refrakter

• ozellikle dokum tekniklerinde cok kullanılan ve "ısıya dayanıklı" anlamına gelen kelime..
• yapımında alumina veya manyezit kullanılan malzemedir.
• refrakter,yüksek sıcaklıkta çalışmaya dayanabilen demektir.önemli refrakter malzemeler ise; niobyum (nb) , molybdenum (mo), tantalum (ta) ve tunsten (w) dir.mo ve w en önemlileridir.
• metalik madenlerin ham cevher fiyatını neredeyse iki katına kadar artırabilen özellik.
• bunların yapısında oksijen olduğu için yanmazlar ve çok yüksek sıcaklıklara dayanırlar. al2o3, mgo, cao, sio2, cr2o3, zro2, p2o5, na2o, k2o, tio2, fe2o3 gibi oksijen bağlı tüm metaller ve bunların karışımları, refrakter malzemelerin (harç, tuğla) hammaddesini oluşturur.
• içeriğindeki alümina(al2o3) oranı arttıkça sıcaklığa dayanımı artar. içeriğinde yüzde 30-35 alümina olan bir ateş betonu 1300c'ye dayanırken yüzde 76-80 alümina içerikli bir ateş betonu 1560c'ye kadar dayanır.
• (bkz: güçerir malzeme)
• (bkz: refrakter periyot)
• ismi latince inatçıdan gelmektedir. bunlar sıcaklığa karşı inatçı oluyor. çoğunlukla tuğla formunda olup, ilk tuğlanın kalıplanması m.ö. 3200-2600 yılları arasında ı. mısır hanedanlığı zamanında gerçekleştirilmiştir. bunu kadeli’lerin tuğlayı pişirmesi ve m.ö. 500 yıllarında inşa edilen darius’un sarayında pişmiş silika tuğla kullanılması izlemektedir.
  ülkemizde modern anlamda ateşe dayanıklı malzeme olarak sinter magnezit, ilk olarak 1934 yılında kırıkkale çelik fabrikasında üretilmiştir. sinter magnezit, düşey tip dolomit ocağında toz demir cevheri ile karıştırılmak ve kok ile ısıtılmak suretiyle elde edilmiş, bu üretim 1941 yılına kadar sürdürülmüştür. evlerimizdeki kömür sobalarından çeşitli ağır sanayi fırınlarına kadar tüm ısıl işlem fırınlarında refrakter malzeme kullanılmaktadır.
  yüksek sıcaklıkta çalışan fırın ve benzeri ünitelerin yapımında veya içinin kaplanmasında kullanılan, sıcaklık altında fiziksel ve kimyasal nitelikte çeşitli aşındırıcı etkilere karşı ergimeden ve fiziksel-kimyasal özelliklerini koruyarak dayanabilen malzemelere refrakter malzemeler denilmektedir.
  refrakter malzemeler, bünyelerinin tamamı metal veya alaşım olmayan fakat metalik bir bileşime sahip olabilen ve refrakterliği 1500 c olan malzeme ve mamullerdir.
  seramik teknolojisinin bir kolu olan refrakter sanayiinde, demir-çelik, demir dışı metaller sanayii, çimento sanayii, seramik ve kimya sanayii gibi temel sanayi kollarının önemli bir yan girdisi olan refrakter malzemeler üretilmektedir.
  refrakter; kullanım yerlerinin özelliklerine ve beklenen şartlara uyum sağlamak üzere iki şekilde üretilmektedir.
  -şekillendirilmiş refrakter malzemeler (tuğla ve plakalar)
  -şekilsiz refrakter malzemeler (monolitikler)
  şekillendirme; belli reçetelere göre hazırlanan harmanlar kullanım yerinde kaplaması düşünülen refrakter örgünün şekline uygun dizayn edilen standart kalıplar [iso (international standard organization), vdz (vereinigte deutsche zement)] ve özel şekilli kalıplar kullanılarak preslenir. tuğla tiplerine göre kurutularak kimyasalbağlı, pişirilerek pişmiş, temperlenerek ziftli veya reçineli karbon bağlı tuğlalar üretilir.
• yüksek ısıya dayanan ve genellikle kullanım yerleri çimento döner fırınları, çelikhane potaları,kireç fırınları, hadde fırınları vb.yerlerde kullanılmaktadır. manyezit,alumina,silisyum karbür,andaluzit,mullit ateş tuğlası,betonu ve örgü harçları başlıca refrakterlerlik özelliği olan malzemelerdir.