timokrasi

• yunanca şeref anlamına gelen "time"den türemiş bir kelime ve platon'un muhakkak ki değerli, ama fikrimce çok baygın eseri devlet'te bahsettiği yönetim şekillerinden biridir. yöneticilerin güç, şan, şöhret, şeref elde etmek, askeri zafer kazanmak gibi fani arzularının mantıklarının önüne geçtiği hallerde ortaya çıkan yönetim biçimi şeklinde izah eder bunu platon. ona göre en şahane yönetim şekli aklın temel alındığı aristokrasi'dir; timokrasi olsun, oligarşi olsun, demokrasi olsun, tiranlık olsun, hepsi aristokrasinin bozulmuş, sağlıksız türevleridir. timokrasi yine diğerleri içinde ehven-i şerdir der platon, hatta eflatun. (nerde duymuştum, nerde okumuştum, bir ünlünün anısı mıydı hatırlayamıyorum, felsefe hocası çalışıp çalışmadığını anlamak için "platon eflatun'un nesi olur?" diye soruyordu öğrenciye, neşe doluyordu sınıf öğrenci kıvranırken. çok hazin bu hatırlayamamaklar, her gece yatakta mnemosyne'ye dualar ediyorum, hiç işe yaramıyor).
• onur-severlerin yönetimi
• platon un devletinde demokrasi ve oligarsi arasi yonetim tarzi olarak anlatilir.. en onemli ozelligi coskunluk unsurunun baskin olmasidir yani mucadelecilik ve seref duskunlugu..
  
  (bkz: timokratik genç)
• aristotelese göre bozulduğunda yani ayağa düştüğünde ya da devlet sokaktaki güruhlar tarafından yönetildiğinde demokrasiye dönüşen erdemli yönetim biçimi.
• varlıklı kimselerin yönetimde önemli mevkilere geldiği yönetim şekli.
• (bkz: türkiye anonim şirket gibi yönetilmelidir)
• parası ya da gücü olanın yönetimde olması gerektiği düşüncesinin hakim olduğu bir siyasi yönetim şeklidir.
• platon, ideal devletin bozulmasıyla devletin timokrasi adlı bir biçiminin ortaya çıkacağını belirtir. buna göre monark ya da aristokratların, bilgeliği ve doğruluğu önemsemek yerine, şan ve şöhrete önem vermesi ve başlıca erdemleri onur ve ün olan askerlerin iktidarı ele geçirmesiyle timokrasi kurulmuş olur.
  
  bu grup yalnızca kendini önemser; kendi dışındakileri yok sayar ve iktidarı şiddet üzerine kurar. zenginlik hırsını taşır. yani şiddet yoluyla iktidarı elinde tutan askerler, iktidarı kendi guruplarını zenginleştirmek için kullanırlar.
  
  timokrasinin askeri sınıfın erdemi olan onuru, zenginliğe tahvil etmesiyle, zenginlik biricik değer halini alır. böylece ancak belirli bir zenginlik düzeyine sahip olanlar siyasette etkin olabilir ki zenginlik ölçüsüyle iktidarı ele geçirenler, yalnızca zenginlerin dahil olabildiği, yoksulların tümüyle dışlandığı devlet biçimini oligarşiyi inşa etmiş olurlar.
• platon’un tarihte 4 kötü yönetim (timokrasi, oligarşi, demokrasi, tiranlık) olarak adlandırdığı sınıflandırmada, kötülerin iyisi olarak gördüğü yönetim şekli.
  
  platon’a göre en iyi yönetim şekli aristokrasi’dir (başta bir filozof-kral’ın olduğu). zamanla bu yönetimdeki üretici sınıf (platon’un ideal devletinde; üreticiler, koruyucular ve yöneticiler olmak üzere 3 sınıf vardır) fazla zenginleşir ve yeni haklar almak için isyan eder. yöneticiler bu başkaldırıyı bastırmak için kendi aralarında örgütlenir. fakat bu örgütlenmede ve karşı koymada;özel mülkiyetin, zenginliğin, gücün zevkine varan yönetici sınıfı aşrıya kaçmaya başlar. isyanı bastırır ve üreticileri köleleştirir. kendileri iktidara geçer. artık bu devlette; güzel konuşma, bilgi, akıl vb. erdemler değil; başta para olmak üzere beden gücü, zorbalık, savaş, şan, şöhret, cesaret, kahramanlık geçer akçedir.
  
  timokratik yönetime verilebilecek en güzel örmek, sparta devletidir.
  
  platon’un tarihi sıralamasında timokrasi’den sonra oligarşi gelir.
  
  (bkz: anakyklosis)
• kabaca zenginin yönetimi anlamına gelen ve yunancası timekratos olan yönetim biçimi. şan, şöhret ve parasal manada üstünlüktür temel kaygı. platon’un devletinde anlattığı yönetim biçimlerinden ve aristokrasinin yozlaşmış hallerinden biridir. günümüzde doğrudan zenginin yönetimine örnek vermek zor olsa da dolaylı olarak erki etkilemede elitler timokrasiyi yansıtır.