tavaşi

• (tavaşi) herhangi bir erkek canlının erkeklik bezlerini çıkararak veya burarak erkeklik görevini yapamayacak duruma getirmek. arapça bir kelime olup, türkçe'de buna iğdiş etmek, burmak, enemek ve hadımlaştırmak denir.
  
  osmanlılar döneminde sarayda görev yapan harem ağası gibi hadım edilmiş çalışanların genel adı.
• (bkz: tavaşi hasan ağa)
• ilk ve ortaçağ dönemine kadar uzanan bir arap, türk, islam saray geleneği tavaşiler ya da bilinen adiyla hadım'lar. helen roma bizans saraylarinda da "archieunuchos", "eunuchos" geleneğinde de bir benzeri var ancak islam saraylarinda emevi dönemine kadar takip edilebiliyor. abbasi halifesi muktedir'in 11 bin siyah ve beyaz tavaşisi olduğunu aktariyor fuad köprülü. yanilmiyorsam tavaşi sayisi, bir zenginlik ve saray'daki kadin çokluğunu göstermesi bakimindan da önemli bir aristokratik prestij kaynağı. neyse, osmanli'da harem ağası ya da darüssade ağasi, babüs sitare'nin, yani perde kapisi'nin koruyucusu ünvaniyla masonik, heretik çağrısımlar da yapiyor.
  
  kavramin kökeni kolay, türkçeden arapçaya geçen "tapuğ" "tabuğşi" (tapucu) olarak tahmin ediliyor. hoş tavaşi'nin kökenine "tavacı" dyen edirneliler'de var ama artık o davaya recep usta bakiyor...