77 entry daha
  • kişisel anısı olan ve küçükken içimi burkan bir tekerlememiz (fethiye'den):
    mehmedi met met
    kaytanı kat kat
    öküzü benli. devesi çanlı..
    ...
    tuz torbasında tuz yok*
    mehmede kız yok*

    bu tekerleme mani de sayılabilir, ama ilginç şekilde dörtlü değil, uyak kurallarına da uymuyor, bir de aralık bırakmam boşuna değil 3 + 2 dize oluşu şundan: ilk üçü okunduktan sonra ufak bir es veriliyor, sonra son iki dize mehmed'in boynunu vurur gibi hızlı hızlı okunuyor, ritmi değişiyor.

    anlambilimsel olarak çalışmayana, işi olmayana kız yok. zengin olmasa da hiç olmazsa tuz torbasını taşıyabilsin, sorumluluk alsın; doldurabilsin, geçimlik sağlasın. ben sanırım önce koşullu önerme olduğunu kavramayıp, çıplak şekilde kız yok diye üzüldüm, sonraları büyüdükçe koşulun farkına vardım, beğenilmek için var gücümle çabalamaya başladım. böylece çevredekilerin hem özyapıları formatlanmada etkili oluyor, hem de anımsanabilir sözel, davranışsal tercihleri.

    -------
    bir tane de gözüne toz, kum kaçmış birinin gözünden o yabancı cisim uzaklaştırmaya çalışılırken söylenen bir tekerleme var:

    çöpsen çöpelen
    kumsan ezelen.

    bi gocarıcık varmış
    evinin önüne bi kel enik girmiş
    tet demiş, kel enik gitmiş.
    -----------

    komşu kızı çapaklı olur
    dura dura ipekli olur

    mustafa mıstık,
    arabaya kıstık,
    üç mum yaktık,
    seyrine baktık! (bkz: mustafa mıstık arabaya kıstık)

    mini bir yörük hasan tekerlemesi:
    "gır* gıdım**, gır gıdım
    önüne ot atarım, arkana sap* atarım."

    iğne biğne oyununun tekerlemesi şöyle:
    iğne biğne
    ucu diğne
    fil fili, arap eli
    hapban hupban
    yarın sıç da kurtul

    ufacık bir tekerleme kıvamı kalıp: hanicik seniki ihicik beniki.

    hoppacık oyununun tekerlemesi:
    yerde ne var yer boncuk
    gökte ne var gök boncuk
    dalda ne var elmacık
    annenin adı ne fatmacık (hatmacık)
    kaldır beni hoppacık

    benzeri fatmacık tekerlemesi pekmez ile ilgili de var. (bkz: pekmez/@ibisile)

    tokatlı birinden duyduğum sayışma* tekerlemesi:
    elim elim epenek
    elden çıktı kepenek
    kepeneğin yarısı
    yumurtanın sarısı
    birinden birini
    al-koy-nu-na-sok.

    (bkz: al inek alnını yaladı anam tumanın ağını yamaladı)
    ama çok hızlı söyle ki bişeye benzesin, beceri değil beceriksizlik zevkli olsun. bu bildiğim kadarıyla kars'lı bir tekerleme yani söz sektirmece.

    çok ünlü ve belki de türkiye'nin en uzun tekerlemesi ise dil kullanımı çok temiz olan zeki müren'in trt'de anlattığı kekeremekere tekerlemesi. onun kaydının linki zeki müren - kekeremekerebozalabozbaşlıklıpisporsuk..

    çukur çeylen ahalisine özgü bir tekerleme:
    gün battı
    aşıklar malı tokata kapattı
    kontaş yattı
    yattığı yerden tüfek attı
    (tüfek atmak osurmak anlamında söylenir.)

    iğne iplik makara tekerlemesi:
    iğne iplik makara
    annem çıktı yokara
    yukarının kapısı kitli
    inci'nin kafası bitli

    saymaca/sayışma:
    o mo kara do,
    şim şim şime do,
    fer-nan-do.
    bundan başka oyun yok!

    çay hakkında terekeme tekerlemesi:
    bir âdettir
    iki möhebbettir*
    üç gaydadır
    dört cana faydadır
    çay nedir, say nedir (bkz: çay/@ibisile)

    malatya pötürcek pilavı tekerlemesi:
    "pöt pöt pötürcek, pötürceğe ne gerek?
    iki kaşık yağ gerek,
    pöt pöt pötürcek, pötürceğe ne gerek?
    allah bi yağmur!"

    (bkz: anan da öyle diyordu/@ibisile)
    (bkz: makaron/@ibisile), makara
    (bkz: sayışma tekerlemeleri)
    (bkz: en klişe kafiyeler)
61 entry daha
hesabın var mı? giriş yap