı vardı. bir diğer film beat street, east coast tarafının breakin'e cevabıdır ve toplam hasılatta bu filmi geçerek bunu kanıtlar. filmde yine bütün veteranlar ve zamanının sağlam isimleri oynarlar...
run dmc bir sonraki rock box single'ını bu sene piyasaya sürer ve parça ilk olmasa da rock ve rap'in bileşkesinden oluşan ilk kalıcı örnek olarak hafızalara kazınır.. buradan yola çıkarak hardcore sound'lu electro-hop grupları birer birer ortaya çıkmaya başlarlar. fat boys, dr jeckyll and mr hyde, kurtis blow gibi isimler yine albümleriyle milyonlar satar ama bunun yanında bağımsız şirketlerden rockmaster scott and the dynamic three, twilight22, tyrone brunson, force md s, newcleus, egyptian lover, davy dmx, the b-boys, dimples d, the b-girls, marley marl gibi isimler de iyi prim yaparlar.. afrika bambaataa milyonlar satan renegades of funk single'ını piyasaya sürer. philadelphia'dan genç bir mc schoolly d, gangster rap'in ilk türlerinden diyebileceğimiz maniac/gangster boogie 45'liğini bu sene piyasaya sürer. bir önceki seneden magic's wand ile çıkış yapan whodini, r&b sound'u katkılı escape albümleriyle 1 milyondan fazla satan ilk rap/hip-hop albümü statüsüne sahip olurlar ancak akabinde bu rekor run dmc'nin self titled ilk albümleri tarafından kırılır, yine de five minutes of funk, escape, friends, freaks come out at night gibi whodini hitleri hem pop, hem de r&b listelerinde ilk 5'e girerler.. breakdance ulusal bir çılgınlık haline gelir ve alakalı alakasız bir sürü genç, alışveriş merkezlerinde, sokaklarda, metro istasyonlarında diğer breaker'larla illegal battlelar düzenlerler, filmlerin de etkisiyle medyanın da dikkati bu yöne döner, kurslar açılır, videolar piyasaya sürülür ama en akılda kalanı graffiti rock isimli programdır sanırım.. rock steady crew, new york city breakers işin ticari tarafını oluştururlar, bir süre sonra amerikan halkı breakdance olayından bıkacak raddeye gelmiştir.. 1984'ün son aylarında hip-hop şarkılarına hala synthler hakimdir ve 1988'e kadar böyle devam eder, ancak bu sene itibarıyla mc'ler daha bir ön plana çıkmaya başlarlar. bir queens'li genç daha ll cool j ismiyle müzik endüstrisine king adrock'ın demo teybini şans eseri bir kaset yığınının arasında bulmasıyla girer! (bunun hikayesi oldukça ilginçtir.) (bkz: five minutes of funk)
1985 - oldskool? it's played out fella!
run dmc ikinci albümleri king of rock'ı şubat ayında piyasaya sürer ve albüm kısa sürede platinum satar.. parçalar daha önce olduğundan daha da rock etkili daha da serttir ama pop'a göz kırpmayı da ihmal etmez grup.. bir sürü grubu endüstriye kazandıran sugarhill records iflas seviyesine gelmiştir, artık tommy boy, profile, tuff city, jive, def jam gibi plak şirketleri tahtı çoktan devralmışlardır bile. yamaha dx7, roland tr 808, linndrum gibi synth'ler ve drum machine'ler 1984'ün beat'lerine göre daha sert ritmler vermeye programlanır; biraz echo, biraz pan ve eski bir funk sample'ı formulasıyla şarkılar kaydedilir ve neredeyse parçaların yüzde 90'ı böyle yapılmıştır 1985'te.
