tabula peutingeriana
-
roma imparatorluğu ve çevresindeki yerleşimleri gösteren bir harita. augustus döneminde cursus publicus'u göstermek amacıyla agrippa tarafından yaptırılmış haritanın, 4. ya da 5. yüzyılda güncellenmiş halinin, 13. yüzyılda yapılmış bir kopyasıdır. şu anda avusturya ulusal kütüphanesi'nde saklanmaktadır. haritayı, almanya'da bulmuş olan conrad celtes adındaki bir şair/bilim adamı, öldüğünde konrad peutinger adındaki bir politikacıya vasiyet etmiştir, harita ismini de buradan almaktadır. haritanın en batıyı gösteren iberya, britanya ve kuzeybatı afrika kısmını kapsayan bölümü kayıptır. haritada, akdeniz ve çevresi, ortadoğu, iran ve hindistan altkıtası, sanki kuzey ve güneyden bastırılmış, doğu ve batıya genişlemiş şekilde, biraz garip ve orantısız bir biçimde belirtilmiştir. 500'den fazla şehir ve 3500 civarı yer ismi işlenmiştir. önemli şehirler, yanlarında fazladan sembollerle betimlenmiştir. örneğin constantinopolis'te, üstünde 1. constantinus'un heykelinin bulunduğu çemberlitaş da belirtilmiştir.
haritanın 7 mb'lık büyük hali;
https://upload.wikimedia.org/…bulapeutingeriana.jpg
hiçbir şeyin belli olmadığı küçük boyutlu hali;
http://i.hizliresim.com/y5lo60.jpg
çok yakından tek tek inceleyeyim diyenler için link;
http://www.euratlas.net/cartogra/peutinger/
gerçek harita üstünde nereler var bakayım diyenler için;
http://omnesviae.org/
hangi yerleşimler işlenmiş, şehirlerin listesini görmek istiyorum diyenler için;
http://www.tabula-peutingeriana.de/tp/tpx.html -
haritada gösterilen en büyük şehirler roma, istanbul ve antakya iken bu şehirleri aquileia, ravenna, selanik, izmit, iznik ve ankara takip eder.
düşünsenize aslı 4. yy'da çizilen esas haritada bu şehirler gösterildiyse kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
yalnız şehirlerden ankara'nın ismi (ancyra) haritada yazılmamıştır.
ankara'dan o dönemde roma yolları kullanarak çevresindeki beypazarı (lagania), çankırı (gangaris) ve amasya gibi şehirlere gitmek için katedilmesi gereken mesafeleri okumak mümkündür.
özellikle ankara ve çevresi için bkz:
#ankaraaraştırmaları -
haritanın gerçek dünya haritası üzerinde oturtulmuş halini gösterildiği siteye göre, türkiye toprakları üzerinde bulunan yerleşimler bunlar.
şehirler alfabetik sıraya göre dizilmiştir, ilk yazanlar yerleşimin harita üstündeki adı, ikinci yazan yerleşimin modern adı, üçüncü ise tarihte kullanılmış diğer adı, yanlarındaki yıldızlar da aynı şekilde diğer alternatif adlar.
adana
paduando - pozantı - padyandus*
mallo - kızıltahta - mallus*
mompsistea - yakapınar - misis
aregea - yumurtalık - aegeae*
anazarbo - dilekkaya - anavarza
comana capadocia - şar - comana
adıyaman
nastae - harmanlı- nastae
octacuscum - besni - octacuscum*
sugga - üçgöz - sugga*
heracome - kızılkaya - heracome*
tarsa - kuyulu - tharsa
pordonnium - adıyaman - pordonnium
carbanum - ?
samosata - samsat - samosata*
charmodara - ?
metita - gölyurt bucağı - metita
barsalium - ?
afyon
eucarpia - emirhisar/sandıklı - eukarpia
apamea ciboton - dinar - apamea cibotus***
synnada - şuhut - synnada
docymeo - iscehisar - dokimeion**
amurio - emirdağ - amorium*
ağrı
armanas - tahir - armanas
chadas - yığıntaş - chadas
isumbo - patnos - patansana*
colchion - ağrı - colchion
raugonia - taşteker - bagauna**
hariza - suluçam - chasira
aksaray
comitanasso - eskil - comitanassus
ubinnaca - sultanhanı - ubinnaca
coloniam arcilaida - aksaray - garsaura*
nitazo - pınarbaşı/ortaköy - nitazi
salaberina - karacaören - salaberina
amasya
cromen - esentepe - cromen
virasia - ?
amasia - amasya - amaseia
palalce - özbaraklı - palalce
ankara
dadastana - ?
