preeklampsi

• preeklampsi yanlızca insanlarda ve yanlızca gebelik döneminde ortaya çıkan, gebeliğin normaldışı seyrettiği bir durumdur. gebelik zehirlenmesi olarak da bilinir. henüz ne olduğu tam olarak bilinmeyen bir uyaran tansiyon yükselmesine neden olur, idrarla protein kaybı başlar ve normalde damarlar içinde tutulması gereken sıvının büyük kısmı vücut boşluklarına kaçarak aşırı kilo alımına ve ödem oluşmasına yol açar. farkedilmediği taktirde preeklamptik krize ve anne ve bebeğin ölümüne yol açabilir. tek kesin tedavi yöntemi ise doğumdur.
• gebeliğin 20 haftasından sonra ortaya çıkması tipiktir.
  ilk gebeliği olanlar , ailesinde preeklampsi veya eklampsi öyküsü olanlar, obez hastalar, daha önceden yüksek tansiyon problemi olanlar risk altındadır.
  bebeklerde gelişme geriliğine sebep olabilir. annede ise tansiyon yüksekliğine bağlı 'uç organ' hasarları görülebilir. sıkı takip gerektiren bir gebelik sorunudur. çok erken ve ağır formu çıkan hastalarda gebeliğin erkenden sonlandırılması gerekebilir.
• gebeliğin 20. haftasından önce görüldüğü sadece 3 durum vardır.
  (bkz: mol hidatiform)
  (bkz: çoğul gebelik)
  (bkz: kronik hipertansiyon)
• hafif preeklampsi ve ağır preeklampsi olarak sınıflandırılır. sistolik basıncın 160 mmhg ve üzeri, diastolik basıncın 110 mmhg ve üzeri ölçülmesi, 24 saatlik idrarda 5 gr ve üzeri proteinüri saptanması, oligüri, serebral ya da vizüel bozukluklar, pulmoner ödem veya siyanoz, epigastrik ağrı veya sağ üst kadran ağrısı, karaciğer fonksiyonlarının bozulması, trombositopeni, fetal büyüme geriliği durumlarında ağır preeklampsi tanısı koyulur.
• (bkz: hellp)
• hakkında hiçbirşey bilmediğiniz bir sürü tıbbi terimi öğrenmek ve saat başı tansiyonunuzu ölçmek zorunda kalmanıza neden olan hamilelik dönemi sorunudur. bendeki gelişimi şöyle oldu:
  
  *hamileliğin 24-25. haftası gibi ellerim ve ayaklarım balon gibi şişmeye başladı, yüzük falan zaten sığmıyordu.
  *ayrıntılı ultrasonda kontrol yapan prof. o an için preeklamspi tehdidi görmedi, dopplere göre damarlar sorunsuz dedi.
  *burnum bir ergen burnu gibi büyüdü ve morardı, maymuna döndüm(her gören kız bebek annenin güzelliğini alıyor dedi, ölüyomuşum halbuki.)
  *ayaklarım şişmeye şişmeye devam ederken 37 numara ayaklarıma 40 numara ayakkabılar ancak olabilmeye başladı
  * bu arada tansiyonum hiç yükselmedi, idrarda protein çıkmadı
  * doktorum çok yediğimi az yemem gerektiğini söyledi çünkü 18 kg almıştım daha 28 haftada!(ama hepsi suymuş)
  *yürüyememeye başlayınca varis için tetkik yapıldı ve sinsi tansiyon ilk kez o gün 16 çıktı
  *ardından yapılan idrar testinde protein kaçağı olduğu saptandı, hemen bebeğin ciğerleri gelişsin diye bir iğne yapıldı bana.(olur da erkenden doğması gerekirse nefes almada sorun yaşamasın diye)
  *bunu takip eden süreçte her iki günde bir, idrarı bir labaratuar kabına biriktirip hastaneye götürmek ve bebek iyi mi diye nstye girmek gerekti. aynı zamanda tehlikeli gebelik tanısıyla rapor aldığım için evde günlerimi tansiyon ölçerek ve bunları saat saat doktora rapor ederek geçirdim.
  *sonunda bir gece tansiyonum 11-16 olarak ölçülünce dr artık risk alamayız hastaneye yatacaksın dedi ve 32. haftada olduğum için 4 hafta boyunca hastanede yatmak üzere hastaneye gittim.(hala 4 hafta bekleyeceğiz durum o kadar da vahim değil diye konuşuyoruz drla) ve de hastaneye yattığım gece partial hellp sendromu riskiyle apar topar sezaryen ile bebeğimi doğurdum. şükürler olsun ki mutlu son oldu.
  