ll cool j müzik tarihinin parental advisory etiketli ilk albümlerinden radio'yu def jam'den piyasaya sürer ve i need a beat, i cant live without my radio, rock the bells gibi hitlerle popüler olur. kool moe dee, grubu treacherous three'den ayrılır ve solo çalışmalarına ağırlık verir. beatbox katkılı ilk hit bu sene çıkar: sonradan storyteller olarak tanınacak slick rick ve doug e fresh'in birlikte icra ettikleri la di da di bir underground hit'i olur. beastie boys, def jam etiketli üçüncü single'ları she's on it'i bu senenin ortasında piyasaya sürüp licensed to ill için stüdyoya girerler. oldskool terimi çok gerilerde kalmıştır ve golden age terimi her yerde duyulmaktadır. dr jeckyll and mr hyde, yedi tane single'dan sonra ilk ve tek albümleri champagne of rap'i profile records aracılığıyla yayımlarlar ve bu koleksiyoncuların baştacı albüm oldukça iyi satar... russell simmons ve fat boys'un hayatlarını konu alan krush groove ekim'de vizyona girer ve hip-hop severler arasında efsane statüsüne erişir. filmde run dmc, sheila e, rick rubin, fat boys, kurtis blow, ll cool j, dr jeckyll and mr hyde başrolleri paylaşırlar, diğer rapper ve gruplar da yan rolleri... hollywood'un hip-hop filmi yapma furyası bu filmle birlikte nihayetinde sona erer. breakdance çılgınlığı kan kaybederek düşüşe geçer ve medya tarafından şişirilen bu akım yine medya tarafından karalanır ve bitirilir.. electro, mantronix'le birlikte daha üretken bir çizgi yakalar ve hit'ler needle to the groove, bassline, fresh is the word özellikle amerika'dan çok ingiltere'de beklenenden fazla ilgi görür. afrika bambaataa ve soul sonic force'un son büyük hitleri funk you 12'' olarak tommy boy'dan çıkar. queens'li dj marley marl isim telif haklarını satın aldığı cold chillin plak şirketini resmen kurar ve birkaç sene önce arabasını çalarken yakaladığı ve sonra kendi keşfettiği mc shan'in mikrofonda olduğu ilk single marley's scratch doğar. whodini'nin eski dansçılarının kurduğu 4 kişilik u.t.f.o. ilk büyük çıkışlarını roxanne roxanne ile yaparlar ve roxanne shante cephesinden roxanne's revenge ile cevap gelir. genelde gece kulüplerinden dışarı taşmayan battle hadisesinin tüm medya tarafından şahit olunduğu ilk şarkılardır bunlar... seminar dj battles diye tabir edebileceğimiz dmc yani disco mix club yarışmaları ilk defa televizyonda canlı yayınlanır ve turntablism'i ateşler.. 1985'in hip-hop giyim kuşamı 1984'e göre fazla bir farklılık göstermez yalnız ll cool j'in de etkisiyle kangol marka şapkalarda patlama yaşanır, nike air jordan 1 ve adidas superstar rapseverler arasında başucu ayakkabıları olarak gösterilir.. (bkz: that's a lie)
1986 - a time before crack..
bu sene yine bir run dmc albümü, raising hell ile açılır ve double platinium statüsüne erişir. ilk 2 albümde izlenen rock/rap/hardcore üçlemi bu albümde de kendini gösterir ve bir rock grubuyla bir rap grubunun biraraya gelmesi ilk defa bu albüm sayesinde olur.. aerosmith ile birlikte kotarılan walk this way hem rock, hem rap dinleyicilerini cezbeder ve şarkı haftalarca 1 numarada kalır.. daha soluk alamadan russell simmons/rick rubin mahsulü bir diğer albüm dünya müzik piyasasına tabir-i caizse bomba gibi düşer..
