silphium

• antik çağlarda mısır ve minos halkları tarafından bilinen ve etkileri nedeniyle tanrıların hediyesi kutsal bitki olarak tanınan bitki türüdür. antik mısırlılar onu baharat olarak kullanırlardı. etli yemeklere tat katardı.
  
  tohumlarının içerdiği alkaloid maddeler sonucu erkeklerde libido artışı sağlayıp afrodizyak sonuçlar doğururdu. kısacası zamanının viagrasıydı. kadınlarda ise adet döngüsünü bozduğundan gebe kalmalarını engeller veya gebelerde düşüğe neden olurdu. insanoğlu bu bitkiyi ve gücünü keşfettikten sonra sadece 600 yıl dünyada varolabilmiştir zavallı. milattan sonraki yıllarda nesli tükenmiştir.
  
  tohumu kalp şeklindeydi. hatta günümüzde kalbin aşkı ifade eden sembolünü aslında köken olarak bu tohumun şekline borçluyuzdur. çünkü o tohum o dönemler erotizm demekti. kadınlar gebe kalma korkusu olmadan istedikleriyle ilişki yaşamaktaydılar. erkekler ise asla sertleşme sorunu yaşamıyorlardı.
  
  milattan önce 631 yılında thera adasından (günümüz santorini adası) gemiye binen yunanlılar afrika kıtasına, libya'ya varmışlardı. vardıkları yerde cyrene isimli şehri kurdular. bu ilk yunan yerleşkesiydi afrikadaki. cyrene şehrinin 2 önemli ticaret kaynağı vardı biri silphium diğeri öküz postuydu.
  
  silphium bir süre sonra o kadar değer kazandı ki cyrene'liler paralarına onun resmini basmaya başladılar. romalılar ise bir silphium tohumu bir denariusdan daha değerlidir demekteydi. yunan efsaneleri tanrı apollo'nun insanlığa bahşetmiş olduğu hediye yemişi olduğunu söylüyordu. m.ö. 500 lü yıllarda dünyanın en zengin şehri yapmıştı cyrene'yi bu tohum. ne zamanki hasat hasılatı düştü işte o zaman cyrene de gerilemeye başladı.
• eski çağların doğum kontrol bitkisi. hazin bir şekilde soyu tükenmiş antik çağların aşk sembolü. fosillerinden dna bilgilerine ulaşılıp günümüz teknolojisiyle laboratuarda üretilmesi mümkün olsa ne güzel olur.
• uludağsözlük'ten kalbe^* ve afrodit eşdeğeri tanrıçalara silphium katkısı..
  
  (bkz: afrodit/@ibisile)
  (bkz: gebelikten korunmak için alternatif yöntemler)
  (bkz: doğum kontrol teknikleri/@ibisile)
  (bkz: çakşır/@ibisile)
• bugün toros dağları ve çevresi yerlerde yetişen çakşır bitkisinin yakın bir akrabası olduğu düşünülmektedir, ki çakşırın var olan türleri hala aktarlarda afrodizyak olarak satılmaktadır. antik çağlarda çok daha değerli olan bu bitki plinius'un yazdıklarına göre o zamanlar sadece libya'nın akdeniz kıyısının bir bölümünde yetişirmiş, roma döneminde yok olan bitki son bilinen örneği imparator neron'a hediye olarak verilmiş.
  
  antik yunan'da yemek tariflerinde de sıkça kullanılan silphium'un tadını merak ediyorsanız o zamanlarda bile silphium yedeği olarak kullanılan ve hala var olan asafoetida (şeytantersi) bitkisini arayıp bulabilirsiniz. strabon silphium ve asafoetida'dan aynı bitki olarak bahseder, fakat başka kaynaklar asafoetida'yı silphium'un daha ucuz, dandik ve kötü kokan bir versiyonu olarak tanımlar.
  
  insan kalbinin gerçek şekli kalp sembolüne kesinlikle benzemediğinden dolayı bu sembolün silphium bitkisinin bu şekle sahip meyvelerinden geldiği düşünülmektedir.
• kalp sembolünün "aşk ve sevgiyi" temsil etmesine sebep olan bitki türü. antik akdeniz'de o kadar değerliydi ki tek çıktıkları yer olan yunan kolonosi kirene'de para birimine basılmıştı. her türlü tıbbi yardım için tüm bölgeye ihraç ediliyordu. zamanın önde gelen jinekoloğu efesli soranus kadınlara ayda bir silfiyum suyu tavsiye ederdi çünkü gebeliği önlemekle kalmıyor, öncesinde var olan canlıyı da öldürüyordu. yani bizim modern kalp şeklimiz eski ertesi gün hapından geliyor olabilir.
• eski toplumlarda haddinden fazla tüketildiği için nesli tükenen bitki. mitolojik öğelerde adına sık rastlandığı halde günümüz insanları kendisini görmediği gibi adını da bilmiyorlar. kesin olarak neslinin nasıl yok olduğu bilinmese de, biz, bu çağın insanları olarak büyük bir kaybın içindeyiz. onun gibi pek çok bitki ve türü bitirdiğimizden, dilimiz, damağımız ve diğer duygularımız biraz eksik kalıyor, doğayı anlama ve ona olan aşkımızı ilan etme çabamız var olmadan, yokluk içinde yitip gidiyor. bitkileri tüketirken dikkatli olalım, köklemeyin, tohumlarını saçabilsinler.
• zamanın önde gelen jinekoloğu efesli soranus'un, kadınlara hem gebeliği önleyici hem de öncesinde var olan canlıyı da yok ettiği için suyunu ayda bir içmelerini tavsiye ettiği bitki.
• hasan dağı eteklerinde tekrar bulunduğu düşünülen bitki
  kaynak