• 1882-1942 yılları arasında yaşamış amerikalı işçi lideri. on dört yaşında çalışmaya başladı. 1900lerin başından itibaren çeşitli sendikalara katıldı. 1908de eugene victor debs’in başkanlık kampanyasını destekledi. 1910da kopenhag’da düzenlenen ikinci enternasyonale katıldı. iww üyesi oldu. san fransisco’da yayınlanan revolt adlı derginin kuruluşunda yer aldı. 1913te elektrik işçileriyle birlikte pacific gas and co grevi sırasında tutuklanıp patlayıcı bulundurmaktan birkaç kez yargılandı. 1916da san fransiscoda on kişinin ölümüne ve birçoğunun yaralanmasına yol açan bir bombanın patlamasından sorumlu tutularak yeniden tutuklandı. 1917de birinci derece cinayetten hüküm giydi ve idama mahkum edildi. bunun üzerine birçok gösteri düzenlendi ve başkan woodrow wilson’un araya girmesiyle idam cezası 1918de müebbet hapse döndürüldü. 1938'de california valisi tarafından affedildi. bundan dört yıl sonra da 60 yaşında öldü. toplam 25 yıl hapis yatan mooney, amerikan işçi hareketi için önemli bir simge haline dönüştü. serbest kalana dek davanın yeniden görülmesi için uluslararası kamuoyu oluştu. emma goldman, alexander berkman, george bernard shaw, john dewey, upton sinclair, sinclair lewis, sherwood anderson, theodore dreiser, carl sandburg davanın sonucuna karşı olan memnuniyetsizliklerini açıklayıp mooney’nin suçsuzluğunu savundular.

    mooney davasının uluslararası kamuoyunda bu kadar yanlı uyandırmasının bazı nedenleri var. öncelikle bolşevik devrimine rastlayan olay sürecinde mooney, amerikada suçlanıp tutuklanan bir işçi lideri olarak dikkat çekti. yurtdışında da temaslar kurduğu için tanınıyordu. bunun yanında, yargılamada birçok haksızlık olduğu savunuluyordu. jürinin taraflı oluşturulduğu, kanıtların yetersiz olduğu iddia edildi. ayrıca mooney’nin yakın arkadaşı warren billing’in suçlanmasının arkasında kendisine mooney aleyhine tanıklık etmesi için rüşvet teklif edildiği, reddedince de suç ortağı olarak ikinci dereceden cinayetle suçlanıp tutuklandığı söylendi. 1920de dönemin san fransisco valisi, charles fickert ve martin swanson adlı iki kişinin mooney olayını tezgahlamasına yardım ettiğini, ve mooney ile billings hakkında yalan ifade verdiğini gazetelere açıklayacağını söyleyen başka birini susturmak maksadıyla ona iş bulduğunu itiraf etti. görgü tanıkları da bombanın bir bavulla esmer tenli ve meksikalı görünümlü kişilerce alana getirildiğini ifade etmişlerdi. ancak ilgili kişiler bunu doğrulamaktan kaçındı. bir yıl sonra bu iddialar kanıtlansa da dava yeniden açılmadı. bunu izleyen yirmi yıl boyunca eyalet valisi olan cumhuriyetçiler mooney ve billing’in salıverilmesini engelledi. 1938'de california eyalet valisi olarak seçilen demokrat culbert olson, mooney ve billing’in serbest bırakılmasını sağladı. ancak mooney artık yaşlı ve hasta bir adamdı. hapisten çıkmasından ölene kadar geçen dört yıl boyunca birkaç ameliyat geçirdi, uzun zaman hastanede kaldı. kısa bir süre sonra da hayata gözlerini yumdu.
    allen ginsberg’in america adlı şiirinde de adı geçer (“america free tom mooney”).
hesabın var mı? giriş yap