  demem o ki hamileyseniz ve yemenizle alakasız kilo alıyor, şişiyor ve yürümekte zorluk çekiyorsanız test sonucu-tansiyon falan dinlemeden böyle bir risk olduğunu her zaman aklınızda tutun. sonuçta ben ısrarla ayaklarım şişiyor diye bin kere doktora gitmeseydim herşeyi daha geç farkedecektik.
  başta söylemiyorlar korkutmamak için ama bu preeklampsi-eklampsi-hellp dedikleri bildiğin sara gibi bişey.bebeğin doğumu, annenin yaşaması vs hep riskli. benim ameliyatıma 2 anestezist ve sayamadığım kadar dr girmişti, kendimden geçerken en son genç bir doktorun şunu dediğini hatırlıyorum:" bi nöbette de hellp olmasın kardeşim, ne şanssız adamım"
  evlerden uzak.
• son ana kadar güllük gülistanlık olup pek rahat geçen hamileliğimin 36w4d'de acilen sona ermesine sebep olan, ikizlerimden birinin normal doğum kilosunun yarısı kadar bir kiloyla doğmasına ve dolayısıyla 10 gün kadar yenidoğan acil bakımında kalmasına, doğumdan sonra bile 2 hafta acayip bir görüş bozukluğu (çifte görme, odaklanamama, çok ışıkta görüş kaybı), yüksek tansiyon, yaklaşık 1 ay aşırı ödem vb bir sürü ciddi sorunlarla uğraşmama sebep olan hastalık. teşhis konulduktan sonra 1-2 hafta hafif preeklempsi falan diye gezinirken kontrol için hastaneye yatmamla aynı gün aniden ağır preeklempsiye, ve hatta bizzat eklampsiye çevirdi, çocuklarım ve ben ölümden döndük belki de.
  
  ve kendimi riskte gördüğüm için (otoimmun hastalık, ikiz hamilelik, ilk hamilelik vs) bütün semptomlarını ezbere bilen ben hemen hemen hiç bir şey farketmedim. ellerim ayaklarım şişti, 36. haftaya geldik olacak o kadar dedim. çılgınca kilo aldım, çok yedim tabii doğrudur dedim. tansiyonum çıktı, tuzlu yemişimdir ondandır dedim. tansiyonumu özellikle fazla ölçmedim, ölçtükçe stres yapıyorum çıkıyor diye. 3 ay önceki benin kafasına kafasına vurasım geliyor bazen.
  
  yani diyeceğim şu ki: benim gibi olmayın. 32. haftadan sonra mutlaka sık sık tansiyonunuzu ölçün, ödemi ciddiye alın hemen doktora koşun. olur olur.
• artik bitsin istediğimdir. cok yorgunum, ebeye git, hastaneye git, gel gene git. hem bebek vakit kazanıyor diye sevin hem yok artik dayanamıyorum diye kendine küfret. "ölesim tuttu "herhalde bu zehirlenme için soylenmis vakti zamanında...
• bir ulkenin dogrudan gelismislik oranini belirleyici kriter olan, anne ve perinatal olumlerinin yuzde 3unun sebebi.. gelismis ulkelerde 50.000 olumun sorumlusu.. bu sinir bozucu rakamlari sundan yazdim, en ufak bi karaciger enzimi yukselmesini bile ciddiye almali doktorlar.. tansiyonu bi dahiliyeci gibi olcmeli, hemsirelere odemli kadinlarda ya da proteinuri olan durumlarda birakmamali..
  "amaan gecer" lafinin en kontraendike oldugu durumdur preeklampsi.. sonuclari 2 cana sebep olur ve bi gun once minimal odemlerle biraktiginiz hastayi, 3 gun icinde bobrek yetmezligi, akciger odemi ve karaciger iflasiyla alabilirsiniz servise..
  normalde minimal yukselmis lab. degerlrei takilmaz ama konu hamilelik olunca, yuzde 1lik artis bile herhangi bi degerde cok muhimdir..
  o yuzden hipokondriyak doktor lazim jinekolojide.. rahat ve cesur cerrahlar degil..
• artık ciddiyetini belirlemek için proteinüri ve proteinüri miktarı kullanılmıyor. 20. gebelik haftasından sonra gebenin tansiyonu 160/110mmhg üzerine çıkıyorsa proteinüri olmasa bile ağır preeklampsi teşhisi koyulabilir.