iuliopoli - emremsultan - juliopolis
lagania - beypazarı - lagantine*
bagrum - yüzükbaşı - bagrum
mizago - ayaş - mnizos
ancyra - ankara - angora**
corueunte - oğulbey - gorbeus
aspona - sarıhüyük - aspona
antalya
patras - gelemiş/kalkan - patara*
antifillon - kaş - antiphellos**
phaselis - kemer - phaselis
atalia - antalya - attalia***
perge - aksu- perga
syllio - yanköy - sillyon
aspendo - serik - aspendos*
sidi - side/manavgat - side
selinunte - selinti/gazipaşa - selinous*
ardahan
yok
artvin
cissa - hopa - kissa
aydın
miletum - balat - miletus**
magnesia - tekin - magnesia ad maeandrum*
trallis - aydın - tralleis*
antiochie - azizabat - antiochia ad maeandrum
carura - ?
balıkesir
antandros - altınoluk - antandrus
adrimitio - edremit - adramyttium
argesis - balya - argiza*
gerame - savaştepe - germe
phemenio - çavuşköy - poimanenon
hadrianuteba - balıkesir - hadrianoutherai
cyzico - erdek - kyzikos*
bartın
mastrum - amasra - amastris*
batman
thalbasaris - akça - thalbasaris
bayburt
yok
bilecik
agrillo - bilecik - agrilion*
bingöl
yok
bitlis
cymiza - bitlis - cymiza**
dyzanas - tatvan - dauduana
bolu
dablis - boyacılar - dableis
claudiopolis - bolu - bithynion**
manoris - ören - mandris
bursa
mileopoli - karacabey - miletopolis
appollonia - gölyazı - apollonia ad rhyndacum*
lamasco* - mudanya - myrleia**
prusad olympum - bursa - prusa**
prusias - gemlik - kios**
eribulo - yeniköy - eribolum
nicea - iznik - nicaea*
çanakkale
sminthium - gülpınar - smintheion
alexandria troas - dalyan/ezine - antigoneia
ilio - tevfikiye - troya***
assos - behramkale - assos*
sestos - eceabat - sestos
dardano - kepez - dardanos
gargara - arıklı - gargara
callipoli - gelibolu - kallipolis
aprodisia - koruköy - aphrodisias
lamasco* - lapseki - lampsacus*
parium - kemer - parion
priapos - karabiga - priapus
çankırı
antoniopolis - çerkeş - antoniopolis
anadynata - yabani - anadynata
gangaris - çankırı - gangra
çorum
garsi - bekişler - carissa
denizli
tripoli - yenicekent - tripolis ad maeandrum**
laudicium pilycum - eskihisar - laodicea ad lycum**
hierapoli - pamukkale - hierapolis
eumenia - ışıklı - eumeneia*
diyarbakır
arsinia - ergani - arsinia
coissa - kalkan - coissa
ad tygrem - diyarbakır - amida*
nararra - yenidoğan - nabaris*
arcaiapis - üçtepe - charcha*
sammachi - öncülü - sammachi
adipte - bismil - adipte
sitae - sinanköy - sitae
triganocarten - silvan - tigranocerta***
colchana - düzalan - kolsa
düzce
yok
edirne
aenos - enez - ainos
colla - küçükdoğanca - colla
hadrianopoli - edirne - hadrianopolis****
zorlanis - keşan - zorlanae
hostizo - havsa - nike
elazığ
daseusa - kaşpınar - dascusa
elegarsina - muratcık - chorsabia*
colchis - gözebaşı - colchis
erzincan
vereuso - kemaliye - vereuso
zimara - iliç - zimara
saba - çit - sabus
draconis - refahiye -dracontes
salmalasso - büyükgelengeç - salmalasso
darucinte - ?
aegea - çadırkaya - elegeia
lucus basaro - tercan - lucus basaro
erzurum
sinara - aşkale - sinara
calcidava - ılıca - calcidava
autisparate - erzurum - theodosiopolis
tharsidarate - ovaköy - tharsidarate
datamissa - pasinler - gymnias**
adconfluentes - köprüköy - adconfluentes
barantea - horasan - barantea
andaga - dellalhanı - andaga
eskişehir
dorileo - eskişehir - dorylaion
nacolea - seyitgazi - nakoleia
mideo - karahüyük - midaion
pesinunte - ballıhisar - pessinus*
gaziantep
channunia - ? - chaonia
dolica - dülük - doliche
ad serta - kaşyolu - ariseria
ad zociandem - nizip - nisibyn
zeugma - belkıs - zeugma
giresun
carnasso - giresun - kerasous***
philocalia - görele - philokaleia
gümüşhane
hassis - ? - haza
bylae - zigana - bylae
satala - sadak - satala
solonenica - tekke - sedisca
frigdarium - ? frigdarium
patara - ? - patara
medocia - ? - medocina
domana - köse - domana
hakkari
yok
hatay
rosos - arsuz - rhosos
seleucia - samandağ - seleucia pieria
catabolo - ?
