principal agent theory

• kamu yonetimi teorilerinden biri. siyasilerin, burokratlar ya da yoneticiler uzerindeki etkileri oldugunu ileri suren politik kontrol goruslerine karsilik cikmistir. kendisinden oncekiler secilmislerin^* atanmislar^* uzerinde cok etkili olduklarini ileri surerler. pat^* bu olaya farkli yaklasir; atanmislarin kotrolu ya cok zordur ya da atanmislar tamamen kontrol disidirlar. burokrasinin kontroluyle ilgili bazi saptamalari soyledir:
  
  -atanmislarin, politik kontrole yanit vermesi (acik olmasi) kural istisnadan ziyade genel gecer bir durumdur.
  -organizayon, kurum onemlidir; bunlara gore politik kontrol farklilik gosterebilir.
  -politik kontrol araclari onemlidir; yine, bunlara gore kontrol farklilik gosterebilir.
  -baskanlar onemlidir; kurumlarin baslarinda olanlar politik kontrolde farkliliga neden olabilirler.
  
  tum bunlar burokratlarin politik kontrolunun neden bu kadar zor oldugunu gosteren hedeler.bunun yaninda, atanmislarin da secilmisler uzerinde etkileri olabilecegini dusunursek burokrasi cigrindan cikmaktadir. zaten bu yuzden kamu yonetimindeki calismalar, burokrasinin nasil kontrol edilecegi sorusunu icerir genellikle.
  
  kaynak: frederickson & smith (2003), public administration theory primer, boulder (col.): westview
• türkçe literatürde asil vekil teorisi olarak yer almaktadır.
• (bkz: principle-agent problem)