sovyetler birliği

• ikinci dünya savaşı'nın sonundan altmışlara kadar genç türkiye cumhuriyeti'nin başına bela olan topluluk.
  
  ikinci dünya savaşı'ndan güçlenerek çıkan sovyetler, türkiye'den toprak, boğazlarda yeni haklar talep etmeye başlar. normalde 1921'deki moskova ve kars antlaşmaları ile doğu sınırımız çizilmiştir. ama lenin'inden sonra (lenin, türk kurtuluş savaşını ve mustafa kemal'i, emperyalistlere karşı daima desteklemiş ve saygı duymuştur.) başa geçen stalin zamanında işler değişir. artık sovyetler'in genel görüşü:
  “ moskova ve kars antlaşmalar yapıldığı zamanlar sovyetler zor durumdaydı o yüzden türkler gerekenden fazla toprak aldı” ve “ ikinci dünya savaşı sırasında türkler boğazları koruyamadı.”dır.
  
  sovyetlerin türkiye karşıtı politikalardan örnekler:
  
  *ilk kez 1925'te imzalanan “türk-sovyet dostluk ve tarafsızlık antlaşması” daha sonraları 1929, 31 ve 35'te (10 yıllık olmak üzere) tekrarlanır. 1945'e gelindiğinde ise sovyetler türkiye'ye bir nota vererek, “şartlarda olağan üstü değişiklikler olduğu”nu iddia eder ve anlaşmayı uzatmaz. türkiye bu durumun nedenini öğrenmek isteyince , rus dışişleri bakanı molotov, türk dış işleri bakanı selim sarper'i görüşmek için kabul eder ve isteklerini sıralar (haziran 1945): doğu anadolu'da toprak (kars, ardahan), boğazlarda üs.
  
  *aynı yıl “sovyet-türk ilişikileri üzerine” isimli belge yayımlanır. belgede, boğazlarda istenen yeni haklar yanında, 26000 km karelik toprak talebinde bulunulur. bu arada sovyetler, gürcistan ve ermenistan başta olmak üzere, komşu ülkeleri kışkırtmaktadır. son belgede istenen topraklar da yine bu iki ülke adına istenmektedir. aralık ayına doğru iki gürcü prof. pravda ve izvestiya'da toprak taleplerini içeren makalelerini yayımlarlar.
  
  *türkiye karşıtı yoğun bir propagandaya girişilir: sovyet radyosu sürekli türkiye aleyhinde yayınlar yapar (bizde de trt akşamları bu yayınlara cevap yayınları yapar), avrupa'daki çeşitli komünist parti dernek ve oluşumlar (propaganda için) kullanılır.
  
  *eylül 1946'da türkiye'ye nota verilir. notada özellikle montrö boğazlar sözleşmesi'ne atıfta bulunulur. genel tez: türkiye'nin ikinci dünya savaşı'nda boğazları koruyamadığı, italyan, alman... savaş gemilerinin geçişisi engellemediğidir.
  
  *suriye, hatay konusunu birleşmiş milletler güvenlik konseyi'ne götürmesi konusunda desteklenir.
  
  *kıbrıs konusunda rumlar desteklenir.
  *türkiye'deki sol oluşumlar desteklenir.
  
  * kafkaslarda askeri yoğunluk arttırılır. özellikle bu durum, karşı cevap olarak askeri harcamaları arttırmak zorunda kalan türkiye'yi ekonomik olarak zora sokar.
  
  bu ve benzeri bazı saldırgan tutumlar türkiye'yi batı bloğuna iter. açıkcası batı da türkiye'yi destekler. (bkz: truman doktrini), (bkz: marshall yardımları), (bkz: uss missouri)