umarsız penelope ^*

• cagdas yunan siirinin onemli isimlerinden yannis ritsos'un 2002 yilinda cevat capan cevirisiyle is bankasi kultur yayinlari tarafindan yayimlanmis siir kitabi.
• ilk baskısı, tee 1974'de e yayınları marifetiyle çıkmış olan bir güzel penelope; sanki 'görülmemiş bir çiçek açma'..
  yine cevat çapan türkçesi, ritsos lambası..
• onu tanımamış değildi ocaktaki ateşin belirsiz
  aydınlığında;
  adamın dilenci gibi paçavralar giymesi kendini gizlemek
  için değildi
  hayır. onun özellikleriydi bunlar:
  dizkapağındaki yara izi, kuvveti, kurnaz bakışı.
  kadın korku içinde, duvara yaslanarak bir özür aradı,
  zaman kazanmalıydı hemen konuşup kendini ele
  vermemek için.
  bu adam için mi harcamıştı yirmi yılını bekleyip düşler
  kurarak?
  
  ak sakallı kana bulanmış bu yoksul yabancı için mi?
  ne diyeceğini bilemeden bir iskemleye çöktü.
  kendi ölü isteklerine bakıyormuş gibi
  dikkatle baktı yerde öldürülmüş yatan taliplerine
  ve "hoşgeldin!" dedi.
  sanki çok uzaktan geliyordu sesi, sanki bir başkasınındı bu
  ses.
  köşedeki gergefinin tavana vuran gölgesi bir kafes gibiydi,
  yeşil yapraklar arasına parlak kırmızı ibrişimle işlediği
  kuşlar
  külrengi ve kapkara kesildi birden bu dönüş gecesinde
  son direncinin basık göğünde alçaktan uçan.
  
  çev: cevat çapan
• aynı şiiri türkçeye özdemir ince "penelope'nin umutsuzluğu" olarak çevirmiştir.
  yannis ritsos bu şiiri 1968 yılında yazmıştır.
• şiirleri, çevrildiği her dilde geniş bir okur kitlesi bulan çağdaş yunan şiirinin önemli ustası yannis ritsos için pablo neruda, "benimle karşılaştırılmayı kabul edebileceğim tek ozan" derken, louis aragon da onu döneminin en büyüklerinden biri olarak görmüştür. cevat çapan'ın bu usta ozandan derleyip çevirdiği şiirlerden oluşan "umarsız penelope" (broy, 1986) ayrıca, yine çapan'ın ritsos üstüne bir incelemesi, ozanın sanatına ilişkin kimi yazılarla yaşamından kesitlerin sunulduğu bir fotografi albümü de bulunuyor.
  
  şiirlerinde yunan toprağının özelliklerini çok yalın, çok çarpıcı bir anlatımla yansıtan, demokrasi ile özgürlüğü savunduğu için yıllarını hapishanelerde, sürgünde geçiren yannis ritsos nazım hikmet için yazdığı "bir ad müzik ve evrene dönüşünce" şiirini şöyle bitirir (134. sf):
  
  nâzım
  sen bizi öyle çok sevdin
  biz seni öyle çok sevdik ki
  küçük adınla çağırır herkes seni
  herkes sen der sana
  fransa da rusya da yunanistan da
  aragon da nâzım
  neruda da nâzım
  ben de nâzım
  özgürlük ki adlarından biridir senin
  o senin en güzel adın
  
  merhaba nâzım
• ritsos'un inanımaz etkileyici şiiri.. ve belki de odysseia'nın en gerçekçi yorumlarından biri. gerçekten de iki eseri okuduğunda okuyucunun aklına en çok şu soru takılıyor: " odysseus'u beklemek penelopenin kendi tercihi miydi?"