protohistorya

• turkce kelime anlami on-tarih'tir (proto: on, historya: tarih).
  
  bir toplumun tarih caglari yaziyi kullanmalari ile baslar, ondan oncesi tarihoncesi yani prehistoryadir.
  
  protohistorya, tarihoncesini yasayan bir toplum hakkinda tarih caglarina gecmis bir baska toplum tarafindan bilgi verilen zaman dilimidir.
• kelime karşığı ön tarih. ifade edilen şey için tam bir tarih aralığı vermek zor. fakat yazının icadından sonra olduğu ve yazı tüm toplumlara yayılana kadar sürdüğü söylenebilir.
  
  yazı, -takdir edersiniz ki- icadından sonra öyle hemen her yere yayılmamıştır. ve yazının ulaşmadığı, bu yüzden de kendi tarihini, olaylarını vs. yazamamış bu toplumları biz yazıyı kullanan diğer bir toplumun ya da toplumların kalemiyle biliriz. mesela sümerlerin, yazıyı kullanmayan bir toplumu anlatmaları gibi. bu anlatılan toplum protohistorik çağını yaşıyor demektir. protohistorya da bu tarihi bütündür.
• bir toplumun etkileşimde buluncağı toplumlarda yazının kullanılması ile girdiği dönemdir. yani komşuda pişenin size düşecek olmasıdır.