• ayasofyada, kuzey yöndeki giriş kapısının soluna doğru bakıldığında görülen sütun; halk arasında terleyen veya ağlayan direk isimleriyle de bilinir, bu delikten sızan ıslaklığın her derde deva olacağı söylenir. efsaneye göre, hz. muhammed'in zamanında bir zelzele sonrası kısmen yıkılmış olan ayasofyayı tamir etmeye çalışanlar kubbeyi bir türlü tutturamamışlar. sonunda hızır dede'nin öğüdünü dinleyerek zemzem suyu ve mekke toprağını bu sütunun altında karıştırarak yaptıkları harçla kubbeyi yapmışlar. fatih sultan mehmet ise hem bu olayın, hem de sütunun sağladığı mucizelere bir saygı anısı olarak büyük kubbeye altın bir top kandili astırmış. kadir gecelerinde hızırın, tam bu top kandilin altında durarak namaz kılanlar arasına katıldığına inanılır.
    aynı zamanda derler ki, terleyen sütunda bulunan oyuk, hızırın, kiliseyi camiye çevirmek isteyince yapının yönünü kıbleye döndürmek için parmağını soktuğu yer imiş. zaten şifa verdiğine inanılan ıslaklık da bu delikten sızmaktadır.
  • hristiyanların "aziz gregorian sütunu" şeklinde adlandırdıkları sütun, ayasofya'nın göz bebeklerinden biri. önünde bazen kuyruklar oluşur, amaç sütunda bulunan deliğe baş parmağı sokup, eli saat yönünde çevirerek dilekte bulunmaktadır.
  • bazılarının terleyen sutun deyince aklına tek bişi gelir..

    - abi terleyen sutunu gördün mü?
    - hani? (sağa sola bakar hızla, sora gözü minili bir kıza ilişir) yalayacaksın o terleri lip lip!
    - pardon abi?
    - sora sıyırcan böle eteği... allaaaaaaa!!!
    - ??

    (bkz: erkek gözüyle kadın)
  • bacak.
  • ayasofya'yı son ziyaretimde önünde duran ve şaşırmış görünen mütedeyyin bir çift tarafından yanlış yerde durduğu iddia edilen sütun. kendilerine benim bildiğim en az 25 yıldır; başkalarının söylediğine göre de 1500 yıldır burada olduğun söyledim. fatih'in ilk cumayı kılmak istediğinde kıbleyi gözünde canlandıramadığını; üç denemede de bulamadığını bunun üzerine hızır aleyhisselam'ın gelip ayasofyayı buradan parmağıyla kıble doğrultusuna çevirdiğini anlattılar. minberi gösterip ondan sonra bir başkasının gelip tekrar kudüs'e çevirmiş olması gerektiğini söyledim ama ikna olmuş görünmüyordular.
  • ı. jüstinyen tarafından yaptırılmıştır. ayasofya'nın inşası sırasında bir meleğin, sütun içinden imparatora göründüğü ve inşaatı bir an evvel tamamlaması gerektiğini söylediği rivayet edilir.

    ana salonun sol arka köşesinde kalan sütun artık dilek taşı kabul ediliyor. insanlar işaret parmaklarını sütun üzerinde bulunan deliğe sokarak dilek tutarlarsa ve parmaklarında nem hissederlerse bu isteğin gerçekleşeceğine inanılıyor.

    golgotta dağı'nda isa peygamber çarmıha gerilirken meryem ana'nın gözünden düşen bir damlanın yerdeki mermeri deldiği ve bu mermerin kudüs'ten getirilerek ayasofya'ya yerleştirildiğine inanılır.

    başka bir efsaneye göre katedral camiye çevrildiği zaman kudüs ve mekke arasındaki küçük yön farkı sorunu hızır efendi parmağını deliğe sokup katedralin apsisinin yönünü değiştirerek çözülmüş
  • müslümanlar da derler ki ayasofya, muhammed peygamber zamanında bir zelzeleden yıkılmış; tamire kalkıştıklarında kubbeyi bir türlü tutturamamışlar. sonunda, hızır'ın öğüdünü dinleyerek, peygamber'in tükürüğü, zemzem suyu ve mekke toprağı ile karıştırılmış bir harç sayesinde kubbe yapılabiliyor. evliya çelebi'ye göre tapınağın terleyen direk diye adlanan sütununun altında karılmış bu harç. büyük kubbeden sarkan altından top kandili, bu mucizeye bir saygı anısı olarak fatih astırmış.

    terleyen direkte (yahut ağlayan direk) bulunan delik, hızır'ın kiliseyi camiye çevirmek isteyince, yapının yönünün kıbleye döndürmek çini parmağını soktuğu delik imiş. bu delikten sızan ıslaklığın türlü dertlere reva olacağı sanılır. hızır'ın kadir gecesi ayasofya'ya geldiğine, tam altın top kandilin altında namaz kılanlar arasına katıldığı inanılır.

    kaynak: boratav, 100 soruda türk fokloru, bilgesu 2015 baskısı, s. 85
hesabın var mı? giriş yap