tom amca'nın kulübesi

• (bkz: tom sawyer)
  
  bizim nehirler dar ve sığ olduğundan vapurla falan seyahat edilemez ayrıca kis ve yaz aylarinda su farkı oldukca fazladır. bunlara (bkz: rejimsiz akarsu) denir.
• (bkz: tom bombadil)
• zamanla kapitalizmin de yayılmasıyla bugun bildiğimiz pizza hut ismini almış, dünyaya yayılmıştır. siyah miyah yalan.
• (bkz: tamam canım kulübesi)
  ^*
• maryland'de ait oldugu 3 odali evle beraber satisa cikartilan kulubedir. washington post gazetesinin haberine gore, su ana kadar ozel mulk statusunde bulunan evin 990 bin dolara satılması bekleniyor. evin son sahibi hildegarde mallet-prevost geçen eylül ayında olunce ailesi evi ve romana ilham kaynagi olan josiah henson adli kolenin yasadigi kulubenin satilmasina karar verdi.
  1789'da maryland'de doğan josiah henson, abd'de 41 yıl boyunca
  köle olarak çalıştiktan sonra, 1830'da ailesiyle kanada'ya yerleşerek
  otobiyografisini yazmıştı.
• (bkz: uncle tom's cabin)
• (bkz: thom yorke)
• ne alakaysa berlin u3 metro duraklarindan biri "onkel toms huette"dir.
• yıllardır kitaplığımda duruyordu ancak fırsat bulabildim, ee bu gecikmeye bir iade-i itibar yazısı yazmak lazımdı.
  yazarının dönemin avantajlarından gayet yararlanabilecek bir konumda olmasına bakılacak olursa, hem beyaz hem amerikalı olmasına rağmen bu biçim bir isyan romanı yazdığı için sarılıp öpülecek bir yüreğe sahip olduğunu düşünüyorum. son zamanlarda öğretici kitaplar okumazsam okumuyormuşum hissinden ileri gelen ağıııır ağııır yazıların içinde derin bir nefes aldırdı. gelgelelim george ve eliza'nın kaçışı ne olacak, bu kitap ne türden bir mutlu sonla bitecek, ulan tom amca ziksene şu tüccarın belasını çığırışlarımla okumaya devam. şimdilik tüm dünya çapında bu kadar saygın bir yerde olmayı kesinlikle hak etmiş bir kitap demekle yetineceğim. bitirince de belki bir edit yazarım şuracığa.
• abd'li yazar harriet beecher stowe'un kaleme aldığı kölelik karşıtı roman. 1852'de yayımlanan kitap, will kaufman'a göre, iç savaş'ın temellerinin atılmasına katkı yapmıştı.
  hartford female seminary'de öğretmenlik yapan ve aktif bir kölelik karşıtı olan, connecticut doğumlu stowe, hayatı zorluklarla geçen siyah köle tom amca karakterini yarattı; diğer karakterlerin hikâyelerini de onun etrafında şekillendirdi. bu duygusal roman, bir yandan kölelik gerçeğini tasvir ederken, bir yandan da hristiyan sevgi anlayışının, insanları köleleştirmek gibi onur kırıcı bir düzeni yenebileceğini belirtiyordu.
  tom amca'nın kulübesi 19. yüzyılın en çok satan romanı ve incil'den sonra en çok satan kitabıydı. kitap, 1850'lerde kölelik karşıtı hareketi besleyen unsurlardan biri olarak kabul edildi. yayımlandığı ilk yılda, abd'de 300.000, büyük britanya'da ise bir milyon adet satıldı. basımından üç yıl sonra, 1855'te, dönemin en popüler romanı olarak anıldı. kitaba atfedilen önem çok büyüktü. öyle ki, bir anlatıya göre iç savaş'ın başlangıcında stowe ile bir araya gelen abraham lincoln, "bu büyük savaşı başlatan, işte bu küçük hanımdır" demişti. ancak 1896'ya kadar basılı kaynaklarda yer almayan bu söz uydurmadır. lincoln'ün takdirinin bir anekdot olarak, edebiyat çalışmaları ve stowe incelemelerinde bu kadar uzun süre yer bulmasının, çoğu entelektüeldeki, edebiyata bir sosyal değişim aracı rolü biçme isteğiyle açıklanabileceği tezi ortaya atılmıştır.
  kitap ve tiyatro uyarlamaları, birçok siyah stereotipin popülerleşmesine katkı yaptı. bunlar arasında sevecen, koyu tenli anne, "pickaninny" stereotipi siyah çocuk ve işine bağlı, zor şartlarda yaşayan, beyaz efendilerine sadık "tom amca" vardı. son yıllarda tom amca'nın kulübesi ile kurulan olumsuz bağlantılar, kitabın "hayati bir kölelik karşıtı araç" olarak gösterdiği tarihi etkiyi gölgeledi.
  hartford female seminary'de öğretmenlik yapan ve aktif bir kölelik karşıtı olan, connecticut doğumlu stowe, romanı, 1850'de yasalaştırılan kaçak köle yasası'na tepki olarak yazdı. kitabın büyük bölümü, kocası calvin ellis stowe'un eğitimini sürdürdüğü bowdoin college'ın da bulunduğu brunswick'de yazıldı.
  stowe, tom amca'nın kulübesi'ni yazarken, kısmen, 1849 tarihli kölelik öyküsü the life of josiah henson, formerly a slave, now an ınhabitant of canada, as narrated by himself'ten etkilenmiştir. henson, maryland'de bulunan ısaac riley'e ait 15 km2'lik tütün ekili alanda çalışarak yaşayan, bir siyahi köleydi. kölelikten 1830'da yukarı kanada'ya kaçarak kurtulan henson, burada kaçak kölelerin yerleşmesi ve kendi hayatlarını kurmasına yardımcı oldu; bu sırada anılarını kaleme aldı. stowe, 1853'te, tom amca'nın kulübesi için henson'un yazdıklarından etkilendiğini doğrulamıştı. stowe'un kitabı çok satanlar arasına girince, henson da yazdıklarını the memoirs of uncle tom (tom amca'nın anıları) adıyla tekrar yayımladı ve abd ile avrupa'da yoğun bir konferans programı gerçekleştirdi.
  henson'un 1940'lardan beri müze olarak kullanılan dresden yakınlarındaki evi, stowe'un kitabından hareketle tom amca'nın kulubesi tarihi alanı olarak adlandırıldı. henson'un kölelik döneminde yaşadığı kulübe yıkılmıştı ancak montgomery county yönetimi 2006 yılında, riley'in çiftliğindeki bir kulübeyi, henson'a ait olduğu sanısıyla satın aldı. halen national park service'e ait olan alanda müze ve bilgi merkezi yapımı planlanmaktadır.
  stowe kitabını yazarken esinlendiği ve kaynak olarak kullandığı bazı eserleri a key to uncle tom's cabin'de (1853) belirtmişti. kurgusal olmayan bu metin, stowe'un kölelik hakkındaki fikirlerini doğrulamaya çalışıyordu. ancak yapılan araştırmalar, stowe'un gösterdiği kaynakların birçoğunu, kendi kitabı basılmadan önce okumadığını göstermişti.
  
  tom amca'nın kulübesi ilk olarak, kölelik karşıtı the national era'da, 5 haziran 1851 tarihli sayıdan başlamak üzere 40 haftalık bir dizi olarak tefrika edildi. hikâye büyük ilgi görünce, yayımcı john p. jewett, stowe'a bu diziyi kitaba dönüştürme teklifi götürdü. insanların tom amca'nın kulübesi'ni kitap olarak okumak isteyeceğinden şüphe eden stowe, bir süre sonra öneriyi kabul etti.
  kitabın büyük ilgi göreceğine inanan jewett, dönemin koşullarında sıra dışı bir kararla, ilk baskı için resimli altı tam sayfa hazırlattırdı; çizimler hammatt billings tarafından yapıldı. 20 mart 1852'de çıkan kitap kısa sürede tükendi. daha sonra birçok farklı versiyon basıldı. bunlar arasında billings'in 117 çizimiyle 1853'te çıkan delüks versiyon da vardı.
  kitap çıktığı ilk yılda 300.000 sattı.
  bütün büyük dillere çevirisi yapılan tom amca'nın kulübesi, abd'de incil'den sonra en çok satan kitap oldu. ilk baskıların birkaçında, kölelik karşıtı görüşleriyle bilinen, londra'da bir cemaat kilisesinin papazı olan james sherman'ın kaleme aldığı önsöz yer almıştı. kitap britanya'da da benzer satış başarısına ulaştı; mayıs 1852'de çıkan ilk londra baskısı 200.000 sattı. birkaç yıl içinde britanya'da 1,5 milyon adet kitaba ulaşıldı ancak bunların büyük kısmı korsandı.