uykulu kuytu söylencesi

• ithaki yayınları'nın karanlık kitaplık serisinden çıkan washington irving imzalı öykü kitabı. başsız süvari ve rip van winkle hikâyeleri de bu kitaptadır.
  
  --- spoiler ---
  
  yazar, hikâyeci, tarihçi, diplomat, telif hakları savunucusu, avrupa'dan övgü toplamayı başarabilmiş ilk abd'li yazarlardan biri... tüm yaşamı yüz bin liralık dolma kalemle yazılmış gibi duran washington irving gibi bir adam bu garip hikâyeleri nasıl yazmış, helal olsun. bir tarafta bürokrasi, ciddiyet, kurumsallık kokan bir hayat; öte tarafta başsız süvariler, kullara tefecilik yaptıran şeytanlar. gecesi gündüzüne denk olmayan bir insanmış belli ki irving.
  
  en meşhur hikâyeleri başsız süvari ve rip van winkle olsa da gibbet adası'ndan gelen konuklar da biraz tedirgin eder insanı. ölüye hallenen alman öğrenci de pek güzeldir. hülasa, bay irving'in hikâyeleri, barındırdığı siyasi atmosferi soluyamayanlar için de en az soluyabilenler kadar güzeldir.
  
  --- spoiler ---
• çeviri kitaplarla ilgili ben de çok hayal kırıklığı yaşadım ve en son bana hediye bir kitap geldi. kitabı okumayacağım zira kitap isminin çevirisi beni şaşırttı. evet isminin... şöyle kitap zaten meşhur bir efsanenin çevirisi. uykulu kuytu söylencesi. bu öykü, efsane, söylenti her ne ise zaten çok yaygın herkes bilir. çeviride bana sorun görünen şu kısım. sleepy hollow bir yer adı. diyelim ki okuyucu yabancı kelimelerden ötürü kitaba sıcak bakmaz diyerek yer adını çevirdiler, öyleyse neden uykulu gibi bir tabir kullandılar. uykulu türkçe'ye çevrildiği zaman uykulu, miskin gibi anlamlar taşır fakat hikayede bahsedilen sleepy bir yer için kullanılan bir sıfat. ingilizceden türkçeye karşılığı da miskin, uykulu yer değil. bizde böyle bir ifade yok ki. tenha, kuş uçmaz kervan geçmez, kıyıda köşede bir yer. hollow ise bayağı da coğrafi bir gönderme, çukur bir araziden bahsediliyor. ama tabii buraya kuytu demek daha makul olabilir. acaba tenha kuytu diye bir çeviri, kuytu kelimesi ve tenha kelimesinin anlamdaş olmasından dolayı mı kabu edilmedi? ama bu sorun zaten sleepy kelimesini uykulu diye çevirmekten kaynaklanmadı mı? çok da uzatmadan hevesim kaçtı diyeyim ama tabii ki kitap ismi bu üzerinde uzun uzun düşünülmüş ve konuşulmuşdur ve ben belki çok yanlış yorumluyorum bilemeyiz. fakat düşüncem bu kitabın adı ya sleepy hollow efsanesi ya da tenha çukur efsanesi gibi bir şey oluyor.
  
  bu arada zaten olay bayağı da efsanedir, söylence değil. her neyse.
• çevirisi ne yazık ki anlaşılır ve akıcı değil. okumaya çalıştım ancak yarıda bırakmak zorunda kaldım.