• friedrich-schiller üniversitesi felsefe bölümünde profesördür. bilimsel bilgi ve hegelci gelişim anlayışıyla desteklenen özgün bir evrim felsefesi/modeli üzerine çalışmalar yürütmektedir. işte bu modelle ilgili bir alıntı kendisinden:

    "hegel tamamen genetik (kendi kendini doğuran) bir mantık kavramını geliştirmiş olan ilk ve tek kişidir. kendisi de bu genetik (kendi kendini doğuran) özelliği her daim vurgulamıştır. mantıksal devim hegel’e göre ‘kendi kendini yapılandıran bir gidiş yolu’, ‘kendini üreten’ ve ‘devam ettiren’ bir gidişat, ‘kendinde temellenmiş bir devim’ olarak temsil edilir. her bir kavram kendi gidişatı içerisinde(n) ‘yaratılır’,ve tüm ‘kavramlar sistemi’ kendini bütünüyle ‘dışarıdan hiçbirşey almayan bir yolda’ oluşturur ve ‘tamamlar’. mantık kendini sadece ‘kavramın özdevimi’ ve ‘içeriğinin içindeki özdevimi’ aracılığıyla düzenlemelidir. hegel’in diyalektik kavramı da bilindiği üzere bu devimin kipinin açıklanmasına yarar.

    bu noktada benim sorum şu: bu şekilde kendi kendini doğuran olarak anlaşılan mantıksalın devimini ‘gelişim’ olarak almak yeterli midir? açıkcası değildir. ‘gelişim’, zaten varolan birşeyin açılım sürecini tanımlar. ‘gelişim’, ‘açılım’ ile aynı anlama gelir. bu hegel’in de gelişim anlayışıdır: ‘içsel bir belirlenim, özde varolan bir önkoşul’ temelde vardır ve kendini ‘varoluşa’ getirir. gelişme böyle tasarlandığında mantıksal devim ile açıkça uyuşmaz. mantıksal devimin temelinde sonradan kendini açacak olan ‘özde varolan bir önkoşul’ yoktur; mantıksal devim başlangıçta varolan ve geleceğinin programını içinde taşıyan bir tohumun açılımı değildir. tersine, mantıksal devim özgün olarak kendi gidişatında ortaya çıkan ve sadece bu süreç içinde oluşabilecek olan herşeyi kendisi yaratır.

    mantıksal süreç önceden varolan bir programı yürürlüğe geçirmez, aksine kesinlikle kendi kendini doğurur. bu şekilde kendi kendini doğuran bir süreç türünü – ‘gelişim’i eleyerek – ‘evrim’ diye tanımlamak daha doğru olur. bu süreç türünün belirleyici özelliği, süreç içerisinde oluşan herşeyin sürecin kendi içinden çıkmasıdır."
hesabın var mı? giriş yap