issos - yeşilköy - issus
alexandria catisson - iskenderun - alexandria ad issum*
pictanus - belen - platanoi
antiochia - antakya - antiochia ad orontem
epifania - erzin - epiphania
pagaris - bakras/ötençay - pagrae
gephyra - demirköprü - gephyra
meleagrum - kırıkhan - meleagrum
emma - yenişehir - imma
ığdır
coloceia - taşburun/karakoyunlu - zolozeta
paracata - bulakbaşı - paracata
ısparta
appollonia - uluborlu - sozopolis
antiochia pisidia - yalvaç - pisidia antiochia
istanbul
cenopurio - sinekli - caenophrurium
scyllam - podima - scylla
philias - karaburun - philia*
melantiana - yarımburgaz - melantias
constantinopolis - istanbul - konstantinopolis*******
chrisoppolis - üsküdar - chrysopolis**
calcedonia - kadıköy - chalcedon
artane - şile - artanes
izmir
teos - sığacık/seferihisar - teos
lebedo - ürkmez - lebedos
cyme - çakmaklı/aliağa - kyme
mirinna - aliağa - myrina*
ela - kazıkbağları - elaea
smyrna - izmir - smyrna
colofon - değirmendere/menderes - colophon**
pergamo - bergama - pergamon*
themnum - görece/menemen - temnos
metropolis - yeniköy/torbalı - metropolis
ephesum - selçuk - ephesus****
anogome - belevi - anagome
ypepa - günlüce/ödemiş - hypaipa*
kahramanmaraş
pagrum - ambarcık - pagrum
cilca novum - nurhak - cilca novum
karabük
potomia cepora - bayındır/eskipazar - potomia cepora
karaman
baratha - üçkuyu - barata
kars
yok
kastamonu
pompeiopolis - taşköprü - pompeiopolis
kayseri
cibistra - yeşilhisar - kyzistra
cambe - bayramhacı - kampai
mazaca cesarea - kayseri - caesarea**
arasaxa - akmescit - arasaxa
eudagina - avşarsöğütlü - euagina
kırıkkale
eccobriga - yenice - eccopriga
kırklareli
burtizo - babaeski - burtudizon
pudizo - düzorman - tarpodizo
bergule - lüleburgaz - arcadioupolis
drysiporo - karıştıran - drusipara*
utsurgas - çakıllı - utsurgas
kırşehir
aquas arauenas - kırşehir - aquae saravenas*
kilis
thurae -kilis - ciliza
regia - yavuzlu - regia
kocaeli
livissa - gebze - libyssa*
pronetios - karamürsel - prainetos
nicomedia - izmit - nikomedia***
templum herculis - kandıra - templum herculis
chelas - cebeci/kandıra - chelai
konya
philomelo - akşehir - philomelium*
tolosocorio - gökpınar - tolostochora
vetisso - sülüklü - vetestum
laudicia catacecaumeno - ladik - laodikeia katakekaumene*
taspa - kavak - taspa
yconio - konya - iconium**
egdava - çeşmelisebil - ekdaumaua
isaria - bozkır - isauria*
pegella - hodoğlu - pegella
pyrgos - abditolu - pyrgos
caballucome - eğribayat - caballucome
congusso - altınekin - congussus
petra - ipekler - perta
sabatra - yağlıbayat - sauatra
kütahya
cocleo - kütahya - cotyaeum
conni - çalköy - conium
malatya
lagalasso - gözene - leugaisa
sama - samanköy -samma castorum
melentenis - malatya - melitene
ad aras - kıyıcak - ad aras
manisa
tyatira - akhisar - thyateira
sardes - sart/salihli - sardis**
philadelfia - alaşehir - philadelphia
mersin
animurio - anamur - anemurium
arsinoe - bozyazı - arsinoe
celenderis - aydıncık - kelenderis
seleucia - silifke - seleucia ad calycadnum
corioce - kızkalesi - corycus*
soloe - mersin - soloi pompeipolis
pompeiopolis - mersin - soloi pompeipolis
tarso cilicie - tarsus - antiochia ad cydnum***`:tarsos`
mardin
sardebar - yeşilköy/mazıdağı - sardeoua
macharta - kızıltepe - macarta*
arcamo - kocalar - arxama
nisibi - nusaybin - nisibis
sarbane - yazyurdu - sisara
muğla
mindo - gümüşlük - myndos*
chidum - datça - knidos*
lorimna - bozukkale - loryma