brooklyn bölgesinden üç beyaz genç, mike d*, king adrock*, mca* yanlarına dj hurricane'i de alarak ilk stüdyo albümleri licensed to ill'i piyasaya çıkarırlar ve albüm columbia records tarihinin en hızlı satan albümü olarak tarihe geçer, triple platinium statüsüne erişir aynı zamanda o zamana kadar satan rap albümleri içinde birinciliğe oturur.. fight for your right, no sleep til brooklyn, the new style, hold it now hit it kısacası albümdeki bütün parçalar klasikleşir. grup beyaz da olmalarının etkisiyle ilk önceleri yadırganır, hatta tehdit bile edilir siyah kesim tarafından. bir tarafta bunlar oladursun diğer tarafta new york'un iki tarafında battle hadisesinin hissedilebilir derecede etkilisi yaşanmaya başlanır:
mc shan ve marley marl bugün bile turntablistlerin övgüyle sözettiği the bridge 45liklerini ekim ayında piyasaya sürerler. parçanın sözlerinde hip-hop kültürünün queens'te doğduğu ve diğer borough'larda sonradan tanındığı dile getirilir.. cevap 2 ay sonra krs one, d nice ve dj scott la rock'tan kurulu boogie down productions grubundan gelir: south bronx .. mc shan 1987 senesinde bu sefer kill that noise ile cevap verir ama bdp pes etmez ve son sözü söyler: the bridge is over! ''you better talkin off bout your whack puma sneakers'' diye girizgahlarla şenlenen bu güzide çalışma son dönem b-boy'ların anthem'i olur..
kool moe dee ilk solo albümü i'm kool moe dee ile büyük başarı yakalar, özellikle go see the doctor klasik rütbesine erişir.
1986 def jam ve profile cephesinde büyük turnelerin başladığı yıldır. run dmc'nin raising hell, beastie boys'un licensed to ill, whodini'nin back in black gibi medyatik turneleri 1987 sonuna kadar sürer.. def jam'in asıl büyük kozu asıl bu senenin sonlarına doğru gelir..(bkz: chuck d)
aynı zamanda gangster rap'in doğduğu yıldır 1986. 2 sene önce bu türün ilk örneklerini veren schoolly d kendi adını taşıyan ilk albümüyle çıkış yapar ama içerdiği parçaların sözlerinden dolayı albüm radyolarda ve bazı müzik marketlerde yasaklanır. özellikle eğlenceli ve tartışmalı videoklibiyle hatırlanan i dont rock n roll direkt olarak altyapısı rock elementlerinden oluşan run dmc, beastie boys gibi gruplara ithafen yapılmış, psk what does it mean parçası da schoolly d'nin gangster hikayeleriyle ilgili olarak yazılmıştır. gangster rap'in west coast tarafından afrika islam destekli ice t ilk single'ı six in the morning ile büyük çıkış yapar bu senenin sonunda da klasikten öte rhyme pays albümünü piyasaya sürer. eazy e los angeles merkezli ruthless plak şirketini kurar ve nwa'i resmen başlatır.. world class wreckin cru üyeleri cli n tel, dr dre, dj yella gibi isimler de nwa'e bu senenin sonunda katılırlar.
miami hip-hop haritasında fazla önemsenmeyen bir noktadır 80'lerde ama birkaç sene önce kurulan 2 live crew isimli grup bu sene çıkardıkları 2 live crew is what we are albümleriyle kitleleri şok eder. daha sonra adına miami bass veya booty rap adı verilen sırf sert bir 808 bass'ine ve hızlı ritmlere dayanan bu türün ilk temsilcisi olan grup, throw the d, get it girl gibi şarkılarının sözlerinde dile getirdikleri pornografik öğeler ve o zamanlar için oldukça rahatsız edici açık seçik hikayelerle karşı cinsi aşağılamayı kendine amaç edinmiş, bunun uğruna ilk albümleri dahil olmak üzere 1990'a kadar çıkan tüm albümleri bazı eyaletlerde yasaklanmıştır.
dmc londra etabında dj steinski birinci olur ve the lessons adını verdiği toplamalarıyla büyük ilgi görür. aynı sene yine londra'da düzenlenen street sounds jam festivaline anormal bir ilgi olur ve ada'daki turntablistlerin bir bakıma yolunu açar. breakdance artık resmen demode olmuş yalnızca birkaç grup ayakta tutunmaya çalışmıştır.. bu sene giyim kuşam run dmc'nin kontrolüne geçmiş gibidir, büyük altın zincirler, alloverlar, kangol şapkalar, adidas eşofmanlar ve hi-attitude basketbol ayakkabıları gibi aksesuarlar popülerdir.. (bkz: posse in effect)
1987 - yo bum! rush the show..
