shakespeare'siz herifler
-
gectigimiz sezon boyunca baris manco kültür merkezi'nde sahnelenmis oyundur.
-
coşkun büktelin egosunun patladığı oyun..
-
bir zamanlar* yuo tarafından çoşkun büktelyönetmenliğinde, hamdi alkan, canan hoşgör ve gürkan gür tarafından sahnelenen ve kitabının arka kapağında yazdığı üzre odtü tiyatro şenliğinde oyun boyunca ara alkışlarla kesilen, oyun bitiminde heyecanlı çığlıklarla ayağa fırlayan kitlenin dakikalarca tempo tutarak alkışlamasıyla taltif edilen oyun.
iki adet tek perdelik oyundan meydana gelir.ilk oyun çağdaşlaş-laş-şaştırmak, ikinci oyun samimiyet buhranı adını taşımaktadır. -
türk tiyatro tarihinin en zeki, en muhalif, en farklı oyunudur.
shakespeare oyunlarını ve başka yazarların büyük klasik eserlerini;
orjinal metne bağlı kalarak sahneleyecek yeterlilikte olmayan
bazı yönetmen,
bazı dramaturg
ve onlara ruhunu teslim etmiş bazı oyuncuların,
"çağdaşlaştırmak" kılıfıyla şebeğe çevirip, tanınmaz hale getirmelerinin
ve bunu bizim vergilerimizle yaşayan ödenekli tiyatrolarda,
kimseye hesap vermek sorumluluğu duyulmadan yapılmasının
hesabını soran manyak oyun!
türk tiyatro esnafının ve mafyalaşmış tiyatro camiasının kirli çamaşırlarını ortaya çıkaran,
bugüne dek izlediği oyunlardan, yönetmenlerle, oyuncularla, dramaturglarla girdiği çatışmalardan
ve büktel'in kendi yaşadığı tiyatro macerasından da (bkz: theope) faydalanarak yazdığı,
belgesel tadında, bir traji-komik/manifesto oyundur.
alınası, okunası, saklanası bir tiyatro oyunu kitabının da ismidir aynı zamanda.
tiyatro savcısı coşkun büktel'in türk tiyatrosundan insan manzaraları adlı belge-kitabının çıkış noktasıdır. -
bir “vur-kaç” oyunu, bir “militan tiyatro” örneği...
dünya prömiyeri;
yıldız üniversitesi oyuncuları ( yüo ) tarafından,
27 mart 1989'da, dünya tiyatro gününde akm oda tiyatrosu sahnesinde yapılan sıkı oyun. (daha sonra bu bölüm “çağdaş-laş-laş-şaştırmak” adıyla, “shakespeare’siz herifler”in birinci oyunu olarak yayınlanmıştır.)
ilk kadrosu şöyleydi:
yazan: coşkun büktel
yöneten: hamdi alkan
ışık: abdullah yeşim
korhan: ali tarlakazan
tülay: inci bacacı
shakespeare: hayrettin sağanak
afiş tasarım: ismail canbulat
................
“theope” adlı oyunuyla tanınan coşkun büktel, “shakespeare’siz herifler”i 1988 ve 1991’de yazdı. iki tane tek perdelik oyundan oluşan “shakespeare’siz herifler”de birinci oyun “çağdaş-laş-laş-şaştırmak” , ikinci oyun “samimiyet buhranı” adlarını taşımaktadır. birinci oyun, yani “çağdaş-laş-laş-şaştırmak”, daha önce evrensel kültür dergisinde de yayınlanmıştır. (sayı: 6. haziran 1992.)
