• marx'ın kapitalde sermayenin oluşması için şart koyduğu temel formül. p_m_p olarak formüle edilir.

    ancak marx aslında formülüm para-meta-delta para olduğunu söyler. yani meta için harcan para ile metanın elden çıkması arasında bir fark vardır, olmalıdır. aksi halde sermaye oluşamaz. yani delta para > para.

    marx bu formülün nasıl sermayeye dönüştüştüğünü kısaca şöyle açıklar. eğer sadece 1 mal için para kouyp onu satarsanzı bu size semaye sağlamaz. ancak bir para ile aldığınız metayı satıp elde ettiğiniz parayı yeniden meta alımı sırasında bir oran olarak kullanırsanız sermaye üretmeye başlarsınız.

    bunu da delta paranın sürekli biçimde 2/1; 3/1; 4/1 ...diye olacağını söyler. ancak elbette yatırılan para içinde heme canlı emek hem de cansız emeğe para yarılması gerekir. bununda delta paranın 1/2:1/3;1/4;1/5 ile mümkündür der.

    yani sermaye için bizzat sermayeye olması için harcanan para, emek için harcanan paradan her zaman kat be kat fazla olmak zorundadır.

    (bkz: meta para meta)
  • türkçe metinlerde genellikle p*-m*-p`*(ingilizce'de ise m*-c*-m*) şeklinde sembolleştirilen bu hareket, kapital'in 1. cildinde marx'ın belirttiği üzere "sermayenin genel formülü"dür. ikinci p'nin üzerindeki ( ' ) işareti, birinci p'den değer itibariyle daha fazla olduğunu gösterir ve zaten kapitalizmin sırrı, bu işarettir. yani bu hareketteki p'ler birbirine eşit olmadığı için kapitalizm mevcuttur. çünkü p-m-p', paranın sermayeye dönüşümüdür ve bunu sağlayan da artık değerdir. peki artık değer nerde? şurda:

    (p)'nin (p')'ne dönüşebilmesi için emek gücü'nün ve hammaddenin, doğal kaynakların yani genel olarak üretim araçları'nın devreye girerek üretimin yapılması gerekir. p-m-p' formülüne devam edersek. kapitalist p'yi verdi ve metayı (yani emek gücü'nü ve üretim araçlarını) satın aldı ve üretim sürecinde ortaya yeni bir meta (ürün) çıkarıldı. peki bu yeni meta, üretim sürecinden önceki meta'ya eşit midir? tabiki hayır. çıktı meta (m'), girdi metadan (m) daha fazla değer taşır. işte bu fazlalık artık değerdir [artı değer mi denir yoksa artık değer mi tartışması başka bir başlığın konusu: (bkz: artı değer/#19478788) ] peki artık değer nasıl oluştu? üretim sürecine tekrar bakarsak; emek gücü ile üretim araçlarının ilişkisi sonucunda artık değere ulaşılmıştı. bu ilişkide yer alan üretim araçlarının, yani doğal kaynakların, hammaddelerin değeri aynen metaya aktarılır. halbuki emek gücü, kendi değişim değerinin daha fazlasını metaya aktarır. emek gücünün değişim değeri, ödenen ücret olduğuna göre, emekci kendisine ödenen ücretten çok daha fazla bir değer yaratmış olur. işte bu yarattığı fazlalığa, artık değer adı verilir. kapitalist açısından ise bu fazlalık kâr'dır. artık değer'in ya da kâr'ın oluşum yeri üretim sürecidir. ancak artık değer'in ya da kâr'ın sermayeye yani (p')ye dönüşebilmesi için gerçekleşmesi/realize olması gerekir ((bkz: kâr realizasyonu)). bunun için de üretim sürecinde oluşan yeni meta'nın (m') dolaşım sürecine girip satılarak (p')'ye dönüşür.

    öyleyse, formülümüzü yeniden yazalım: p-m (e+üa)-ü-m'-p'
  • " kahrolsun p-m-p

    bayburt m tipi cezaevi'nde bulunan yılmaz atlığ'ın kaleme aldığı, "toplumsal ekonomik yapılanma" isimli tez çalışması, bayburt m tipi kapalı ceza infaz kurumu disiplin kurumu başkanlığı tarafından sakıncalı bulundu. tez çalışması bunun üzerine bayburt infaz hakimliği'ne taşındı. hakimlik 17 ocak'ta tez çalışmasını sakıncalı bularak yok edilmesine karar verdi.

    bayburt infaz hakimliği aldığı kararın gerekçesinde, "yazılar yeni bir devlet yapılanmasına ait görüş ve düşünceden ziyade devlet teşkilatına ait ekonomik bir yapının kurulmasına yönelik bir çalışmadan ibaret olduğu anlaşıldığından ceza infaz kurulunun yönelimi ile infaz kurumu disiplin kurulu başkanlığıca sakıncalı olduğu anlaşıldığından yazının yok edilmesine kararının onaylanmasına karar verilmiştir" denildi. kararda, çalışmada yer alan "m-p-m", "p-m-p" gibi para ve meta kavramlarından oluşan iktisadi formüller de şifre olarak kabul edildi.

    meta kavramlari şifre oldu
    hakimliğin aldığı kararı diha’nın tutuklu muhabiri murat aydın'a değerlendiren yılmaz atlığ, mahkeme kararın birinci kuşak insan haklarından olan düşünce özgürlüğünün olmadığının çok açık bir şekilde ortaya koyduğunu dile getirdi. araştırmanın bir ekonomi-politika çalışması olduğunu belirten atlığ, "herhangi bir devlet kesinlikle söz konusu edilmemiştir. eğer bu ekonomi-politika 'sakıncalıysa' eşitlik ve adaletle oluşturulmuş her ekonomi politika veya programı da sakıncalıdır anlamına gelecektir. yazıda geçen 'm-m, m-p-m, p-m-p gibi para ve meta kavramlarından oluşan iktisadi formüllerin şifredir" diye idarece ve mahkemece iddia edilmesi ve hem çok komik hem de cahilliktir. bu kararın başbakan yardımcısı beşir atalay şiddete başvurulmadıkça her düşünce serbest olacak açıklamasında birkaç gün sonra gerçekleşmiş olması manidardır" diye konuştu."

    20.02.2012 birgün http://www.birgun.net/…68&year=2012&month=02&day=20
  • sermayenin döngüsü formulü kısacasa para - meta - para yani p-m-p' olarak gösterilmiştir. sondaki p' dir yani p+artı değer=p' yani sermaye parayı metaya metayı da kar elde edilmiş paraya çevirir.

    tabi aslında bu formül daha da sofistike bir şekilde marx tarafından özellikle de ikinci ciltte uzun uzun anlatılıyor ama buraya yazmayacağım. kolay bilgi yok, açın okuyun öğrenin arkadaşlar, adam onu yazabilmek için yıllarını vermiş.
  • "para sermaye (p), akışkanlık, esneklik, seçme özgürlüğü anlamına gelir. meta sermaye (m), bir kar amacıyla belirli bir girdi-çıktı kombinasyonuna yatırım yapılmış sermaye anlamına gelir. dolayısıyla somutluk, katılık ve seçeneklerdeki bir daralma veya sonlanma anlamına gelir. p', genişletilmiş akışkanlık, esneklik ve seçme özgürlüğü anlamına gelir."

    giovanni arrighi, uzun yirminci yüzyıl
hesabın var mı? giriş yap