• max nattlau tarafından "liberter duyguları ve sanatsal güzelliği ile anarşinin incisi" ilan edilen kişi.
  • anarşizmin ve feminizmin tarihindeki rolü çok ihmal edilmiş, önemli bir düşünür ve retordur. kısa yaşamında amerika'yı kuzeyden güneye, doğudan batıya karış karış gezmiş, yorgunluk, hastalık, mutsuzluk tanımadan düşüncelerini ve mücadelesini anlatmıştır. uzlaşmacılıktan uzak bir yaşam sürdürmüştür. çok güzeldir. konferanslarında yaptığı heyecanlı ve muhteşem konuşmalarla yaşadığı dönemde emma goldman'ı bile gölgede bırakmış bir kişiliktir. 1866'da leslie, michigan'da doğmuş ve 6 haziran 1912'de chicago'da güzel gözlerini hayata kapamıştır.
  • haymarket olayını protesto eden eylemcilerin idam edilmelerinden sonra anarşist olmuştur. o zamana kadar amerikan yasalarındaki adalet esasına inanıyormuş, bu olaydan sonraysa asla böyle bir şey olduğunu kabul etmemiş.
  • sel yayıncılık tarafından 1999 yılında, "amerikalı anarşist voltairine de cleyre'nin yaşamı" başlıklı bir biyografisi yayımlanmış olduğu halde, türkiye'de feministler tarafından bile çok az tanınan feminist-aktivist.
  • emma goldman'ın amerika'nın en önemli anarşist kadınlarından biri olarak tanımladığı ilk anarşist feminist kadınlardan biridir. anarşist basın için düzenli olarak, ilk defa emma goldman'a ait mother earth yayımları tarafından bir broşür olarak dağıtılan ünlü "doğrudan eylem" adlı makalesinin de içinde bulunduğu yazılar yazdı. birkaç ay sonra da "kısmen ruh hastası" bir katilin açtığı ateşin uzun süren etkileri yüzünden kırkbeş yaşında öldü. anarşist ilkelerine bağlı olarak dava açmayı reddedip kendisini öldürmeye çalışan katil için af talebinde bulundu.

    doğrudan eylemle alakalı olarak şöyle buyurmuş;

    "iddia etmeye hakkı olduğunu düşünmüş, kendisi ya da düşüncelerini paylaşanlarla bir araya gelerek cesurca gidip onu iddia etmiş olan her insan doğrudan eylemcidir. grevler ve boykotlar gibi tüm iş birliği deneyimleri esas olarak doğrudan eylemdir."

    emma goldman'la aralarınaki fark için şöyle demiş;

    emma goldman bir komünist, ben bir bireyciyim. onun isteği mülkiyet hakkını yoketmek, ben ise onu savunuyorum. ben mücadelemi ayrıcalık ve otoriteye karşı yürütüyorum, ki bu sayede mülkiyet hakkı, bireye uygun olan asıl hak, yok edilebilir. goldman’a göre kooperatifler rekabetin yerini tamamen alabilir; ben ise rekabetin şu ya da bu şekilde herzaman olacağını iddia ediyorum, ve bunun böyle olması son derece istenen bir şeydir."

    türkiye'de yaşamı dışında adam gibi kitabı çevrilmediği sürece tanınması zor görülüyor. (ayrıca hakikaten güzeldir.)

    tüm denemelerine şuradan ulaşabilirsiniz; http://www.voltairine.org/essays.php
  • written in red adlı şiiri şöyledir;

    bear it aloft, o roaring flame!
    skyward aloft, where all may see.
    slaves of the world! our cause is the same;
    one is the immemorial shame;
    one is the struggle, and in one name--
    manhood--we battle to set men free.
  • emma goldman kendisiyle ilgili "şiirsel isyancı, özgürlük aşığı sanatçı, amerka'nın en büyük anarşist kadınıdır" demiş. amerikadan böyle incelikli bir kadın nasıl çıkabilmiş bilmiyorum ama benim için bu kadın çok güzel bir şairdir aynı zamanda. sel yayıncılıktan çıkan biyografisi elimde şuan sahiden güzel bir kadın ve 6 yaşında yazdığı şiirle beni büyüledi. ayrıca max nettlau'ya katılmamak elde değil.
  • amerikan anarko-feminizmi için önemli bir tarihi figürdür. ismi voltaire'den esinlenerek verilmiştir.

    voltairine de cleyre

    cleyre'in kayda değer bazı eserleri, l'action directe ve anarchism and american traditions'tır.

    aktivist, l'action directe'te din karşıtlığını tolstoy eleştirisi üzerinden belli eder. anarşizmin ve dini inancın birbiri ile bir arada bulunamayacağını, leo tolstoy'un tanrıya ve bir babanın eşit evlatları olduğu inancında olanları kimsenin tahakküm altına alamayacağı düşüncesine katılmadığını belirtir. çünkü yüce yaratıcının kendisi de bir otorite figürüdür.

    cleyre sosyalizmin işçilerin kişilik hakkını aramasını sağlamayacağı görüşündedir. anarşistlerin kendi içindeki farklı ekonomi okullarının aralarındaki bireyci ve kolektivist çatışmalar üzerinde durur. bu çatışmaların asıl hedefe ket vurduğunu düşündüğünden, farklı ekonomi okullarının katı savunucularının yobaz olduğu kanısındadır. bundan ötürü l'action directe'te cleyre, dört farklı anarşist ekonomik görüşün analizini objektif bir bakış açısıyla yapmaya çalışır ve zıt fikirleri ele alırken der ki:

    "gerçek, ikisinin arasında yatmaz, iki fikrin sentezi içindedir."
    yeri gelmişken: (bkz: coincidentia oppositorum/@highpriestess)

    anarchism and american traditions'ta ise halkın zekası ve ruhu ile ilgili olan halk eğitiminin bir ulusun gidişatını şekillendirmek için en ince ve geniş kapsamlı motor olduğunu belirtirken, maddiyatla olduğu gibi ilgilenen ve ani etkiler yaratan ticaretin hükûmeti kendi gereksinimlerine göre şekillendiren asıl güç olduğunu yazar.

    bu bağlamda hükûmetlere, ticarete ve insan doğasına özcü yaklaşır. cleyre'in fikirleri zamanla değişiklik göstermiş olsa da ana hatları devlete, ekonomik sisteme, evlilik kurumuna, dine karşıt bir duruş sergilemesidir. düşüncelerinin şekillenmesinde yaşadığı hayatın etkili olduğu öne sürülebilir. istemediği halde bir katolik okuluna verilmesi onda dine karşı ters bir aksülamelin oluşmasını açıklayabilirken, yaşadığı maddi sıkıntılar da kapitalizm eleştirilerini açıklayabilir.

    cleyre, goldman ile de tanışıktır. goldman ile arasında çeşitli fikir ayrılıkları olsa bile (cleyre daha bireycidir) goldman ondan övgüyle bahseder. cleyre'in emma goldman kadar tanınmamasının nedeni ise erken vefatıdır.

    * * *
    "insanların, başlarında yöneten biri olmadan çalışamayacakları fikri, hem sağduyuya hem de gözlemlenmiş gerçeğe aykırıdır."
    - voltairine de cleyre
  • muazzam bir anarşist kadındır ve nedense emma goldman kadar bilinmez.

    sistem ile asla uzlaşmamıştır hatta aklçıl hastası eski öğrencisi kendisine suikastte bulunup yakalandığında eski öğrencisini affedip şunu demiştir 'akıl hastası birini hapishaneye göndermek medeniyete hakarettir' böyle ilkeli, geniş kalpli bir kadındır ömrü maalesef kısa olmuştur 45 yaşında dünyaya veda etmiştir.
  • voltairine de cleyre: "ifade özgürlüğü, başkalarının duymak istemediklerini söyleme özgürlüğü anlamına gelmiyorsa hiçbir şey ifade etmez."
hesabın var mı? giriş yap