süveyş krizi

• 1948-49 birinci arap-israil savaşı'nda (bkz: 1948 arap israil savaşı) alınan başarısızlık, mısır'da devam eden ingiliz egemenliği gibi sebepler mısır halkında rahatsızlık yaratmaktadır. israil savaşından kısa süre sonra şartlar olgunlaşır, halkın desteğini alan ordu 1952'de hür subaylar hareketi'yle kral faruk'u devirip yönetimi ele alır. darbe sonrası en güçlü isim cemal abdül nasr'dır. nasr sonrası mısır, sovyetler ile yakın temas kurmaya başlar. ürdün'deki monarşi karşıtlarını, afrika'daki bağımzsızlık hareketlerini destekler. çin halk cumhuriyeti'ni tanır. bu hareketler batı bloğunu oldukça rahatsız etmektedir.
  
  nasr'ın en büyük projelerinden birisi asvan barajı projesidir. nasr'ın siyasetinden memnun olmayan batı, baraj projesini finanse etmekten vazgeçer; önce abd, sonra ingiltere ve dünya bankası resmi olarak projeden çekilir. karşı hamle olarak nasr, hür subaylar hareketi'nin yıl dönümünde kanal'ın işletmecisi olan kanal şirketi'ni millileştirir. (süveyş kanalı'nı, mısır valisi said paşa'dan aldığı imtiyazla fransızlar yapar. kısa süre sonra ingilizler de projeyi alan fransız şirketine ortak olur. ingiltere'nin mısır'ı işgali sonrasında da kanal'ın işletmesi bu fransız, ingiliz kanal şirketin'de kalır)
  
  millileştirme kararından sonra ingiltere ve fransa hukuki bir zemin yaratarak nasr'ı devirme planları yapmaya başlar. görüşmeler sonrası bu iki devlet (ingiltere ve fransa) silahlandırdıkları israil'i, mısır üzerine salmaya karar verir. bu bahane ile kendileri de savaşa dahil olacaktır. plan tam olarak şöyledir: israil saldırısı sonrası ingiltere ve fransa iki ülkeye ültimatom verecek ve ateşkes çağrısı yapacak. daha sonra kanal'ın her iki tarafından 10 millik alanın boşaltılması istenecek. israil bu çağrıya uyarken mısır itiraz edecek bunun sonucunda ingiltere ile fransa mısır'a savaş açacak.
  
  29 ekim 1956'da israil, mısır'a saldırır. 30 ekimde ültimatom verilir. mısır bu ültimatomu kabul etmez, ingiltere ve fransa savaşa dahil olur. 31 ekimde, iki devlet hava saldırılarına başlayıp kısa sürede üstünlüğü ele geçirir ve kanal'a asker çıkarır. ama dünya bu savaştan rahatsızdır. bm, abd ve sovyetelerin baskıları sonucu 7 kasımda ateşkese gidilir.