2 entry daha
  • ulu han ata bitiği'ne göre ay ata, ilk türk hükümdarlığını kuran hanedanın soyunun dayandığı ilk insandır. (dikkatinizi çekerim tanrı değil insan, türklerde ay ve güneş tanrı olarak çok fazla görülmez)

    bu destan* mısırlı tarihçi devadari'nin eserinde yer alır.
    dawadari, bu destanın daha eski bir türk yapıtının çevirisi olduğunu, 10. yüzyıla dayanan bir arap el yazmasında okuduğunu belirtir.
    destanda yaratılış üzerine incil'in anlatımlarına ve islami geleneğe işaret eden izlere rastlanır: atam (ilk insana verilen ad olan ay-atam) âdem'in halk etimolojisi olabilir; genesis'te olduğu gibi, türkçe anlatımda da balçık ilk insanın hammaddesidir; ilk kadın ay-wa tamamen islami gelenekteki havva'yı (eva,eje) çağrıştırır. aynı türk destanına göre, kadın da balçıktan "yaratılmıştır".

    bu destanın bir diğer özelliğine göre, karatay dağlarındaki bir mağara ilk erkek ve ilk kadına anne kucağı olarak hizmet vermiştir.

    efsane şöyle: "çin sınırındaki kara dağ mağarası bir zamanlar yağmur sularının taşmasıyla insan vücudunu andıran bir çukuru doldurur. güneş ısısı etkisiyle 9 ay sonra çukurdaki çamur canlanır. böylece 40 yıl yalnız başına yaşayan ilk erkek ay atam yaratılır; daha sonra diğer bir su baskını, çukuru yine çamurla doldurur ve ilk kadın da aynı biçimde yaratılır. kadının yaratılışı eksik kalır çünkü güneş ısısı birinci seferde olduğu kadar güçlü değildir. ay atam ve ay wa'nın beraberliklerinden 40 çocuk dünyaya gelir. ay atam 120 yaşında, ondan 40 yıl sonra da ay wa ölür. en yaşlı oğulları onların cesetlerini anne çukuruna gömerek tekrar canlandırmaya çalışır.
    bu ilk ebeveyn öncesi çukur daha sonraki zamanlarda ilk hükümdarları ay ata'nın soyundan gelen türklerin kült yeri olmuştur."

    bahaeddin ögel hoca aynı efsaneyi memlükler zamanında anlatılan bir yaratılış efsanesi olarak benzer şekilde anlatır. (ufak tefek farklılılar var da o kadar detaya giremeyeceğim şimdi) efsaneye göre ilk insana bir ana rahmi görevi yapan bu kutsal mağara, ata mağarası olarak kabul edilir ve yine her yıl törenler yapılır. (ıssık göl civarı olabilir)
4 entry daha
hesabın var mı? giriş yap