def jam'in en yeni mahsulü public enemy ilk albümleri yo bum rush the show'u bu senenin başında piyasaya sürerler ve bir sene sonraki patlamaya kadar gidecek kariyerlerine başlarlar. albümün geneli fazla politik değildir, fazla parti içerikli de değildir, bass machine ve run dmc ekolüne sadık bir çizgiyle yaratılmıştır. 1986 senesinde anlattığım mc shan & bdp savaşı tam gaz devam eder, her iki grup ta ilk albümlerini bu senenin başında piyasaya sürerler (down by law & criminal minded).. bunun yanısıra 1987 yaklaşık 3 sene boyunca sürecek kool moe dee & ll cool j savaşının başlangıç yılıdır. moe dee'nin ilk albümündeki teşekkür notlarında adı geçen ll cool j bu sene başında çıkardığı bigger and deffer albümünde kool moe dee'yi sinirlendirecek sözler ve onun hızlı rhyming stilini taklit eden bir etki yaratır. moe dee'nin i m bad parçasına cevabı ağırdır: how ya like me now? aynı isimli albümün kapağında artık ll cool j markası haline gelmiş kırmızı bir kangol şapka beyaz bir cip tarafından ezilmektedir. cool j bir sene sonra jack the ripper ile cevap verir, moe dee akabinde no respect ile, bu battle böyle 1990 senesine kadar uzar ama hem rapseverler hem de müzik kriterlerinin artık baymaya başlamasıyla tarihe karışır, otoriteler kool moe dee'yi kazanan taraf ilan ederler son olarak.. def jam cephesinde 1986'da başlayan allstars turnesi senenin sonuna kadar devam eder, bu arada russell simmons ve rick rubin gelen paranın keyfini çıkarmaya başlarlar bile.. run dmc kendi hayatlarını anlatan tougher than leather filminin çekimlerine başlar..
artık kendini iyice hissettirmeye başlayan gangster rap cephesinde ise nwa ilk albümleri nwa and the posse ile dikkat çeker ve boyz n the hood, 8 ball, a bitch iz a bitch gibi sert sözlü parçaları yüzünden bazı yerlerde sansüre uğrarlar, bir diğer yasaklı rapper schoolly d ikinci albümü saturday night the album ile daha da tepki toplar ve gitgide formatı daha da sertleşen çalışmalarına bir yenisini daha ekler yine de bu albümden dedicated to all b-boys, parkside 5-2, housing the joint gibi dj code money'in nefis scratch'leri ve cut'ları ile klasikleşen underground hitler çıkar. bunun dışında 87 senesinin golden age/oldskool normlarına uygun olarak faze 2, heavy d and the boyz, dj jazzy jeff and fresh prince, finesse and synquis gibi pozitif rap icra eden gruplar ilk albümlerini piyasaya sürerler. aslında 1987 senesi oldskool rap'in çizgisinin çok uzağında bir senedir ama arka planda hala kullanılan bass machine'ler, funk sample'ları, ''yes yes y'all you don't stop'' tarzındaki rhyme'lar ile bu sene icra edilen çalışmalar oldskool hissi vermektedir. giyim kuşamda bir fila çılgınlığı yaşanır hep garipserim özellikle bu senelerde bu çılgınlık neden başgöstermiştir diye ama sanırım run dmc'nin, mc shan'in marka bağımlılıklarına bir cevap mıdır kimbilir? '87 senesi biterken rap şarkılarında bir house etkisi hissedilir soundlar daha bir junglistic daha bir piyano ağırlıklı gelir, bu yorumun üzerine kasım ayında kool keith'in liderliğini yaptığı ultramagnetic mc's'in critical beatdown albümü ortaya çıkar.. haddinden fazla house etkili bu funky albümdeki her parça 1990'ların b-boy jenerasyonu için birer klasik haline gelecektir. diğer bir efsane de la soul bu sene kurulur..