cano - dalyan - kaunos`:caunus`
muş
yok
nevşehir
yok
niğde
caena - uluören - caena
tyana - kemerhisar - tuwanuwa
addavalis - aktaş - andabalis
aquis calidis - çiftehan - aquae calidae
ordu
camila - güzelyalı - ameletos
bartae - aybastı - bartae
polemonio - bolaman/fatsa - polemonion
sauronisena - gölköy - saurania
matuasco - mesudiye - matuasco
osmaniye
yok
rize
reila - rize - rhizaion*
athenis - pazar - athenai
sakarya
sagar fl. - sakarya nehri
samsun
zacoria - çayağzı/yakakent - zagora
helega - bafra - helega
nautagino - ondokuzmayıs - naustathmos
missos - samsun - amisus*
siirt
zanser - baykan - zanserio
sinop
sinope - sinop - sinope
orgibate - yenikent - orgibate
sivas
armaza - gemerek - armaxa
sevastia - sivas - sebasteia`:şamuha`
comassa - dışkapı/hafik - kamisa
speluncis - koyulhisar- speluncis
megalasso - aydınlar/koyulhisar - megalossos
mesorome - suşehri - mesorome
nicopoli - yeşilyayla/suşehri - nicopolis
arega - duruköy/divriği - arege
şanlıurfa
thiar - köseveli/suruç - daiara
batnis - suruç - batnae
edessa - şanlıurfa - ruha*
tharrana - harran - carrhae
barbare - sefalı - barbare
sahal - büyükotluca - sahal
şırnak
yok
tekirdağ
syrascelle - malkara - sirogellis
apris - kermeyan - apros
bitenas - inecik - bitenas
mocasura - karaevli - mocasura
heraclea - marmara ereğlisi - heraclea perinthus
perintus - marmara ereğlisi - heraclea perinthus
tokat
zela - zile - zela
comana pontica - gümenek - komana pontika
seramisa -gözova - seramisa
mirones - buzköy/niksar - mirones
gagonda - almus - gagonda
neocesaria - niksar - neocaesarea**
magabula - akarçay/almus - magabula
danae - yuvacık/reşadiye - danae
trabzon
gizenenica -hortokop/maçka - gizenenica
trapezunte - trabzon - trapezus***
opiunte - of - ophis
tunceli
yok
uşak
clanudda - çırpıcılar/ulubey - `clanudda
agmonia - ahat köyü/banaz - akmonia**
van
vastauna - gevaş - vastauna
molchia - yeşilsu/tuşba - molchia
flegoana - erciş - elegoana
dagnevana - karahan/muradiye - arest
yalova
pylae - yalova - pylai
yozgat
tavio - büyüknefes - tavium
foroba - saraykent - foroba
ptemari - özören - pleuramis
sermusa - kadışehri - sermusa
zonguldak
heraclea - ereğli - heraclea pontica
tium - filyos/çaycuma - tieion
kullanılan siteler;
http://omnesviae.org/
http://www.tabula-peutingeriana.de/tp/tpx.html
http://pleiades.stoa.org/ -
yapıldığı dönem için (m.s. 4.- 5. yüzyıl) bilinen dünyanın yol haritası.
harita, 34 cm'e 7 metre ölçülerinde, 11 parşömenin birleştirilmesiyle oluşturulmuş. toplamda 104.000 km'lik bir yol ağını göstermekte. harita üstünde 3500'ün üzerinde coğrafi isimlendirme yapılmış. 555 yerleşim ve konaklama yeri gösterilmiş. haritadaki şehirlerden yalnızca üçü; roma, istanbul ve antakya tahta oturan kadın (şehirlerin şans tanrıçası tykhe ) şeklinde tasvir edilmiş.
tahta oturan istanbul tykhe'si eliyle çemberlitaşı ve onun üstündeki şehrin kurucusu, ilk bizans imparatoru 1. constantinus'u işaret ediyor. antakya'yı temsilen çizilen tanrıçanın elinden çıkan sular nehir tanrısının ( orontes ) üstüne dökülüp, oradan da nehir/akarsu şeklinde defne/harbiye'ye ve oradaki tapınak şeklindeki yapıya kadar akıyor. roma tanrıçası biraz daha sade çizilmiş gibi. tanrıça kutsal tiber nehri üzerinde tahtında oturuyor (yanlış anlamadıysam) sağ elinde imparatorluk taç'ı var.
haritanın yüksel çözünürlüklü versiyonu için tıklayın.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap