triffin paradoksu

• bretton woods sistemi'nin defosu. abd'nin sahip olduğu cari açığı kapatmaya çalışırken, piyasadan usd toplaması nedeniyle likidite sıkışıklığı ve deflasyonist etkiler var olacaktır. eğer abd bu cari açığı kapatamazsa bu sefer de güven problemi oluşacak, böylece dolarizasyondan vazgeçilecek ve global olarak büyük ekonomik sorunlar ortaya çıkacaktır. iktisatçı robert triffin ilk kez bu konuya değindiği için, paradoksa ismi verilmiştir.
• bretton woods sistemi’nin temel probleminin açıklanmasında yararlı bir ikilem.
  
  triffin ikilemi olarak da adlandırılır. orjinal ifade: triffin dilemma'dır. adını, tespiti yapan belçikalı iktisatçı r. triffin'den almıştır.
  
  triffin’e göre abd’nin ödemeler dengesi açıklarını kapatmaya çalışması, dünyada likidite sıkışıklığına ve dünya ekonomisinde deflasyonist baskılara yol açmaktadır. şayet abd bu açığı kapatamazsa, sistemin öngörmüş olduğu doların altına çevrilebilmesi taahhüdünü yerine getiremez ve bir güven krizi ortaya çıkar.
  
  http://sbe.dpu.edu.tr/dergi/29/12.pdf
• belçikalı iktisatçı robert triffin, 1960 yılında bretton woods sisteminin sonunda gelip bir açmaza dayanacağını ileri sürdü. o yıllarda abd dolarının karşılığında altın vardı. bretton woods sistemi, basılan her 35 dolar karşılığında abd hazine kasalarına 1 ons altın konulmasını öngörüyordu. doların, altın karşılığı basılmaya devam etmesi, altın karşılığı basılmayan diğer paralar karşısında tercih edilme üstünlüğü sağlıyor ve dolar rezerv para konumuna giriyordu. rezerv para konumunda olduğu için dolara, abd içinden olduğu kadar dış dünyadan da talep vardı. triffin’e göre cari açık veren abd, bu açığı kapatmak için dolar basıp dünyaya dağıtmaya devam ettikçe insanlar, abd hazine kasalarındaki altının bu kadar doların karşılığını vermeye yetmeyeceğini düşünecek ve dolara güven azalacaktı. cari açığı kapatmak üzere dolar basmakla dolara güven sağlamak arasında oluşan çelişki triffin çelişkisi (paradoksu) adıyla anılır oldu.
  
  http://www.mahfiegilmez.com/…ki-baz-celiskiler.html
  
  (bkz: triffin çelişkisi)
• (bkz: düşünce deneyi/#92649934)
• nixon dönemi yapılan şokla doların altına olan çevrilebilirliği son bulmuş ve bu açığa çare bulunmaya çalışılmıştır. burada temel sorun ulusal politikalarla uluslararası ihtiyaçların çatışmasıdır ki rezerv para birimi olmanın getirdiği yük budur.
• triffin’e göre bu ikilemi aşmanın tek yolu, rezerv para sorumluluğunu iç ekonomik hedefleri gerçekleştirme ve küresel istikrarı sağlama arasında bocalayan abd’den alıp bir dünya merkez bankasına devretmekti. plana göre keynes’in bancor’u ya da imf’nin sdr’si gibi bir uluslararası rezerv para birimi aracılığıyla küresel likidite yönetilecekti fakat bu proje tam manasıyla uygulamaya konmadı. sonuç olarak triffin kehanetinde haklı çıktı ve sistem 60’lı yıllarda çeşitli önlemlerle ayakta tutulsa da artan altın talebi ve ingiliz sterlininin değer kaybı sonucu sürdürülemez bir hale geldi ve 1971 yılında nixon artık abd doları karşılığında altın vermeyeceklerini ilan etti.