porphyrios ^*

• suriyeli filozof dorduncu yüzyilda yasamis aristo mantigina girisi konu edinen izagoji isimli cok meshur bi kitap yazmistir.
• aristoteles'in mantığna değil, sadece kategorilerine giriş olarak isagoci adlı eseri yazmıştır.
• arapçası ferfuriyus. porphyrios bugün lübnan’da olan tyre (sur) kentinde doğdu. asıl adı malkhos (= melkî), ana dili fenikece idi.
  
  porfiryus/porfirios (ms 234-305). yeni-platoncu^* düşünür. lübnan'ın sur (tyre, anlamı kaya) kentinde doğmuş. aristo'nun organon'una bir giriş olarak tasarlanmış ve içerisinde tümeller konusunu ele aldığı isagoci'yi yazmış. burada, beş tümel konusunu, cins, tür, ayrım (fasıl), türsel ayrım (hâssa) ve ilinek (araz) kavramlarını sistematik olarak incelemiş ve bu yolla orta çağın ünlü tümeller tartışmasına giden yolu açmıştır. felsefi sisteminde ve yaşam görüşünde dinsel öğelere önem verdiği halde, açıkça hıristiyanlık karşıtı diye, yazdığı contra christianos kitabı bizans imparatoru konstantin tarafından yasaklanmış.
  
  (bkz: porfiri), porphyry
  (bkz: purpur), purpura
  (bkz: sur/@ibisile)
• byzantium'un efsane araba yarışçısı. bugün sultanahmet meydanı olarak bildiğimiz bizans'taki ünlü hipodromda yapılan atlı araba yarışlarından bahsediyorum. libya'da doğan porphyrios, 6. yüzyılın başlarında, yarışlarda o kadar çok başarı gösterdi ki, hipodroma kendisi adına 7 adet anıt dikildi. bu anıtlardan sadece ikisi günümüze ulaşmıştır. bu anıtlar şu an istanbul arkeoloji müzesi'ndedir.
• yeni-eflatuncu filozoftur.lübnan'ın sur şehrinde m.s 234-m.s 305 yıllarında yaşamıştır. adı süryanicede kral anlamına gelen "malkhos" tur. porphyrios adı ise ülkesinde dokunan kırmızı bir kumaşın adından gelir.eisagoge(kategorilere giriş) adlı eseri ile aristo felsefesinin ilk yeni-eflatuncu açıklamasını yapmıştır.hıristiyanlığa karşı 15 kitap yazmış ve helenizmi savunmuştur. filozofun bu hıristiyanlık karşıtı görüşleri ise 4. ve 5. yüzyıllardaki hristiyanlık karşıtı görüşlere ilham kaynağı olmuştur.
• islâmî literatürde "furfûriyûs" olarak geçer.
• müslümanların ilk incelediği, çevirilerini yaptığı yunan eserlerinin yazarı dolayısıyla ilgi duydukları ilk filozoflardandır. porphyrios'un hristiyanlığa karşı pek çok eser yazmış olmasının müslümanların ona duyduğu ilgide önemli bir payı olduğu düşünülür.
• yeni platoncu filozof.
  
  "plotinos un öğrencisidir. onun önemli eseri dokuzlukların kaleme alınmasına yardım etmesiyle dikkat çeker. ayrıca islam felsefesinin temel kaynak kitap olarak kullandığı isaguci’nin yazarıdır. bu kitap aristoteles mantık’ına bir giriş kitabıdır ve yüzyıllarca ortadoğu’nun en önemli kitaplarından biri olmuştur. bu kitabı filozof boethius latinceye çevirmiş ve hristiyan felsefesinde tümeller sorununun en önemli eserlerinden biri olmuştur."
  
  (bkz: https://www.onurcoban.com/…08/yeni-platonculuk.html)
• aristoteles'ten yola çıkarak porfir ağacı denen şeyi oluşturur. amacı şeyleri kategorize etmek, tanımlamaktır. daha sonra bu ağaç, boethius ile birlikte tekrar felsefenin gündemine sokulacaktır. görsel
• içimizdeki tanrıyı, evrendeki tanrısal olana yükseltmeye gayret et.
  
  (bkz: plotinos)