1991’de coşkun büktel yönettiği; hamdi alkan, canan hoşgör ve gürkan gür oynadığı zaman; odtü tiyatro şenliği’nde, en zor beğenen bir üniversiteli kitle tarafından salonu tıka basa doldurarak seyredilen ve oyun boyunca ara alkışlarıyla kesilen; ve oyun biter bitmez tüm salonun aynı anda heyecanlı çığlıklarla ayağa fırlaması ve dakikalarca tempo tutarak ayakta alkışlamasıyla taltif edilen “shakespeare’siz herifler”; türk tiyatro esnafı tarafından afaroz edilmiş ve oyunun yazarı coşkun büktel, “sayılı ruhsal yapıya sahip psişik bir olgu” olarak nitelenmiştir.
gencay gürün zamanında, yukarıdaki nitelemenin sahibi ahmet levendoğlu’nun da bulunduğu repertar kurulunca reddedildiği halde; gencay gürün, ahmet levendoğlu ve diğerlerininn istifasından sonra oluşan yeni repertuar kurulunda, yani erol keskin zamanında, istanbul şehir tiyatroları repertuarına kabul ve dahil edilen “shakespeare’siz herifler”, yine de, bugün hâlâ programa alınmamakta; profesyonel bir sahnede profesyonel olanaklarla seyirci karşısına çıkarılmamaktadır. yetkililer seyircinin “shakespeare’siz herifler”i görmesini istemiyorlar. coşkun büktel’in yazdığı her satırı aforoz ettikleri gibi, “shakespeare’siz herifler”i de aforoz ediyorlar.
özdemir nutku başkanlığındaki dt repertuar kurulunun hiçbir gerekçe göstermeden reddettiği “shakespeare’siz herifler”; koltuğunu siyasi iktidarların lûtfuyla kazanmış iktidarsız yöneticilerin korku ve nefretini her repliğiyle hak eden şamar gibi çarpıcı bir oyundur. coşkun büktel’in (olağanüstü bir oyunculuk yeteneği ve emeği dışında hiçbir tiyatral yatırım gerektirmeyecek biçimde) kaleme aldığı “shakespeare’siz herifler”; sıfır bütçeyle sahnelenebilen ve her sahneye kolayca sığabilen bir “vur-kaç” oyunu, bir “militan tiyatro” örneğidir. “theope” yazarı büktel’in bu son derece yaratıcı ve şamar gibi çarpıcı oyun metni, tiyatro esnafı için olağanüstü acıtıcı ve yüz kızartıcı, tiyatro sanatçıları için olağanüstü gurur ve heyecan verici, tiyatro seyircisi için olağanüstü eğlenceli ve uyarıcı bir gösteri vadetmektedir.
türk tiyatro esnafının, coşkun büktel’in şahsında, yaratıcı yeteneğe yönelttiği afarozun nedenlerini kavrayabilmek için; büktel’in “türk tiyatrosundan insan manzaralari” adlı kitabındaki eleştiri yazılarını olduğu kadar, “shakespeare’siz herifler” adlı oyununu da okumak, keyifli bir mecburiyettir.
“shakespeare’siz herifler”, yıldız üniversitesi oyuncularından sonra, ankara üniversitesi aftit atölye sahnesi ve kadıköy belediyesi barış manço kültür merkezi tiyatrom gruplarınca da amatör olarak sahnelenmiştir.
"shakespearesiz herifler"
(dramatik yayınlar, istanbul 1998)
oyunla ilgili haber ve röportajları içeren 4 sayfalık gazete kesikleri dahil, 90 sayfa. boyut: 13 × 19. 50 cm.
temas@coskunbuktel.com
kaynak: http://www.coskunbuktel.com/ -
"bi yerlerde oynansa da seyretsek" diye beklediğimiz anarşist oyun... oyun! tiyatro esnafını oyun!! (bu replik benden, oyunda/kitapta yok tabiii ki...)
-
okunmaması; tiyatro hafızamız/kültürümüz için önemli bir eksiklik sayılacak "militan oyun".
özellikle "tiyatrosever ekşi sözlükçüler" okumalı diyorum, o derece bize yakın yani, ne diim bu kadar ifade edebiliyorum, çünkü ben iyi bir yazar değilim. -
-
tiyatrosuz heriflerdir!
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap