özne yüklem uyumsuzluğu ^*

• güzel türkçemizin yüzbinlerce kuralından biri.
  
  (bkz: özne)
  (bkz: yüklem)
  (bkz: türkçenin kuralları)
• eski bir aşkın nur yengi şarkısı:
  "gözlerinde saklanmış yalanlar dolanlar,
  aslında ben değil sen aldanıyorsun..."
  (sezen aksu)
• (bkz: benim adım kırmızı/17)
  anılan entarideki cümle "kendi görüp beğendiğim sipahiye vardım" dır..
  "kendim görüp beğendiğim sipahiye vardım" denseydi uyumsuzluk olmayacaktı...
  bu da bir müstakbel öss sorusu olabilir..
• özne ile yüklemin birbirine uymadığını nasıl anlarız? yükleme sorarız kim yaptı bu işi diye. yüklem "vardım" ise, özne "ben" veya "kendim" olmalıdır.
  "kendi vardım" diye bir cümle devrilmiş, uyumsuzlaşmıştır. hatta böyle bir cümle olabilemez.
  
  "görüp beğendiğim" ya da "kendi gözlerimle görüp beğendiğim sipahiye vardım" diye düzeltilirse cümle (sağol malina), dadından yenmeyeceği gibi, öznenin ve yüklemin uyumsuzluğu ortadan kalkacaktır.
• -kim vardı?
  -ben (gizli özne)
  
  -kime vardım?
  -"kendi görüp beğendiğim sipahiye" (dolaylı tümleç) (burda kendim olarak kullanılabilmesi de mümkün olmakla birlikte tsan chan'ın açıkladığı gibi iyelik ekinin yinelenmesi istenmediği için bu şekilde bir anlatım tercih edilmiş iyi de edilmiştir)
  
  -demek ki neymiş?
  -"kendi" özne değilmiş
  
  (bkz: oehhhh)
• "koala evin içinde bir oraya bir buraya zıpladı"
  "minik fare kükredi"
  "ahmet klaus von barbie her şeyi birbirine karıştırıyordu"
• (bkz: ozne yuklem uyumu)
• en sik gorulen durumu insandisi canlilarin cogul ozne oldugu durumda yuklemin cogul cekilmesidir.
  "kuslar her sene guneye ucarlar."
• ozne insan oldugu zaman, eger belirsiz ise, yuklemin cogul cekilmesi de sik gorulen baska bir cesididir.
  
  (bkz: bu kizlar neden italyanlara hastadirlar)
• düzenli olarak uykusuz dergisi okuyorum. fırt, gırgır zamanlarından beri de bu tür dergileri takip ederim.
  
  uykusuz, sayı: 2007/10
  
  "ben ankara'da, oğlum can ılgaz da istanbul'da doğduk." vedat özdemiroğlu
  
  ...
  
  uykusuz, sayı: 2007/13
  
  "ben dokuz, abim on üç yaşındaydı." umut sarıkaya
  
  ...
  
  illa dil bilgisi dersi almaya gerek yok, bu cümlelerin yamuk olduğu belli değil mi zaten? "benim doğum yerim ankara, oğlumunki istanbul" şeklinde küçük bir fırça darbesiyle bile çözülebiliyor problem.
  
  not: iyi niyetle yazdım. ikisi de severek takip ettiğim yazarlardır.