(bkz: watch me now)
1988 - parental discretion iz advised!..
compton'ın sert çocukları nwa '88 baharına damgalarını straight outta compton albümünden çıkan ilk single fuck tha police ile vururlar ve gangster rap'in ikinci yükseliş devri başlar.. albüm bir sürü yerde yasaklanır, fbi gruba uyarı mektubu yazar ama grup tam gaz konserlere devam eder.. endüstri bu şoktan uyanmaya çalışmaktadır ama kurallar değişmiştir artık bazıları için..*
ama sanırım 88'in en fazla konuşulan grubu public enemy olur. bu grup hakkında daha önceleri bir sürü olumsuz yorumlar getirmiştim ama şu an için kendimden utanmakla mükellefim gerçekten.. def jam'in en iyi işlerinden kabul edilen it takes a nation of millions to hold us back ile listeler altüst olur, grubun logosu t-shirtlere baskılanır, duvarlara isimleri yazılmaya başlanır. countdown to armageddon'dan başlayarak party for your right to fight'a kadar albüm her saniyesiyle gerçekten bir hip-hop kitabesi, rap sanatının doruk noktasıdır..
88 senesi beastie boys için def jam'den ayrılış senesi olur. uzun mu uzun licensed to ill turnesi sonrası russell simmons'ın bitmek bilmeyen istekleri, emirleri ve dominant olma girişimleri sayesinde grup pılını pırtını toplayarak los angeles'a capitol records'a imzayı basmaya giderler ve kendileri için çok verimli geçecek bir 10 yıla başlarlar..
jazz/rap'in ilk grupları jungle brothers, a tribe called quest, brand nubian, dream warriors bu sene kurulurlar, bunlardan özellikle jungle brothers, straight out of jungle ile rap'in pozitif tarafını kaybetmediğini gösterir..
çoğu oldskool rap efsanesi bu sene son bir kez daha denemek için formaliteden öteye gidemeyen albümler çıkarırlar ama çoğu dikkate alınmaz bile.. boogie down productions büyük başarı sağladığı ilk albümlerinden sonra ikinci albümleri my philosophy'i geçen sene öldürülen dj scott la rock'ın yokluğunda çıkarırlar ve albüm 88'in en iyi satan ikinci rap albümü olur.. özellikle stop the violence hareketi bu albümden sonra ivme kazanır ve krs one'ın önderliğinde kool moe dee, public enemy ve diğer önemli isimlerin de katılımıyla bütün amerika'da siyah nüfus içinde çeteleşmeyi ve şiddeti önleyici amaçlar güden konserler verirler..
eski okul bazında bakarsak en başarılı son albümler:
run dmc - tougher than leather
ve hip-house katkılı
rob base and dj ez rock - it takes two diyebilirim bu seneden..
oldskool rap'in devresi burada bitmiş, 1989 itibarıyla golden age'in son evresine girilmiştir bu evre de kriterlere göre 1992 senesinde son bulur. bundan sonra da gangsta/ticari rap devri başlar, east coast west coast savaşları, los angeles olayları derken günümüze kadar uzar... 2000'lerde oldskool faktörü tekrar hatırlanır ama özellikle missy elliott gibi isimler bunu ticari bir araç gibi kullanarak değerleri mahvederler böylece bu amaç ta yolundan saptırılır..
hip-hop endüstrisinin bugünkü milyon dolarlık ve bana göre acınacak durumuna kadar gelen süre içerisinde sorumlu olarak oldskool evresini tutabiliriz ama o zamanlar kimse durumun bu hale geleceğini bilmiyordu ve bir dönem dış dünyanın ilgisinden uzak, siyahların kendi halinde bu kültürü bilinçli bir şekilde geliştirmeleriyle geçti, sorumlu olarak rap'i mainstream'e getirerek kısa yoldan para kazanmaya çalışan isimleri de tutamadığımıza göre * insanlığın değerlerinin yozlaşması ve korunamaması şu anki durumun en büyük sebebidir bence.
(bkz: i used to love h.e.r.)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap